Print this page
Κυριακή, 18 Απριλίου 2021 15:04

Αφιέρωμα: Tom Verlaine - Μια κιθάρα «κλαίουσα» (ΜΕΡΟΣ Β')

Written by 

Αφιέρωμα

Tom Verlaine

Μια κιθάρα «κλαίουσα»

ΜΕΡΟΣ Β΄

 

4) Cover (1984)

Track listing: Five Miles of You – Travelling - Foolish Heart - Lindi-lu - Let go the Mansion - Dissolve/Reveal - Miss Emily – Rotation – Swim.

(Warner Bros 1-25144)

Παραγωγή: Tom Verlaine

 

Το εξώφυλλο της Jill Furmanovsky δείχνει τον Verlaine από ψηλά (μόλις που διακρίνεται) μαυροντυμένο σε μια νησίδα τη στιγμή ακριβώς που περνάει δίπλα του ένα αμάξι με ένα κανώ στην οροφή. Έτσι «απομακρυσμένη» είναι και η κιθάρα εδώ, αφήνοντας τα κήμπορντς να σηκώσουν κεφάλι και να επιβάλλουν ένα πλουσιότερο ηχητικό background για τα τραγούδια παρά ένα επιθετικό κιθαριστικό στυλ. Εξαίρεση ίσως αποτελεί το Five Miles of You με πολύ καλή κιθάρα και το Miss Emily με γκέστ τον Bill Laswell στο μπάσο και επιρροές από Talking Heads. Οι ρυθμικοί πειραματισμοί των τελευταίων δεσπόζουν και στο Dissolve/Reveal με καλή καμπανιστή κιθάρα που στενάζει κάπου - κάπου και εφέ κεραυνών όπου ο Verlaine παίζει με το linndrum (το όργανο που χρησιμοποιεί και ο Herbie Hancock στο Future Shock).

Η νέα ηχητική γραμμή φαίνεται ξεκάθαρα στο Let go the Mansion ένα τραγούδι που προδίδει τις νέες ιδέες και απευθύνεται προφανώς σ' ένα νέο ακροατήριο που δεν γνωρίζει τις άλλες πλευρές του.

  (Με τον John Lydon)

Κάθε κομμάτι πάντως είναι εντελώς διαφορετικό από τα προηγούμενα σαν να έχει γραφτεί σε διαφορετικό τόπο και χρόνο εκπλήσσοντας μας ευχάριστα. Π.χ. το Travelling ανακατεύει ανομοιογενή μουσικά σχήματα (ωκεανούς από κιθάρες σε ένα σόουλ τέμπο) λες και ο κάθε μουσικός που συμμετέχει προέρχεται από διαφορετική σχολή. «…θα μπορούσα να κολυμπήσω στην αγάπη σου…» τραγουδά στο Swim με γαυγίσματα σκυλιού και ωραίο σόλο από κάτω εισάγοντας μια μελό αισθητική και παρόλο που τα κήμπορντς βασιλεύουν στο Foolish Heart πάνω σε διαφορετικά ρυθμικά επίπεδα, η έκφραση, οι απεριόριστες ηχητικές αναζητήσεις και οι εικόνες διαδέχονται η μια την άλλη στο ποιητικό παραλήρημά του. Με το πηγαίο δε ταλέντο του αφηγείται στο Rotation μια ερωτική ιστορία της εφηβείας του μέσα σε ένα γκαράζ πνιγμένη στα κήμπορντς.

Όπως όλες οι προηγούμενες δουλειές του έτσι και αυτή ηχεί διαφορετικά. Το Cover ξαφνιάζει τον ακροατή με την αδέσμευτη μελωδική του γραμμή, σήμα κατατεθέν του καλλιτέχνη που ακολουθεί σε κάθε νέα εγγραφή. Μ΄ άλλα λόγια ο Tom «το πάει κάπου αλλού» αλλά δεν βιάζεται σε ρηξικέλευθες απόψεις και μας εκπλήσσει ευχάριστα με τις καινοτομίες του. Το παράπονο όμως δεν φεύγει: μας λείπει η φλογίσια πενιά του…

(***½)

 

5) Flash Light (1987)

Track listing: Cry Mercy Judge - Say a Prayer - A Town Called Walker – Song - The Scientist Writes a Letter – Bomb - 4 A.M. - The Funniest Thing - Annie's Telling Me - One Time at Sundown.

 (IRS-42050)

Παραγωγή: Tom Verlaine, Fred Smith, David Bascombe

 

Μετά από τρία χρόνια διαμονή στην Αγγλία μιας και γνώριζε εκεί περισσότερη επιτυχία επιστρέφει και για πρώτη φορά αφήνει να επέμβουν και άλλοι στην παραγωγή. Αυτή η μετεγκατάστασή του επηρέασε πρώτ' απ΄ όλα το εξώφυλλο της Susan Hiller που θυμίζει φωτογραφίες από «αυτόματο» με κέρμα πάντα μαυροντυμένος σηκώνει το γιακά του φορώντας γυαλιά, πολύ στυλάτο μπερέ και ένα πρόσωπο πιο χλωμό από ποτέ. Κατά δεύτερον επηρέασε τα τραγούδια του: Οι κιθάρες ναι μεν είναι σκέτα κοσμήματα και ξαναγυρίζουν θριαμβευτικά για να ανακαταλάβουν τα εδάφη που έχασαν με το Cover, δεν είναι όμως το ίδιο εύφλεκτες όσο παλιά. Αλλά και η φωνή του δεν είναι παθιασμένη πια, δείχνει άχρωμη ή μήπως πιο σοφή από ποτέ; Κι όταν φτάνει να δανείζεται στοιχεία από την Ευρωπαϊκή σχολή διαπιστώνουμε μετά λύπης ότι η έμπνευση αρχίζει να τον εγκαταλείπει γιατί ένας Αμερικάνος δύσκολα ηχεί σαν Εγγλέζος. Το αντίθετο είναι πανεύκολο…

Τούτη η μεταστροφή φαίνεται στο A Town Called Walker να υιοθετεί πολλά από την Creation σχολή και στα Bomb και Annie's Telling Me με τις κιθάρες να ηχούν σαν θρυμματισμένες και να θυμίζει πάρα μα πάρα πολύ τους Simple Minds… τι ήθελε να αποδείξει εδώ;

Ο αποχαιρετισμός του μισότρελου επιστήμονα στην αγαπημένη του που θυσιάζει τα πάντα για να χαθεί μέσα στην απομόνωση του ασύλου του μυαλού του στην αέναη αναζήτηση του αγνώστου θαύματος που ανέκαθεν η φυσική επιφύλασσε στον άνθρωπο συγκλονίζει στο The Scientist Writes a Letter: «…Αγαπητή Julia, μέχρι η τύχη να φέρει να ξανανταμώσουμε πρόσωπο με πρόσωπο, αυτά είναι τα τελευταία νέα που θα ακούσεις από εμένα. Πέρασα μια Κυριακή ένα ατέλειωτο απόγευμα ξεπαγιάζοντας στο σπίτι του φίλου μου δίπλα στη θάλασσα. Εμείς οι επιστήμονες…ξέρεις. Καταπιάστηκα πάλι με την έρευνά μου στα μαγνητικά πεδία. Είναι αστείο πόσο ελκυστικά μπορεί να είναι τα ετερώνυμα. Δεν με απασχολεί τόσο εάν αποτύχω, ο ηλεκτρισμός σημαίνει τόσο πολλά για μένα. Εμείς οι επιστήμονες…ξέρεις. Χιονίζει πάλι, φαίνεται ότι πάντα χιόνιζε. Κάθομαι να γράψω κι είναι τόσο παγωμένα. Έξω απ΄ το παράθυρό μου είναι ένα δέντρο τόσο λευκό που δυσκολεύομαι να το δω. Είναι ήσυχα εδώ. Κοιτάω τα σχέδια στο τζάμι μου όλα είναι τόσο καθαρά. Στείλε μου σε παρακαλώ το παλτό μου όσο πιο γρήγορα μπορείς δεν βρίσκω άλλα λόγια για να γράψω Εμείς οι επιστήμονες…ξέρεις. Σου εύχομαι το καλύτερο, το καλύτερο Julia…» με πολύ καλή ενορχήστρωση από τα κήμπορντς που κυριαρχούν και αφήνουν τις κιθάρες να κλείσουν με μια φοβερή νοσταλγία για τις στιγμές που έφυγαν. Ένα κομμάτι που αποκλείεται να γραφόταν στα υπόγεια της Νέας Υόρκης…

(Με τον Lou Reed που του κάνει και πλακίτσα…)

Ο Verlaine από τα παλιά όμως επιστρέφει έστω και για λίγο με τα Cry Mercy Judge, Say a Prayer με νεύρο, γρέζι και ροκ εν ρολ διάθεση που μας έλειπε και το Song το καλύτερο κομμάτι του δίσκου. Όταν όμως βάζει κάντρυ πινελιές και καταντά να μοιάζει στους Green on Red ενώ είναι ο δάσκαλός τους, αυτό είναι ξεπεσμός, όπως ακούγεται στα 4 A.M. και One Time at Sundown.

Ο δίσκος δεν είναι κακός. Κάθε άλλο. Μόνο που εδώ ακούμε τον ξορκισμό του ένδοξου παρελθόντος του που ο Verlaine το αποχαιρετά χορτασμένος από αυτά που πρόσφερε ψάχνοντας πλέον για άλλα. Θεωρείται η καλύτερη δουλειά του από άλλους, αλλά όχι από μένα. Το Words from the Front δεν ξεπερνιέται εύκολα με δίσκους σαν κι αυτόν…

(***)

 

6) The Wonder (1990)

Track listing: Kaleidescopin' – August - Ancient Egypt – Shimmer – Stalingrad – Pillow – Storm - 5 Hours From Calais – Cooleridge – Prayer.

 (Fontana 842 420-2)

Παραγωγή: Tom Verlaine, Fred Smith, John Jansen.

 

Όχι δεν έγινε κάποιο θαύμα, όπως μαρτυρά ο τίτλος του δίσκου. Απεναντίας ξεφεύγει από τους τζαζ και ψυχεδελικούς αυτοσχεδιασμούς του και στρέφεται σε μεινστρημ πεδία, κάνει πέρα την κιθάρα και αρχίζει να παίζει με τα ηλεκτρονικά και τα κήμπορντς βγάζοντας έναν μπερδεμένο δίσκο που ούτε κατά διάνοια θα τον έβγαζε λίγα χρόνια πριν. Ακόμα και στο εξώφυλλο για πρώτη φορά δεν συναντάμε την αφεντομουτσουνάρα του, αλλά ένα κατακόκκινο φόντο που διακρίνονται σχέδια ποτηριών και φυσαλίδων. Και κάτι συμβαίνει και με τη φωνή του που γίνεται ολοένα και πιο σκοτεινή και σε σημεία βαρετή μέσα στις κιθάρες που βγαίνουν με το σταγονόμετρο για να συμπληρώσουν τα κήμπορντς αντί να παίζουν κυρίαρχο ρόλο όπως στις παλιές δουλειές του. Λέτε να βαρέθηκε; Μετά από 15 χρόνια «στο κουρμπέτι» λογικό είναι να κάνει και κάποια «κοιλιά». Όχι όμως και να ακούγεται σαν τους Foreigner όπως στο αδιάφορο μελό Pillow ή στο γλυκό ποπ Prayer με ζαχαρωτά κήμπορντς και νανουριστικά γυναικεία φωνητικά που σίγουρα θα πετύχαινε airplay ή θυμίζοντας επικίνδυνα τον Chris Rea στο φάνκυ August που εντούτοις είναι ιδανικό για το καλοκαιρινό μπαλκόνι σου με ένα ποτάκι…

Παρ΄ όλα αυτά δεν ξεχνά το ένδοξο παρελθόν του και μας φιλοδωρεί τα Ancient Egypt και το Cooleridge βασανίζοντας ανείπωτα τις κιθάρες με το τρέμολο και προετοιμάζοντας μας για την επάνοδο των Television λίγα χρόνια αργότερα.

Τα χιτ του δίσκου είναι το Kaleidescopin' ιδανικό για τα ραδιοκύματα και τα κλαμπς, όπως και το Shimmer και ταυτόχρονα δείχνουν και τόσο τη μεταστροφή του προς κάτι άλλο, όσο και την αποστροφή που νιώθουν οι οπαδοί του…

Μα τέλος πάντως θα μου πείτε για τίποτα δεν αξίζει ο δίσκος; Πώς, υπάρχει το Stalingrad που πατά στις πλάκες του Words from the Front, μόνο που αυτή τη φορά ο στρατιώτης αφηγείται: «…Γυρίζουμε στην πατρίδα από το Στάλινγκραντ, η Μόνα λέει ώ είναι τόσο άσχημα, αλλά εγώ ξέρω τι πέρασα στ΄ αλήθεια, λέει ξέρω το σώμα μου, ίσως δεν ξαναδώ ξανά αλλά εγώ το βρίσκω σαν ένα άλλο τέλος, Ξέρω, ξέρω πρέπει να ήμουν τελείως τρελή, Ω μάλλον υπάρχουν χίλια προβλήματα να λύσω, αν σκεφτείς τι ήταν και τι μας βρήκε…» με τρεμάμενη φωνή δίνοντας ακόμα μια υπέροχη στιγμή παρότι θυμίζει πολύ Tom Petty.

Όσο για την απόπειρά του να περιπλανηθεί σε ποπ πεδία με το 5 Hours From Calais (άλλη μια παρενέργεια της παραμονής του στην Αγγλία), αξιόλογη μεν αλλά δεν είναι ούτε Human League, ούτε Ultravox, ούτε OMD πώς να το κάνουμε;

Αυτό γυρεύουμε από τούτον μετά από τόσες κορυφώσεις;

(**½)

 

 

Λίγα χρόνια μετά ξανασχημάτισε τους Television με τα αυθεντικά μέλη και έβγαλαν το ομώνυμο άλμπουμ τόσο τέλειο αν σκεφτούμε τα χρόνια που πέρασαν που λες κι έγινε από τύχη ή ότι απλά οι παλιόφιλοι είχαν πάει διακοπές για λίγο…

Μετά κυκλοφόρησε τα άλμπουμ Warm and Cool (1992 – Ινστρουμένταλ), Songs and Other Things (2006) και Around (2006) που δεν συγκρίνονται φυσικά και έκτοτε…σιωπή.

Ναι ο Tom Verlaine, αυτή η μεγάλη μορφή που κατεύθυνε τους Television, το προβληματισμένο αγόρι με τους σουρεαλιστικούς στίχους, η ευαίσθητη και συνάμα τόσο εκφραστική φωνή, ο κιθαρίστας και συνθέτης της πάλαι πότε πρώτης Αμερικάνικης νέο – ροκ μπάντας ήταν τυχερός που έδρασε στη Νέα Υόρκη.

Όπως τυχεροί είμαστε κι εμείς όλα αυτά τα χρόνια που ευτυχήσαμε να τον ακούμε έκθαμβοι…

 

Γιώργος Δ. Δημόπουλος

 

Πηγές :

Wikipedia

Allmusic

YouTube

Discogs

Ποπ και Ροκ τεύχος № 48 (ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 1982) σελ. 40, 93, τεύχος № 52 (ΙΟΥΝΙΟΣ 1982) σελ. 85, τεύχος № 81 (ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 1984) σελ. 88, τεύχος № 86 (ΑΠΡΙΛΙΟΣ 1985) σελ. 34, τεύχος № 110 (ΙΟΥΝΙΟΣ 1987) σελ. 95, τεύχος № 112 (ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 1987) σελ. 56, τεύχος № 143 (ΙΟΥΝΙΟΣ 1990) σελ. 46, 75 καιτεύχος № 166 (ΙΟΥΛΙΟΣ 1992) σελ. 40.

Γιώργος Δ. Δημόπουλος

Ο Γιώργος Δ. Δημόπουλος μετά από 35 χρόνια οπτικοακουστικής και έντυπης ενασχόλησης με την μουσική, στούμπωσε και εξερράγη ο ροκ γραφιάς (=θάψιμο με το καντάρι) που έκρυβε μέσα του, από τότε που άκουσε Birthday Party για πρώτη φορά του κόπηκ΄ η αναπνοή και έκτοτε υποστηρίζεται μηχανικά (σαν τον Darth Vader), λατρεύει και επαινεί την Θήβα όπου ζει και εργάζεται(..) και ταυτόχρονα την μισεί και την χλευάζει ανά την γη (τέτοια μαζόχα!!), πιστεύει στον Βάζελο και στα πιτόγυρα και αρνείται να δεχτεί ότι υπάρχει μουσική από το 1993 και δώθε (ΜΗ ΒΑΡΑΤΕ ΟΛΟΙ ΜΑΖΙΙΙΙΙ!!!!).

Latest from Γιώργος Δ. Δημόπουλος

Related items