Ο Ghone, το θορυβώδες alter ego του Γιάννη Κοντανδρεόπουλου (Catch The Soap, Afformance), αποτελεί μία παρουσία με σχεδόν μία δεκαετία πορείας στο χώρο του ambient/noise. Αυτό το Σάββατο 22/2 θα μοιραστεί το ιερό της Αγγλικανικής Εκκλησίας του Αγίου Παύλου με τους Nochnoy Dozor και Church Of The Sea, έτσι αδράξαμε την ευκαιρία να του κάνουμε κάποιες ερωτήσεις που πάντα θέλαμε.

Η πρώτη ερώτηση έχει να κάνει με την αρχή. Πότε ξεκίνησε η αναζήτησή σου με τον “θόρυβο” και τι βρήκες τόσο γοητευτικό σε αυτόν;

Καλή αρχή λοιπόν! Πιθανότατα ήταν συνέχεια της ενασχόλησης με grindcore και death metal ήχους και ταυτόχρονα με το πέρασμα στον σαφώς πιο μινιμαλιστικό και λυρικό κόσμο της post-rock και ambient μουσικής. Για άγνωστο λόγο πάντως πάντα με ενθουσίαζε η οργανικότητα και η διακριτική παρουσία τόνου και αρμονίας ανάμεσα στον θόρυβο των φυσικών ήχων. Τρίγμοι από ξύλινο πάτωμα, κεραυνοί, πόρτα αυτοκινήτου που τη χτυπάς με βαριοπούλα, ποτάμια και ούτω καθεξής. Η γνωριμία με τη τέχνη του sound design για κινηματογραφική χρήση ήταν σίγουρα σημαντικό σημείο καμπής, αλλά χωρίς να έχω ασχοληθεί με το συγκεκριμένο σπορ. Μετά ήρθαν στη ζωή μου υλικό και κείμενα από καλλιτέχνες όπως ο Brian Eno, ο Ξενάκης, ο John Cage και άλλοι που είχαν ήδη βάλει σε σειρά τις σκέψεις και τα συναισθήματα μου πάνω στο θόρυβο και τη φύση του ήχου και σα να βγήκε κάποιο πιο συγκεκριμένο νόημα.

Σε ποιο χώρο - ή και χρόνο - θεωρείς πως δημιουργείται η ιδανική ατμόσφαιρα, το ιδανικό περιβάλλον, για να ακούσει κάποιος τη μουσική σου;

Μάλλον καθιστός, σε κάποιο χώρο με χαμηλό φωτισμό και δυνατό ήχο, πιθανότατα πολύ αργά τη νύχτα, κοντά στο ξημέρωμα, την ώρα που αυτός ο κάποιος κοντεύει να αποκοιμηθεί και όλα είναι μεταξύ ονείρου και πραγματικότητας.

Ποιο είναι το αγαπημένο σου εργαλείο παραγωγής ήχου αυτή την στιγμή; Τι σε συναρπάζει σε αυτό;

Αυτό το καιρό είμαι ενθουσιασμένος που επιτέλους πήρα μετά από χρόνια την απόφαση να ασχοληθώ σοβαρά με eurorack modular synthesizers. Οι δυνατότητες είναι πραγματικά απεριόριστες και το αποτέλεσμα πολλές φορές εντυπωσιακά απρόβλεπτο. Σε συνδυασμό με αυτό προσπαθώ να εντάσσω φυσικούς ήχους (μουσικών οργάνων και μη, φωνές κλπ) εκτελεσμένους ζωντανά ή και όχι καθώς και ηχογραφήσεις τοπίου και μαγνητοταινίες.

[Φωτογραφία: Χρήστος Λεμονής]

Η πλειοψηφία υποθέτω πως απωθείται από παρανοήσεις σχετικά με τα χαρακτηριστικά του ατμοσφαιρικού ήχου (π.χ. μη ύπαρξη ευδιάκριτου κεντρικού θέματος/μελωδίας, τυχαιότητα στη δομή κτλ). Πώς θα προέτρεπες κάποιον που δεν έχει επαφή με το αντικείμενο να ακούσει, για αρχή, ένα ambient μουσικό κομμάτι και ακολούθως να ασχοληθεί περισσότερο;

Θα τον/την συμβούλευα να μη ψάξει σανίδες σωτηρίας όπως η ύπαρξη κεντρικής μελωδίας ή μουσική δομή που συναντάει εύκολα σε παραδοσιακές μουσικές φόρμες. Η τυχαιότητα και η μονοτονία θα πρέπει να αγκαλιαστούν. Σε συνθήκες ακρόασης στο σπίτι ο καλύτερος τρόπος ίσως θα είναι να το αφήσει να παίζει στο background. Σε live συνθήκες η εμπειρία πολλές φορές είναι περισσότερο βιωματική παρά κάτι άλλο, αλλά ο ακροατής θα πρέπει να μπορεί να αφεθεί πλήρως για να τον απορροφήσει ο ήχος. Σε γενικές γραμμές καλό είναι να εκλαμβάνεται ως ηχητική παράσταση παρά ως συναυλία. Θα δώσω για παράδειγμα τη πρόσφατη εμφάνιση του θρύλου Keiji Haino στο Temple. Δε θα το αναλύσω - απλά το αναφέρω να το ψάξετε και να ρωτήσετε τι συνέβη.

Όσον αφορά τα μέσα αναπαραγωγής της μουσικής, ποιο θεωρείς πως είναι το βέλτιστο format για να εγγραφεί και να ακουστεί η μουσική σου (ή/και γενικότερα ο συγκεκριμένος ήχος);

Εξαρτάται βαρέως από το υλικό, αλλά μετά από χρόνια εσωτερικής διαμάχης, καταλήγω στο πως ένα υψηλής ανάλυσης ψηφιακό αρχείο και καλά ακουστικά, είναι το πλέον ιδανικό και all around μέσο. Για πιο lo-fi υλικό έρχεται η κασέτα που από μόνη της προσθέτει μια δική της ηχητική υφή, όπως και το βινύλιο αλλά η πρακτικότητά του και το γεγονός πως δε μπορεί να παίξει αδιάκοπα σύνθεση μεγαλύτερη των 20-25 λεπτών (που συχνά συναντιούνται στον συγκεκριμένο ήχο) το κατατάσει στη χαμηλότερη θέση. Η ιεροτελεστία της τοποθέτησης όμως είναι δικό της κομμάτι από μόνη της, αλλά αυτό είναι θέμα για εντελώς διαφορετική ερώτηση.

Τυχαίνει (ή πετυχαίνει) να βρίσκονται στο ραντάρ μας όλο και περισσότερους εγχώριους μουσικούς που να ασχολούνται με την παραγωγή συχνοτήτων. Θεωρείς πως υπάρχει “σκηνή” με την έννοια που θεωρούμε στα υπόλοιπα είδη;

Ξεκάθαρα υπάρχει και πάντα υπήρχε. Με αρχές να βρίσκονται στις - πιο κλασσικότροπες - εξερευνήσεις του Ξενάκη και του Χρήστου πίσω στις δεκαετίες του 1950 και '60, δημιουργήθηκε ένας ήχος που γεφυρώνει τις μεγάλες συναυλιακές σάλες των γνωστών ιδρυμάτων με τα υγρά punk υπόγεια και τους χώρους της αυτοσχεδιαστικής μουσικής. Σίγουρα τα σύγχρονα μέσα επικοινωνίας έδωσαν στους δημιουργούς πιο προσβάσιμους τρόπους διάδοσης της τέχνης γενικώς, οπότε μάλλον αυτός είναι και ο λόγος που ξεκόλλησαν από τους μικροσκοπικούς κύκλους των 50-100 ατόμων και έτσι τους εντοπίζουν πλέον και μη εξειδικευμένα ραντάρ.

Ποιους καλλιτέχνες ξεχωρίζεις στο ambient/noise, τόσο ώστε ίσως να σε έχουν επηρεάσει κιόλας;

Δύσκολη ερώτηση καθώς κατά περιόδους αλλάζει συνέχεια η λίστα αυτή, αν και η αλήθεια είναι πως τα τελευταία χρόνια δεν ακούω φανατικά ambient/noise καλλιτέχνες. Για να απαντήσω όμως στην ερώτησή σου - και χωρίς διάθεση για self-promotion - μια κυκλοφορία που έχω ακούσει όσο λίγες τη χρονιά που μας πέρασε, είναι το “Sofia Says” της Gaël Segalen που κυκλοφόρησε από τη Coherent States, το experimental/noise/κλπ label που τρέχω με τον φίλο Μανώλη. Τρομερό βάθος και σε παρασύρει σε δικούς της κόσμους εντελώς. Ο Γεώργιος Καραμανωλάκης επίσης είναι πάντα απόλαυση τόσο live όσο και στις ηχογραφήσεις του, οπότε σίγουρα έχει αφήσει κάποιο στίγμα πάνω μου. Και τώρα που το σκέφτομαι, έχω περάσει αρκετές ώρες χαζεύοντας και σπαζοκεφαλιάζοντας με τον Γερμανό youtuber Hainbach και το πως παράγει “μουσική” με εργαστηριακό εξοπλισμό, μαγνητοταινίες και ένα σωρό άλλα ενδιαφέροντα εργαλεία. Το ίδιο και με τον tape-loop master, Amulets. Νιώθω όμως πως ο μουσικός διάλογος μέσω συνεργασιών είναι ο πλέον ιδανικός τρόπος να εξελιχθεί κάποιος στον συγκεκριμένο μουσικό κόσμο, οπότε πιθανότατα αυτός είναι ο κύριος αρωγός. Και για αυτό μάλλον τις κυνηγάω περισσότερο από οτιδήποτε άλλο αυτό το καιρό.

[Φωτογραφία: Εύη Καρασταμάτη]

Από την πρόσφατη δραστηριότητά σου είναι ολοφάνερο πως σου αρέσει να αυτοσχεδιάζεις live μπροστά σε κοινό. Ποιο gig ως Ghone θυμάσαι πιο έντονα;

Η φύση του υλικού είναι να εμπεριέχει ένα ποσοστό αυτοσχεδιασμού, οπότε μπορούμε να πούμε πως είναι εν μέρει αυτοσχεδιασμός. Δε θα είχε και πλάκα αλλιώς. Δε μπορώ να πω πως μπορώ να ξεχωρίσω κάποιο συγκεκριμένο live, καθώς και το υλικό που παρουσιάζεται σχεδόν κάθε φορά είναι διαφορετικό και δουλεμένο για τη περίσταση με τους τεχνικούς περιορισμούς που υπάρχουν τη κάθε φορά. Σίγουρα ξεχωρίζουν από πλευράς της φύσης του project οι δύο περφόρμανς οινογνωσίας της Δέσποινας Χαριτωνίδη και Πάνου Προφήτη, στα πλαίσια του Kantharos Gatherings της curator Ελένης Τρανούλη, τις οποίες επένδυσα ηχητικά στον πραγματικά εντυπωσιακό χώρο του ξενοδοχείου Δεξαμενές στη δυτική Πελοπόννησο, μπροστά σε μία παλιά σκουριασμένη δεξαμενή κρασιού 5000 τόνων, δίπλα στο νερό και τις πρώην αποθήκες σταφίδας που έχουν μετατραπεί σε δωμάτια φιλοξενίας. Με τη πολύτιμη βοήθεια του φίλου και συνεργάτη Βαγγέλη Μόσχου, κάναμε επιτόπιες ηχογραφήσεις σχετικές με τη παράσταση, οι οποίες, σε συνδυασμό με synthesizers και άλλα “παιχνίδια” ντύσαμε ηχητικά το όλο δρώμενο με ένα κοινό που ήταν πολύ μακριά από αυτό που εκτίθεται συνήθως σε τέτοιο ήχο, πράγμα που από μόνο του έδινε το όλο εγχείρημα ταυτόχρονα ιδιαίτερη πρόκληση και ενδιαφέρον.

Σε άλλο εντελώς κλίμα, το support στους Boris στο Temple που έσκασε από το πουθενά τη τελευταία στιγμή, ήταν πολύ έντονη εμπειρία. Έπαιζα σε “γυμνασμένο” κοινό που σηκώνει πιο ακραίες συχνότητες και (δυσ)αρμονίες, οπότε το εκμεταλλεύτηκα με όποιον τρόπο μπορούσα. Σίγουρα βοήθησαν και τα πολύ ισχυρά sub woofers του χώρου...

Ως καλλιτεχνική φύση, είσαι γενικά πολυπράγμων. Ποιες δραστηριότητες καταλαμβάνουν αυτήν την περίοδο τον χρόνο και την ενέργειά σου;

Έχω γνωρίσει ανθρώπους που η λέξη “πολυπράγμων” βρίσκει την όντως πραγματική της έννοια, αλλά σε ευχαριστώ. Πέρα από το να προσπαθώ να βγάλω άκρη ανάμεσα σε καλώδια και κουμπάκια, προσπαθώ να ζωγραφίζω όσο μπορώ, ενώ παράλληλα ασχολούμαι καθημερινά με το ΜΟΝΟ ΘΡΑΣ. όπου ως one-man-job τρέχω για τα πάντα, καθώς και με τη Coherent States που ανέφερα πιο πάνω και φυσικά τη καθημερινή μου δουλειά ως γραφίστας και την οργάνωση συναυλιών. Και όταν βρίσκω χρόνο κοιμάμαι αχαχ.

Το Σάββατο 22/2 θα βρίσκεσαι στην Αγγλικανική Εκκλησία του Αγίου Παύλου για μία ιδιαίτερη συναυλία μαζί με τους Nochnoy Dozor και τους Church Of The Sea. Πώς “έκλεισε” αυτή η σύμπραξη και τι αναμένεις από εκείνη τη βραδιά;

Με τα παιδιά από τους Nochnoy Dozor και κυρίως τον Μάνο, γνωριζόμαστε πολλά χρόνια και συνεργαζόμαστε σε διάφορους τομείς τα περισσότερα από αυτά, οπότε όταν δημιουργήθηκε η ιδέα ενός τέτοιου project ήμασταν σε επαφή από τη πρώτη στιγμή. Με τους Church Of The Sea, αν και γνώριζα το υλικό τους, πρώτη φορά ήρθαμε σε επαφή όταν παίξαμε μαζί τον περασμένο Νοέμβρη στο Cult Of The Amps στο Gagarin όπου ομόφωνα συμφωνήσαμε πως κάποια στιγμή θα πρέπει να συνεργαστούμε. Οι πλανήτες συνέκλιναν λοιπόν και θα μας δείτε όλους μαζί στην Αγγλικανική Εκκλησία σε μια πολύ ατμοσφαιρική βραδιά σε έναν επιβλητικό χώρο, και με εξαιρετικά προσεγμένο φωτισμό σχεδιασμένο για τη συγκεκριμένη ημέρα. Δε το λέω συχνά, αλλά προτείνω να προσπαθήσετε να μη το χάσετε.

Ερωτήσεις: Μιχάλης Κουρής

Φωτογραφία εξωφυλλου: Μάνος Χρυσοβέργης