Ξεκινάω με αφορισμό: αν, ακόμη και στην απλή (για να εξηγούμαστε, κυριολεκτική…) αναφορά στο παραδοσιακό κλαρίνο, λέξεις όπως “βαβούρα”, “πανηγύρι”, “βουκολικό” έρχονται στο νου σας χαρακτηρίζοντάς το απευθείας με αρνητικό πρόσημο, και, γενικότερα, αν είστε προκατειλημμένος με οτιδήποτε σχετίζεται με την ελληνική μουσική παράδοση, σταματήστε να διαβάζετε αυτό το κείμενο και ακούστε επειγόντως την τυχαία και πιθανότατα ελάχιστα ενδιαφέρουσα μπάντα που θα κάνει - για λίγο - έναν μικρό ντόρο προωθώντας την παρωχημένη μουσική της άποψη πριν εξαφανιστεί. Ή μάλλον συνεχίστε την ανάγνωση. Που ξέρετε; Μπορεί τελικά να ενδιαφέρει ακόμη κι εσάς.
Ανακάλυψα τους Villagers Of Ioannina City αναπάντεχα, σε ένα live festival στο Κύτταρο πριν από δύο χρόνια, όπου έπαιζαν - δικαιότατα, όπως αποδείχτηκε – τελευταίοι, ξεσηκώνοντας τους λιγοστούς παρευρισκόμενους. Το promo τους (διατίθεται ακόμη προς ακρόαση στο Bandcamp της μπάντας) χτύπησε ευαίσθητες χορδές και έκτοτε περίμενα με αγωνία την πρώτη ολοκληρωμένη κυκλοφορία τους.
Όσο η μουσική λαογραφία της χώρας μας αντιμετωπίζεται με τρόπους που παραπέμπουν σε συντήρηση και στείρα παρελθοντολαγνεία, καταλήγει να περιβάλλεται από μία αύρα στασιμότητας. Εάν οι σύγχρονες γενιές επιθυμούν να διατηρήσουν την ιστορική συνέχεια, οφείλουν να την αντιμετωπίζουν ως δυναμικό κομμάτι της μουσικής, παραλαμβάνοντας τα πατροπαράδοτα και διηθώντας τα μέσα από το κατά περίπτωση προσωπικό τους φίλτρο.
Οι παλιοί metallers, τουλάχιστον όσοι ήθελαν να αφήσουν ανοιχτούς τους μουσικούς τους ορίζοντες, παραλλήλιζαν στο μυαλό τους την ηπειρώτικη μουσική με το doom metal, εξαιτίας του κοινού αργόσυρτου ρυθμού. Το stoner rock, ως μετεξέλιξη του doom, μπορεί να μην φαντάζει σε πρώτη ανάγνωση ως το πλέον κατάλληλο για να μεταφράσει, τρόπον τινά, τους παραδοσιακούς τρόπους με μοντέρνα μέσα, αλλά, ως εκλαΐκευσή και επέκτασή του, έχει την δυνατότητα, μέσα από την ποικιλότητα που με τα χρόνια έχει προσδοθεί από τους πρωτοπόρους του είδους, να παρουσιάσει διάφορες ερμηνείες των τρόπων αυτών. Ας πούμε λοιπόν, χάριν ευκολίας, πως, λόγω των κιθάρων, οι V.I.C. μπορούν να εκληφθούν ως μία stoner μπάντα και μάλιστα με την αρχική έννοιά του, του ψυχεδελικού heavy rock.
Για αρχή, αν θυμάστε οτιδήποτε σχετικό με τους V.I.C. Royal, που στις αρχές των ‘00s ακούμπησαν ένα μικρό λιθαράκι στην σκληρή μουσική του τόπου, ξεχάστε το. Αυτό που κάνουν οι, άμεσοι απόγονοί τους, σύγχρονοι V.I.C. φαίνεται τόσο πηγαίο και προφανές, που απορείς πώς δεν έχει πράξει κανείς κάτι τόσο στοχευμένο στο παρελθόν - και εδώ έγκειται ίσως η πιο ενδιαφέρουσα πτυχή του νεότευκτου Riza. Στη εισαγωγή αποτείνουν τον απαραίτητο φόρο τιμής στον Γιάννη Σπάθα, ο οποίος απεγκλώβισε το ελληνικό rock από τα δυτικά στεγανά, παίζοντας ηπειρώτικες κλίμακες στο θρυλικό Mountains. Στο υπόλοιπο άλμπουμ, αναπαράγουν την αυθεντική αίσθηση των ηπειρώτικων τραγουδιών και τα μεταχειρίζονται με τον δέοντα - μη ακαδημαϊκό - σεβασμό, όμως το αποτέλεσμα προκύπτει περισσότερο εξυψωτικό παρά γήινο.
Αλλού υπερτονίζουν την δωρικότητά τους, βάζουν τους Tool στο παιχνίδι και δημιουργούν κομψοτεχνήματα (Perdikomata), αλλού εκμεταλλεύονται τις υπάρχουσες δυναμικές και σέρνουν τον χορό επιταχύνοντας τον ρυθμό (St. Triad). Σε τρίτη στιγμή, παραλαμβάνουν ένα χιλιοειπωμένο και γνωστό πανελλαδικά κομμάτι δίνοντάς του φρέσκια πνοή (Jiannim – το μαντήλι σου!), ενώ, φανερώνοντας την σύνδεσή τους με την σύγχρονη ελληνική σκηνή, μεταμορφώνουν ένα βαρύ πολυφωνικό κομμάτι σε ψυχεδελικό rock κεραυνό (Ti Kako). Ακόμη και η δική τους – αν δεν κάνω λάθος – σύνθεση (Nova) χρησιμοποιεί το ηχόχρωμα και το κελαρυστό παίξιμο του κλαρίνου και χτίζει αφαιρετικά πάνω του μία σύγχρονη rock ελεγεία.
Κι επειδή η σημασία στη λεπτομέρεια κάνει τη διαφορά, δεν θα βρείτε ούτε έναν ελληνικό χαρακτήρα στο φυλλάδιο του CD (και κατ’ επέκταση του φροντισμένου διπλού βινυλιου). Οι λατινικοί χαρακτήρες κυριαρχούν στους τίτλους των κομματιών, στους συντελεστές, στα credits, παντού. Κι ας υπάρχουν, λίγες, φορές που χρησιμοποιείται η διεθνής rock γλώσσα για να ονοματίσει τα κομμάτια του άλμπουμ. Οι ελληνικές λέξεις παραμένουν εκεί, έστω με την εκφορά τους. Ας αναλογιστούμε, βέβαια, πως το ίδιο το Ηπειρώτικο κλαρίνο, του οποίου πλέον η θέση ως αρχετυπικού παραδοσιακού οργάνου δεν πρέπει να γίνεται αντικείμενο διαπραγμάτευσης, είναι γερμανική επινόηση και μόνο ως ιδέα προέρχεται από τον αρχαιοελληνικό αυλό. Η μουσική των Villagers απευθύνεται, και πρέπει να απευθύνεται, σε όλον τον κόσμο, ιδίως σε όσους δεν έχουν καμία επαφή - λόγω εντοπιότητας, παραστάσεων, προσωπικών προτιμήσεων – με την παραδοσιακή μουσική της συγκεκριμένης περιοχής της Ελλάδας.
Οι απογειωτικές κριτικές και ο παροξυσμός (για τα δεδομένα της σκηνής) του κόσμου για τους Γιαννιώτες δεν οφείλεται, ευτυχώς, σε κάποια άρτια ενορχηστρωμένη μασωνικού τύπου media-κή επίθεση συντοπιτών τους. Το Riza είναι ένα άλμπουμ που η μοίρα του έχει γραφτό να μείνει, αργά ή γρήγορα, κλασικό και σημείο αναφοράς από δω και πέρα στη σύνδεση του rock με το παραδοσιακό τραγούδι. Επί του πιεστηρίου: πριν ακόμη καταλαγιάσουν τα ψηφιακά δεδομένα πάνω στο μικρό δισκάκι που χρησιμεύει για την αναπαραγωγή της μουσικής τους, οι Villagers, με τη δουλειά τους και την από στόμα σε στόμα (ή από ανάρτηση σε ανάρτηση) διάδοσή της, κατάφεραν να έχουν ισχυρό αντίκτυπο στην σύγχρονη pop κουλτούρα, ενώνοντας στους διθυράμβους τον mainstream και underground ηλεκτρονικό τύπο. Το εύλογο ανακύπτον ερώτημα - πώς θα κινηθούν στο επόμενο βήμα τους – δεν χρειάζεται να απαντηθεί τώρα. Προς το παρόν, οι V.I.C. μπορούν να απολαύσουν την απόλυτη επιτυχία του εγχειρήματός τους και την μεγάλη απήχησή που αυτό έχει στον κόσμο.
8.5/10
Μιχάλης Κουρής
(στην ενότητα Media μπορείτε να ακούσετε το άλμπουμ μέσω Bandcamp)
