To σημερινό Memory Lane διαβαίνει 11 χρόνια πίσω σε μία ιδιαίτερη και μάλλον σπάνια περίπτωση της Ελληνικής δισκογραφίας. Το 2010 ο εικαστικός Στέφανος Ρόκος πραγματοποίησε την ατομική του έκθεση «Τρόμος και Ρομάντζο σε Έναν Άλλον Πλανήτη», αρχικά στην Art Athina 2010 με έναν περιορισμένο κύκλο έργου (με την υποσημείωση "The Prequel" στον γενικό τίτλο) και στην αίθουσα τέχνης Αγκάθι λίγους μήνες μετά με πολύ περισσότερο υλικό. Σε εκείνον τον εκθεσιακό κύκλο παρουσιάστηκε για πρώτη φορά μία μουσική συλλογή που επιμελήθηκε ο ίδιος ο εικαστικός, με την αμέριστη βοήθεια μουσικών φίλων και συνεργατών του. Το CD κυκλοφόρησε σε μία καλαίσθητη (πώς θα μπορούσε να γίνει διαφορετικά άλλωστε;) media book έκδοση, περιορισμένη κυρίως στον χρόνο και το πλαίσιο της έκθεσης - όμως, με βάση τον αριθμό των τεμαχίων που κόπηκαν (1.700 όπως μας πληροφορεί το φυλλάδιο του CD), θα πρέπει να θεωρείται πως οι πραγματικά ενδιαφερόμενοι θα μπορούσαν με κάποιο τρόπο να την εντοπίσουν και να την αποκτήσουν. Σήμερα, η συλλεκτική αξία της φυσικής έκδοσης έγκειται περισσότερο στην ομορφιά της και πολύ λιγότερο στην (συνήθως λογική) τιμή που μπορεί να τη βρει κανείς online ή σε τυχόν καταστήματα μεταχειρισμένων δίσκων. Οι σελίδες του CD, εκτυπωμένες σε ποιοτικό χαρτί, είναι γεμάτες με τις εικόνες του Ρόκου, καθώς και με αναλυτικές πληροφορίες για τους συντελεστές κάθε κομματιού.
Δεν χρειάζεται ειδικές επαγωγικές ικανότητες, ούτε ανεπτυγμένο καλλιτεχνικό αισθητήριο, για να καταλάβει κανείς πως η συγκεκριμένη έκθεση ήταν κομβική για τον ίδιο το Ρόκο. Λίγα χρόνια μετά, πραγματοποιεί έκθεση με τίτλο που πάλι παραπέμπει εκεί: Revert To Disarray: Life After Horror And Romance. Ενώ τώρα, ενώ πλέον έχει παρέλθει “στρογγυλή” η δεκαετία, αισθάνεται πως ο κύκλος πρέπει να συνεχιστεί (ή και να κλείσει - αυτό θα είναι δική του απόφαση) εοραστικά με την επετειακή συλλογή 10 Years Horror And Romance, που κυκλοφορεί σε 150 περιορισμένα αντίτυπα βινυλίου. Εμείς όμως θα ασχοληθούμε εδώ με το CD που τα ξεκίνησε όλα.
Το βιογραφικό του Στέφανου Ρόκου μέσα στο CD αναφέρει πολύ χαρακτηριστικά την εξής λιτή μα εύγλωττη φράση: “Του αρέσει πάρα πολύ η μουσική”. Για όποιον έχει ακούσει τη συγκεκριμένη συλλογή υπό την επιμέλειά του, ακόμη κι αν δεν γνωρίζει τα πεπραγμένα και τις πεποιθήσεις του καλλιτέχνη, αυτό είναι ηλίου φαεινότερο. Δεν είναι μονάχα οι ηχηρές συμμετοχές φίλων και συνεργατών του Ρόκου, ακόμα και αυτών - του εξής ενός, του Παύλου Παυλίδη - που δεν πρόλαβαν την προθεσμία για την κυκλοφορία του CD. Μέσα στα 70 λεπτά της συλλογής, εκτυλίσσεται ένα ηχητικό σύμπαν όπου οι συμμετέχοντες διαφοροποιούνται μεν μουσικά και εκφραστικά, αλλά ως μέρη του ίδιου σύμπαντος συμβιώνουν και περικλείουν μία συγκεκριμένη αισθητική πρόταση που υπερβαίνει τον αρχικό στόχο του καλλιτέχνη-curator. Όπως ίσως καθίσταται πλέον προφανές, η κοινή έκφραση "το σύνολο είναι ανώτερο από το άθροισμα των επιμέρους τμημάτων του" βρίσκει ιδανική ενσάρκωση σε αυτή τη συλλογή - κι ας περιλαμβάνονται ήδη αρκετά υπέροχα αυτόνομα κομμάτια μέσα της.
Για να συμπεριληφθεί ένα κομμάτι στη συλλογή, ο Ρόκος έθεσε έναν μοναδικό όρο: την "αναφορά του τίτλου της έκθεσης –«Τρόμος και Ρομάντζο σε Έναν Άλλον Πλανήτη»– κάπου μέσα στη σύνθεση, με οποιονδήποτε πιθανό τρόπο επέλεγαν οι ίδιοι (άμεσα, έμμεσα, ως ολόκληρη πρόταση, σε κομμάτια, σε παραλλαγή, σε οποιαδήποτε γλώσσα ή καθόλου)", σύμφωνα με τον πρόλογο που διαβάζουμε στο booklet του CD. Δίνοντας, όπως καταλαβαίνετε, πλήρη ελευθερία έκφρασης στους μουσικούς να πράξουν όπως επιθυμούν.
Το πρακτικά αμιγώς οργανικό Horror & Romance On Another Planet, Multicoloured And Intriguing των Βέλγων Zita Swoon του Stef Kamil Carlens μας εισάγει ιδανικά στον κόσμο της συλλογής και της έκθεσης. Το Steven’s Dream του Μανώλη Αγγελάκη είναι, κατά την ταπεινή γνώμη του γράφοντος, το πιο χαρακτηριστικό κομμάτι της συλλογής που μπορεί να λειτουργήσει καλύτερα ως πειστήριο για να την ακούσει κάποιος - και επίσης, διότι “Steven” ίσον “Στέφανος”… Το κομμάτι των Last Drive είναι το πιο rock’n’roll κομμάτι της συλλογής, όμως αρκούντως σκοτεινό και “μπασάτο” - άλλωστε με τίτλο Love And Terror τι περιμένατε; Το μπάσο, ως αυτούσιο όργανο αυτή τη φορά, κυριαρχεί και στο γκρουβάτο Heaven του Bobby Conn.
Η στιγμη των Interstellar Overdrive (οι οποίοι έντυσαν μουσικά προηγούμενη έκθεση του Ρόκου Θόρυβος Και Χρήσιμα Αντικείμενα του 2005, με ένα CD που κυκλοφόρησε μονάχα ως συνοδευτικό και οργανικό τμήμα του καταλόγου της έκθεσης και το οποίο καταζητείται από τον υπεύθυνο αυτού του κειμένου) δένει άψογα με το κομμάτι των Nunee & The Sad Beads, δηλαδή του one-off προσωπικού σχήματος του (πλέον πρώην, αλλά τότε νυν) μπασίστα των Zita Swoon, Tomas De Smet. Αυτό με τη σειρά του συνδυάζεται ηχητικά και ως διάθεση άψογα με την Αμφιβολία του Φοίβου Δεληβοριά, ένα από τα λίγα κομμάτια της συλλογής που δεν παρουσιάστηκαν αποκλειστικά σε αυτή, καθώς βρήκε θέση και στον Αόρατο Άνθρωπο που κυκλοφόρησε αργότερα την ίδια χρονιά.
Η ηχητική συνοχή της συλλογής είναι πραγματικά μνημειώδης - περαιτέρω ένδειξη αυτού, η εισαγωγή του Heartbroken In A Broken Planet των Sigmatropic που φέρνει έναν αέρα Hall Of Mirrors (Kraftwerk) για να εξελιχθεί σε κάτι εντελώς διαφορετικό. Ο Rudy Trouve (παλιός κιθαριστας των dEUS αλλά και υπεύθυνος για το εικαστικό κομμάτι των δίσκων τους ως το In A Bar, Under The Sea) επίσης εκφράζεται με αναφορές στους Kraftwerk, και πάλι όμως με την πιο σκοτεινή/μελαγχολική πλευρά τους στο Tracking Down Memories. Η φωνή της Αρλέτας και η μουσικη στο Ωροσκόπιο του Δεληβοριά μεταφέρθηκαν ως είχαν και στην εκτέλεση του Αόρατου Ανθρώπου. H Carla Torgerson και ο Rustman με τους Beautiful People παραδίδουν όμορφες ερμηνείες στην φολκ ροκ μπαλάντα Cat From The Rain. Στο ίδιο ύφος κινούνται και οι Κόρε.Ύδρο στο Σ’ Έναν Άλλο Πλανήτη, ένα μικρό διαμάντι της εποχής που η έμπνευσή τους έδειχνε να μην έχει τέλος. Ακολουθεί η πιο σκληρή στιγμή του δίσκου, το Stitches των Bokomolech, μπάντα-εγγύηση ποιότητας ως συνήθως, κομμάτι που μπήκε και στο τρομερό Mass Vulture του 2012.
Εκτός από τα ελληνικά σχήματα, είναι πολύ έντονη η βελγική εκπροσώπηση στο δίσκο, όπως θα παρατηρήσατε ήδη, πράγμα αναμενόμενο ίσως μιας και ο Ρόκος περνάει έτσι κι αλλιώς κάποια διαστήματα στη χώρα. Λόγου χάρη ο Maxon Blewitt (moniker του, πρώην Zita Swoon, Bjorn Eriksson), που συμμετέχει με το ομώνυμο κομμάτι της συλλογής, με ηλεκτρονική dub διάθεση - ή οι S.W.A.N., που μας γυρίζουν πίσω στις εναρκτήριες νοσταλγικές μελωδίες με το διδακτικό γαλλόφωνο Horreur Et Romance. Η Αμερικανίδα Piney Gir έχει έτσι κι αλλιώς έντονη τη νοσταλγική πλευρά, η οποία φαίνεται στο σύντομο This Is Romance. Οι Fiery Furnaces των αδερφών Matthew και Eleanor Friedberger ηχογράφουν το τελευταίο τους κομμάτι πριν αυτοκηρυχθούν σε κατάσταση παύσης, για να επανέλθουν στη δισκογραφία στο revisiting compilation album 10 Years Of Horror And Romance που, όπως γράψαμε, πλέον βρίσκεται ελεύθερο στην κυκλοφορία από την United We Fly. Η φίλια προς τη χώρα μας Krista Muir κλείνει το άλμπουμ με το ιδιότυπο Between Atoms, το οποίο θα εμφανιστεί ανανεωμένο και λιγότερο ενδοσκοπικό στη νέα συλλογή.
Ο χρόνος φαίνεται να κινείται πολύ γρήγορα στην εποχή του internet και οι δημιουργοί σε όλες τις μορφές της Τέχνης νιώθουν πολλές φορές την πίεση να παράγουν νέο έργο συνεχώς, μην έχοντας το περιθώριο να κοιτάξουν πίσω για να επανεκτιμήσουν τη σημασία του δικού τους παρελθόντος, επαναπροσδιορίζοντας ίσως και το μέλλον τους. Ως συνέχεια του Horror & Romance From Another Planet, το φετινό 10 Years Of Horror And Romance ως ιδέα και υλοποίηση αποσκοπεί ακριβώς εκεί, συμπαρασύροντας και μερικούς από τους μουσικούς που συμμετείχαν στο project. Και αν ποτέ δεν μάθουμε πώς ακριβώς ακουγόταν η σύνθεση του Παυλίδη που προοριζόταν να περιληφθεί στην προ δεκαετίας έκδοση, το ατμοσφαιρικό instrumental Ο Χαμένος Κινητήρας όπως βρίσκεται στη νέα συλλογή - διαφοροποιημένο και επαυξημένο, σύμφωνα με το δελτίο τύπου, θα θυμίζει πως, σύμφωνα με τον στίχο του Bowie στο Sunday που μνημονεύει και ο ίδιος ο Ρόκος, “Everything has changed / For in truth, it's the beginning of nothing / And nothing has changed”.
