Οι Brian Jonestown Massacre...
Δεν υπάρχει αμφισβήτηση ότι ο Anton Newcombe είναι χαρισματικός. Όπως όμως συμβαίνει συχνά με τους χαρισματικούς ανθρώπους, δεν είναι και ο πιο εύκολος συνεργάτης του κόσμου. Αν και καλύτερα θα έπρεπε να πούμε, εργοδότης. Άλλωστε στην συνέντευξή του στο soundgaze.gr, o Newcombe το δήλωσε ξεκάθαρα: «απασχολώ ανθρώπους επαγγελματικά για να με βοηθούν».
Τα πράγματα βεβαίως ήταν φαινομενικά διαφορετικά στην αρχή: ο κιθαρίστας και τραγουδιστής Matt Holywood, ας πούμε, υπογράφει, μεταξύ άλλων, πέντε τραγούδια από το LP, Take It From The Men (1996). Όπως όμως όλοι ξέρουμε, τα φαινόμενα συχνά απατούν. Η ιστορία των BJM έχει αποδείξει ότι ο κανόνας της αρμονικής συνύπαρξης με τον Newcombe είναι απλός: Ο Newcombe κάνει τα πάντα μόνος του. Οι υπόλοιποι δεν ασχολούνται μαζί του (άρα ούτε με τη μουσική) αν δεν τους το ζητήσει.
Όπως είναι εύλογο, ο συγκεντρωτισμός του Newcombe έσπρωξε πολλούς φιλόδοξους μουσικούς όπως τον Peter Hayes και τoν Bobby Hecksher εκτός συγκροτήματος «Αφήστε με όλοι σας να κάνω τους δίσκους μου όπως θέλω να είναι. Αφήστε με να είμαι το αφεντικό. Σχηματίστε το δικό σας συγκρότημα. Aυτό λειτούργησε πολύ καλά με τους BRΜC (σ.σ. Black Rebel Motorcycle Club) και τους Warlocks», αναφέρει δηκτικά ο εντυπωσιακά ειλικρινής Newcombe στα απολαυστικά (συχνά ξεκαρδιστικά) liner notes του “...And This Is Our Music” (2003). Πράγματι, ο Peter Hayes, o οποίος συμμετείχε στο Give It Back! (1997), αφού έφυγε από τους BJM, υπήρξε ιδρυτικό μέλος των Black Rebel Motorcycle Club, με τους οποίους και παραμένει, ενώ ο Bobby Hecksher σχημάτισε τους πολύ καλούς Warlocks και βρήκε την υγειά του (η χρήση της έκφρασης «βρήκε την υγειά του» σε συσχετισμό με τους Warlocks αποτελεί οξύμωρο, είναι η αλήθεια). O Matt Holywood πάλι, από τα ιδρυτικά μέλη των BJM, έφυγε το 1998 υπό κάκιστες συνθήκες περίπου για να σχηματίσει τους Magic Fingers και κατόπιν τους Out Crowd, επανήλθε όμως το 2009. Αντίστοιχα συνέβησαν και στην περίπτωση των Ricky Maymi και Joel Gion, που έφυγαν κάποια στιγμή, για να επιστρέψουν (o τελευταίος έχει αποχωρήσει και επιστρέψει 3 φορές – αυτή την στιγμή που μιλάμε, λέμε με κάθε επιφύλαξη ότι είναι με τους BJM). Αυτό φυσικά δεν σημαίνει απαραίτητα κάτι ιδιαίτερο. Ο Newcombe έχει δηλώσει παλαιότερα ότι δεν είναι απαραίτητο να συμπαθεί τους ανθρώπους με τους οποίους συνεργάζεται. Υποψιάζομαι ότι το αντίστοιχο ισχύει εξίσου και για τα μέλη των BJM.
Φυσικά ο συγκεντρωτισμός είναι μόνο ένα από τα ζητήματα του Νewcombe. H απαιτητικότητά του και το ταμπεραμέντο του είναι άλλο δύο. Ξαναγυρνώντας την συνέντευξή του στο soundgaze.gr βλέπουμε τον Newcombe να δηλώνει ότι τα κομμάτια του νέου άλμπουμ των BJM ακούγονται πολύ καλύτερα ζωντανά «όταν παίζονται σωστά». Αυτό, φυσικά, αφήνει σαφώς να εννοηθεί ότι, κάποιες φορές τουλάχιστον, δεν παίζονται σωστά. Τι συμβαίνει λοιπόν αυτές τις φορές; Όταν παίζεται μουσική ζωντανά, το λάθος είναι μέσα στο παιχνίδι. Δεν είναι όμως όλοι οι band leaders γεμάτοι κατανόηση ως προς το ζήτημα αυτό. Ο μεγάλος James Brown, ας πούμε, ήταν ιδιαίτερα αυστηρός με τους μουσικούς του. Συχνά, όταν κατά την διάρκεια συναυλίας τους άκουγε να έχουν κάνει κάποιο λάθος (ναι, ακόμα και αυτοί οι μουσικοί κάποτε έκαναν λάθη!), τους πλησίαζε χορεύοντας και τους τραγουδούσε «Gotcha!» («σε τσάκωσα»). Ο Anton δεν είναι δυστυχώς τόσο funky. Ακόμη και τώρα, που έχει από κάθε άποψη ηρεμήσει, δεν το έχει σε τίποτα να επιπλήξει κατά την διάρκεια της συναυλίας τον παραβάτη. Σε παλαιότερες εποχές, δεν έμενε απαραίτητα στα λόγια (o επικός καυγάς του με τον Matt Hollywood επί σκηνής, ο οποίος έχει καταγραφεί στο ντοκυμαντέρ Dig! αποτελεί τρανή απόδειξη).
Ο Newcombe, δικαιολογημένα εν μέρει, θεωρεί ότι το Dig! παρουσίασε μία εικόνα του αρνητικότερη της πραγματικής, από την άλλη όμως, δεν είναι και κανένας άγιος! Για να το θέσουμε πιο απλά, το να φύγεις από τους BJM είναι πιο εύκολο από το να μείνεις. Τα καταγεγραμμένα (νυν και πρώην) μέλη των BJM ανέρχονται σε 34, από όσο είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε. Όμως υπάρχουν πολλά μέλη δεν είναι καν καταγεγραμμένα. Yπολογίζεται ότι μέσα στα πρώτα 5-6 χρόνια της ύπαρξής των BJM, πέρασαν από αυτούς περίπου 40 μουσικοί. Στα υπέρ του Newcombe θα πρέπει πάντως να καταλογιστεί ότι, κατά βάση, επιλέγει να συνεργάζεται με πολύ αξιόλογους μουσικούς. Το τι συμβαίνει στην συνέχεια, είναι βέβαια μία άλλη ιστορία...
...και οι άλλοι
Είναι όμως οι BJM οι πρωταθλητές στις αλλαγές μελών; Μη βιαστείτε να απαντήσετε θετικά. Ο κατάλογος των διεκδικητών είναι μακρύς. Παρακάτω επιλέξαμε για εσάς κάποιες χαρακτηριστικές περιπτώσεις, θα πρέπει όμως να σημειώσουμε ότι υπάρχουν και άλλες πολλές αντίστοιχες.
Οι Waterboys μπορεί να εμφανίζονται ως συγκρότημα, αν ρωτήσετε όμως τον αρχηγό τους Mike Scott, θα σας απαντούσε πιθανότατα (αν ήθελε τουλάχιστον να είναι ειλικρινής), ότι οι Waterboys είναι ο ίδιος και όλοι οι υπόλοιποι είναι session μουσικοί. Συνολικά 64 από αυτούς έχουν περάσει στο παρελθόν από το συγκρότημα, χωρίς να υπολογίσουμε τα 6 σημερινά μέλη. Αξίζει να σημειωθεί ότι υπάρχει κάποιος, με τον οποίο ο Scott συνεργάζεται σταθερά για τα δεδομένα του (με μία δεκαετή μόνο διακοπή!). Πρόκειται για τον Iρλανδό βιολιστή Steve Wickham, υπεύθυνο και για τις σχετικές επιρροές στον ήχο των Waterboys.
Άλλη χαρακτηριστική περίπτωση, είναι αυτή των Dexys Midnight Runners. Ο Kevin Rowland, τραγουδιστής και ψυχή αυτού του τόσο ιδιαίτερου pop/soul σχήματος, συχνά δημιουργούσε προστριβές με τον ιδιαίτερο χαρακτήρα του, όπως το 1980, οπότε και είχε αποφασίσει ότι δεν επιθυμεί πλέον να μιλά στον Τύπο εξαιτίας κάποιων αρνητικών δημοσιευμάτων. Η στάση του αυτή έδωσε αφορμή στο τότε line-up σχεδόν στο σύνολό του να γίνει καπνός! Από τους Dexys Μidgnight Runners έχουν περάσει 51 μουσικοί! Για να γίνει κατανοητό τι σημαίνει ιδιαιτερότητα στην περίπτωση του Rowland, αρκεί να πούμε ότι ένα φεγγάρι διοργάνωνε ομαδικές δραστηριότητες για το συγκρότημα, όπως γυμναστική και τρέξιμο, θεωρώντας ότι έτσι ενισχύεται η ενότητα του γκρουπ!
Εντελώς ιδιαίτερη (για να το θέσουμε κομψά) είναι και η περίπτωση του ταλαντούχου, άκρως πολιτικοποιημένου, Justin Greaves, πάλαι ποτέ ντράμερ, νυν κιθαρίστα και ανθρώπου πίσω από τους εξαιρετικούς Crippled Black Phoenix. Οι Crippled Black Phoenix σχηματίστηκαν το 2004. Μέσα σε αυτά τα 10 χρονια έχουν αλλάξει τουλάχιστον 20 μελη (χωρίς να υπολογίσουμε τα τωρινά), ανάμεσα στα οποία υπήρξε και ο Έλληνας Κώστας Παναγιώτου. Μέσα στο 2012 μόνο, ο απίστευτος Greaves είχε προλάβει να αλλάξει 3 τραγουδιστες, τους Joe Volk, Matt Simpkin και John E. Vistic (“πως σε είπαμε εσένα παιδάκι μου με το μικρόφωνο;”). Σήμερα φυσικά οι Crippled Black Phoenix έχουν άλλο τραγουδιστή, τον Σουηδό Daniel Änghede (για πόσο, είναι άλλη ιστορία). Μοναδικό σχετικά σταθερό μέλος της μπάντας ο δεύτερος κιθαριστας Karl Demata, πιθανότατα γιατί έχει δηλώσει με όλους τους δυνατούς τρόπους ότι αποδέχεται ανεπιφύλακτα να παραμείνει δεύτερος κιθαρίστας για πάντα.
Όμως, ο πρωταθλητής είναι...
Ο ιδιοφυής, επιδραστικός, ευφυής Mark E. Smith (φυσικά, ποιος άλλος;) Ναι, ο άνθρωπος πίσω από του Fall είναι και σε αυτόν τομέα (όπως και σε πολλούς άλλους, βέβαια) μια κατηγορία μόνος του! Από τους Fall έχουν περάσει 64 μουσικοί (πρόκειται για συντηρητικό υπολογισμό), πολλοί από αυτούς για ελάχιστο χρονικό διάστημα. Και βέβαια, ο τίτλος δεν του αποδίδεται μόνο για αυτή την επίδοση, αλλά για την εν γένει συμπεριφορά του. Πράγματι, αν υπήρχε δικαιοσύνη, τα κατά καιρούς μέλη των Fall θα έπρεπε να δικαιούνται επίδομα ανθυγιεινής εργασίας: το ταμπεραμέντο και οι παραξενιές του Smith είναι πασίγνωστες και οι αντιδράσεις του παντελώς απρόβλεπτες. Οι θαμώνες του ιστορικού Αθηναϊκού club Decadence μετά την συναυλία των Fall στην Αθήνα το 1992, πιθανόν θα θυμούνται τον Smith να πίνει μόνος του ακουμπώντας στην μπάρα και τα υπόλοιπα μέλη του γκρουπ, καθισμένα μακριά του γύρω από ένα τραπέζι, να τον «θάβουν» ασταμάτητα. Καθόλου παράδοξο, πιστέψτε μας. Ποτέ δεν μπορείς να ξέρεις πόση ώρα θα πρέπει να μείνεις στο στούντιο μέχρι να παίξεις το κομμάτι σωστά, πότε θα σου πετάξει την επόμενη φαρμακερή ατάκα ή, χειρότερα, πότε θα σου επιτεθεί. Aρκεί να πούμε ότι οι I, Ludicrous είχαν ηχογραφήσει ένα φοβερό πραγματικά τραγούδι με τίτλο «I’ve Never Been Hit By Mark E. Smith». Ναι, μπορεί το νόημα να είναι διαφορετικό και εγώ να γίνομαι κακός και όντως οι I, Ludicrous είναι fans των Fall, αλλά τότε, γιατί δεν ονόμασαν το τραγούδι «I’ve Never Been Hit By Morrissey», για παράδειγμα;
Όμως, για να μην γινόμαστε υπέρ το δέον κακοί: ο Mark E. Smith, όπως και ο Anton Newcombe είναι, να το επαναλάβουμε, χαρισματικοί, η προσφορά τους δεδομένη, η μουσική τους εξαιρετική και γι’ αυτό τους αγαπάμε. Αρκεί να μην χρειαστεί να παίξουμε στο συγκρότημά τους!
