Ύστερα από ένα τέτοιο μότο, θα ήταν σώφρον να μη γράψω τίποτα απολύτως, αφήνοντας σαφή υπαινιγμό ότι έχω μια κάποια (όντως παθιασμένα ερωτική) σχέση με την underground rock μουσική της Αυστραλίας των 70s και των 80s. Δηλαδή της εποχής εκείνης που ακόμα και τα καγκουρό, όταν έπιαναν κιθάρα, έπαιζαν υπέροχα! Μιλάμε, λοιπόν, για γλυκές κιθάρες, που παίζουν ατμοσφαιρικές, μελωδικές ή σκληρές νότες με εκείνον τον ιδιαίτερο τρόπο, που μόνο down under μπορούσε να συναντήσει κανείς. Γιατί, κακά τα ψέματα, η αυστραλέζικη κιθάρα δεν ακούγεται όπως οι άλλες. Σκληρό για πολλούς, αλλά αληθινό! Κάποιοι οριοθετούν το μουσικό κλίμα, το οποίο σας καλώ να ξαναεπισκεφτούμε ως garage rock, αλλά εσείς μην τους ακούτε. Μη μπείτε καν στον κόπο να διαφωνήσετε, ούτε καν εποικοδομητικά, μαζί τους. Είπαμε: “Those who talk don’t know”. Κι αν τώρα αναρωτιέστε γιατί τότε άρχισα κι εγώ να μιλάω, σπεύδω να διευκρινίσω ότι δε μιλάω, αλλά... γράφω!
Γυρίστε μαζί μου πίσω, τότε που μεσουρανούσαν το punk, το post-punk, το new wave και η ηλεκτρονική μουσική και θυμηθείτε τι γινόταν στην Αυστραλία. Εκεί που ο χρόνος είχε μάλλον σταματήσει και οι μουσικές εξελίξεις δεν μιλούσαν και τόσο στις καρδιές των underground δημιουργών. Θα προσπαθήσω σύντομα να σας δώσω μερικές προτάσεις ακρόασης, που έχουν μεγάλο ειδικό βάρος. Όπως έχει ήδη γίνει σαφές, ανάμεσά τους δε θα βρείτε κάποιους πολύ δημοφιλείς καλλιτέχνες που εξακολουθούν να κυκλοφορούν δίσκους, οπότε δεν χρειάζονται συστάσεις, άσχετα με το αν τότε κινούνταν στον underground χώρο. Άρα, ο Nick Cave και τα συγκροτήματά του ή οι AC/DC θα απουσιάζουν. Φυσικά, δε θα συναντήσετε, επίσης, κάποια ονόματα που έχουν συνειρμικά δεθεί με την Αυστραλία και γνώρισαν εμπορική επιτυχία, όπως οι Men at Work, Midnight Oil, Icehouse και INXS. Σας θυμίζω ότι εδώ μιλάμε για rock και όχι για μουσική που άκουγαν τα κορίτσια της εποχής όταν άλλαζαν φορέματα μπροστά στον καθρέφτη (ναι, πείτε με και μουσικό ρατσιστή, τώρα...), οπότε έχουμε να κάνουμε με πεντακάθαρο αυστραλέζικο θόρυβο ή ομιχλώδη διανόηση και όχι με καταστάσεις που χαιρόταν κι εκείνος ο συμπατριώτης που κατά κανόνα άκουγε Σπύρο Ζαγοραίο και Άντζελα Δημητρίου και, αραιά και πού, γλένταγε με κα’να «ξένο». Τέλος, διευκρινίζω ότι άφησα τους Νεοζηλανδούς εκτός, αλλά εύφημον μνείαν ποιούμαι των The Chills, Split Enz, Verlains, Straightjacket Fits και Mutton Birds.
Άρα, τι μένει; Μα φυσικά, να φτιάξω κάποιες «επιστημονικές» κατηγορίες, μόνο που αυτές δε θα είναι προϊόντα αξιολόγησης βάσει πολλών γενικών κριτηρίων, αλλά ενός και μοναδικού: της προσωπικής μου προτίμησης! Η άκρως υποκειμενική κρίση μου αυτή έχει διαμορφωθεί από πολυετείς ακροάσεις, τις συνθήκες που επικρατούσαν στην κατεξοχήν φιλο-Αυστραλέζικη μουσική Αθήνα εκείνη την εποχή, στις εκτενείς παρουσιάσεις των μουσικών εντύπων της εποχής, στα τραγούδια που κατά κόρον ακούγονταν στα ξέρετε-εσείς-ποια μπαράκια, αλλά και στη μουσική σκηνή του Πήγασου, που είχε κι αυτή τα σχετικά «δάνειά» της. Οι κατηγορίες αυτές είναι οι εξής:
Α. 10 σημαντικοί δίσκοι (και δημιουργοί)
Β. 10 ακόμα αξιόλογα συγκροτήματα με αντίστοιχα προτεινόμενα τραγούδια
Γ. Further reading
Ας πάρουμε, λοιπόν, τα πράγματα με τη σειρά. /
Α. 10 ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΙ ΔΙΣΚΟΙ & ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΙ
1. Radio Birdman - Radios Appear (Trafalgar, 1977)
Who is who: Οι Radio Birdman είναι η προσωποποίηση του rock μύθου της Αυστραλίας. Εντάξει, δεν θα μαλώσουμε, αν αντί για rock πείτε punk, αν διευκρινίσουμε ότι μπορείτε να τους εντάξετε παράλληλα στο μουσικό ύφος των MC5 και των Stooges. Σχηματίστηκαν το 1974 στο Sydney από τους Deniz Tek και Rob Younger, με τη συνδρομή των Philip 'Pip' Hoyle, Ron Keeley, Carl Rorke και την προσθήκη αργότερα του Chris Masuak. Σκοπός τους ήταν να φτιάξουν μια αντισυμβατική underground μπάντα, πράγμα το οποίο πέτυχαν. Το όνομά τους προέρχεται από τον παραποιημένο στίχο «radioburnin» των Stooges. Η αρχή του μύθου έγινε με το κλασικό Radios Appear, που είχε για τίτλο μια φράση από τραγούδι των Blue Öyster Cult και δημιούργησε αίσθηση και στις δύο εκδοχές του. Μετά ήρθε η ταραχώδης σχέση τους με την pub-μουσικό στέκι The Oxford Funhouse, κάποιες εκρήξεις βίας, που οδήγησαν στην... αναστολή της λειτουργίας του, αρκετές ζωντανές εμφανίσεις, το περασμένο από χίλια κύματα και βραχύβιο συμβόλαιο με τη Sire Records και, ακολούθως σε απανωτές -όχι και τόσο επιτυχημένες- επανασυνδέσεις, που κρατούν μέχρι σήμερα.
2. The Screaming Tribesmen - Move a Little Closer (What Goes On, 1985)
Who is who: Respect! Δεν θα χρειαζόταν να πω τίποτε άλλο, αλλά... δεν μπορώ! Οι Screaming Tribesmen αντιπροσωπεύουν τον αυστραλέζικο ήχο της δεκαετίας του '80 στην πιο χαρακτηριστική του μορφή. Μόνο το γεγονός ότι πέρασαν επτά χρόνια μέχρι να κυκλοφορήσουν μεγάλης διάρκειας δίσκο, έχοντας στο μεταξύ βγάλει πέντε καταπληκτικά ΕΡs, έχει να πει κάτι. Είναι (γιατί ακόμα... περιφέρονται, μάλλον άσκοπα) μια από τις μπάντες που κάθε λάτρης της rock, όχι απλά δεν μπορεί να αγνοήσει, αλλά είναι «καταδικασμένος» να λατρέψει. Εκτός κι αν είναι κουφός! Φτιάχτηκαν το 1981 στο Brisbane από τους Mick Medew, John Hartley και Murray Shepherd, αλλά σύντομα έβαλαν πλώρη για το Sydney και τη θρυλική Citadel Records. Όταν, μάλιστα, εντάχθηκε στη μπάντα ο πολύς Chris Masuak (Radio Birdman, The Hitmen, The New Christs) δεν ξαφνιάστηκε κανείς από την επιτυχημένη περιοδεία στην Αμερική, αλλά και το επικό live στο Bondi Beach του Sydney ενώπιον διακοσίων χιλιάδων Screaming Fans. Η μουσική τους είναι πολύ «ζωντανή» και, αν και αγαπά πολύ τα καθιερωμένα κλισέ, εξακολουθεί να ακούγεται (αυστηρά σε μεγάλη ένταση) πολύτιμη. Αλήθεια, τα ηχεία σας δεν θέλανε από καιρό ένα καλό... ξεμπούκωμα;
3. Dubrovniks - Audio Sonic Love Affair (Mushroom, 1990)
Who is who: Ποιοί; Έλα, μωρέ... Τι να μας πει τώρα μια παρέα που αρχικά διάλεξε για όνομα το Adorable Ones (πάλι καλά που δε λέγονταν Κορίτσια Θέλετε να Βγούμε;) και -ευτυχώς όχι πολύ- αργότερα μετονομάστηκε σε μια πόλη της Κροατίας; Υπήρχε ποτέ έστω και μια ελάχιστη πιθανότητα να κάνει κάτι καλό; Φυσικά και όχι, διότι, όπως αποδείχτηκε, όντως ήταν γεννημένη για πολύ μεγαλύτερα πράγματα! Και μην απορείτε για το όνομά τους, αφού το άλλαξαν αναγκαστικά με εκείνο της γενέτειρας δύο μελών τους, διότι τους είχαν προλάβει κάποιοι τύποι από το Brisbane (αλήθεια, τόσο σουξέ είχε το «Αξιολάτρευτοι»;) Όσο για τα μέλη τους, αρκεί να δείτε μερικές μόνο από τις συμμετοχές τους στην προ Dubrovniks εποχή και θα καταλάβετε: James Baker (The Scientists, Hoodoo Gurus, Beasts Of Bourbon), Boris Sujdovic (The Scientists, Beasts of Bourbon), Roddy Radalj (The Scientists, Hoodoo Gurus, The Johnnys) και Peter Simpson (Teeny Weenies, Spectre's Revenge). Το γκρουπ αυτό, αν και πολύ δημοφιλές στην κατηγορία του, κακώς δε θεωρείται από τα πολύ σημαντικά του χώρου. Κυκλοφόρησε τέσσερις υπέροχους δίσκους, έχοντας από τα πρώτα του βήματα συνοδοιπόρους τους κορυφαίους παραγωγούς Rob Younger και Chris Masuak. Ο ήχος του είναι πεντακάθαρος και τόσο καθαρόαιμα ροκάδικος, που σε κερδίζει από την πρώτη στιγμή.
4. The Celibate Rifles - The Turguid Miasma of Existence (Hot, 1986)
Who is who: Οι σχέσεις των μελών των Celibate Rifles με άλλα συγκροτήματα και καλλιτέχνες θα μπορούσαν να αποτελέσουν υλικό για μια επιτομή της Αυστραλέζικης rock κοινότητας. Οι κιθαρίστες Dave Morris και Kent Steedman έφτιαξαν τη μπάντα το 1979, δίνοντάς της το συγκεκριμένο όνομα για να «πειράξουν» τους Sex Pistols. Ξεκίνησαν με σαφείς punk επιρροές, αλλά στην πορεία έβαλαν στoν κατά κανόνα θορυβώδη rock ήχο τους αρκετά garage στοιχεία, ενσωματώνοντας αργότερα και διακριτικές indie επιρροές. Το 1980 εντάχθηκε στο γκρουπ ο δέκα χρόνια μεγαλύτερος των υπολοίπων Damien Lovelock, που απογείωσε τα φωνητικά και έβγαλε μια πιο άγρια εικόνα προς τα έξω. Όσον αφορά τον καλύτερό τους δίσκο, μην το πολυψάχνετε. Εγώ έκανα κλήρωση μεταξύ αυτού που βλέπετε παραπάνω και των Roman Beach Party (1987), Blind Ear (1989) και Heavenona Stick (1992). Δεν έχω να πω τίποτε άλλο για ένα γκρουπ που έγραψε τα The More Things Change (the More they Stay the Same) και Back in the Red, που είναι τραγούδια μεγατόνων!
5. The Sunnyboys - Sunnyboys (Mushroom, 1981)
Who is who: Ακούγοντας την εκπληκτική μουσική των Sunnyboys με τις απίστευτες κιθάρες, απορεί κανείς πώς ήταν δυνατό να σκαρφαλώνει ψηλά στα mainstream charts και ταυτόχρονα να θεωρείται power pop και post punk! Άλλες εποχές, όμως τότε! Κι άλλα γούστα! Το συγκρότημα αυτό, που σχηματίστηκε το 1980 στο Sydney από τον Jeremy Oxley, υπέγραψε γρήγορα στη Mushroom Records και στα μέσα της επόμενης χρονιάς κυκλοφόρησε το φερώνυμο ντεμπούτο του σε παραγωγή του Lobby Loyde. Από το πρώτο κιόλας άκουσμα του δίσκου, ξαφνιάζεται κανείς με την ποιότητα και αμεσότητα των τραγουδιών, που δίνουν την εντύπωση ότι αποτελούν best of κυκλοφορία. Οι φίλοι της κιθάρας και της ενέργειας τους λάτρεψαν από την πρώτη στιγμή. Όλοι οι άλλοι, λίγα λεπτά αργότερα! Αναμφίβολα, αυτός ήταν ο δίσκος που έλιωναν για πολύ καιρό οι djs σε όλα, μα όλα, τα εναλλακτικά μπαράκια της Αθήνας.
6. The Saints - (I'm) Stranded (EMI, 1977)
Who is who: Η θρυλική μπάντα των The Saints σχηματίστηκε το 1974 στο Brisbane και συμμετείχε στην εξάπλωση του punk rock. Την αρχική σύνθεση μιας τρικυμιώδους από πλευράς εναλλαγής μελών πορείας αποτελούσαν οι Chris Bailey, Ed Kuepper και Ivor Hay. Το μυθικό ντεμπούτο single τους (I'm) Stranded (1976), που βρισκόταν σε στενή σχέση με τα οικεία αμερικανικά ηχητικά πρότυπα, αναγκάστηκαν να κυκλοφορήσουν οι ίδιοι, λόγω ελλείψεως ενδιαφέροντος, στην για το σκοπό αυτό ιδρυθείσα Fatal Records. Μετά ήρθε η μετακόμιση στην Αγγλία, το συμβόλαιο με πολυεθνική, διάφορες διαλύσεις και επανενώσεις, ενώ τα ιδρυτικά τους μέλη ακολουθούσαν ταυτόχρονα προσωπική καριέρα.
7. The Triffids - Born Sandy Devotional (Mushroom, 1986)
Who is who: Η εξαιρετική αυτή μπάντα, που σχηματίστηκε το 1981 στο Perth, ήταν η μετεξέλιξη των Daisy. Ιθύνων νους και frontman υπήρξε ο πρόωρα χαμένος λόγω τροχαίου ατυχήματος David McComb. Η αγάπη του για τις τέχνες εν γένει και ιδίως τη μουσική, συνδυάστηκε με την περισσή ευαισθησία του και την ικανότητά του να γεμίζει με ήχους τα απέραντα τοπία της χώρας του, φτιάχνοντας ένα ιδιότυπο εκφραστικό είδος, το οποίο (ποιητική αδεία) θα μπορούσε να παραλληλιστεί με την Americana. Στα τέσσερα υπέροχα άλμπουμ που κυκλοφόρησαν στο διάστημα 1983 - 1989, μπορεί κανείς εύκολα να διακρίνει ηχητικές και εκφραστικές αναφορές τους Patti Smith, Television, Talking Heads και Nick Cave. Η επιτυχία που γνώρισαν στη Μεγάλη Βρετανία, τη Σκανδιναβία (και, φυσικά, την Ελλάδα) ήταν σαφώς μεγαλύτερη εκείνης που έτυχαν στη χώρα τους.
8. The Go-Betweens - 16 Lovers Lane (Beggars Banquet, 1988)
Who is who: Τώρα, θα μου πείτε, πώς χωράει στα προτεινόμενα rock άλμπουμ αυτό μιας κατά βάση κιθαριστικής pop μπάντας. Η σωστή απάντηση είναι «πανεύκολα», όταν πρόκειται για τη γλυκόπικρη μουσική των Go-Betweens. Δε χρειαζόταν ιδιαίτερη προσπάθεια για να καταλάβει κανείς ότι ο ήχος τους, που κατά κανόνα ανήκε στον χώρο της pop (αλήθεια, ποια είναι ακριβώς τα όριά της;), κέρδισε χωρίς δυσκολία και τους πιστούς φίλους της rock, επειδή φανέρωνε απροκάλυπτα τις επιρροές του. Δεν ήθελε και πολλή προσπάθεια να διακρίνει κανείς τους Velvet Underground, τους Wire και τους Television στα φαινομενικά απλά, αλλά με μεγάλη μαεστρία δομημένα τραγούδια τους. Σχηματίστηκαν στο Brisbane το 1977 από τους Robert Forster και Grant McLennan, με συνοδοιπόρους τους Robert Vickers, Lindy Morrison και Amanda Brown. Η πρώτη τους συναυλία δόθηκε το Νοέμβριο του 1980 στο Sydney, ως support στους Birthday Party και Laughing Clowns. Γνώρισαν επιτυχία και στη Μεγάλη Βρετανία. Διαλύθηκαν το 1989, αλλά κατά καιρούς επανασυνδέονταν, μέχρι το 2006, που ο McLennan απεβίωσε.
9. Ed Kuepper - Today Wonder (Hot, 1990)
Who is who: Άλλη μια σπουδαία προσωπικότητα της Αυστραλίας ήταν ο γεννημένος στη Γερμανία συνθέτης, πολυοργανίστας και τραγουδιστής Ed Kuepper. Δημιούργησε άμεσα αίσθηση με την πρώτη του μπάντα, τους The Saints, και μπήκε άνετα στο αυστραλέζικο rock πάνθεον μετά και από τη συμμετοχή του στους Laughing Clowns, που τάραξαν τα νερά με τον ανένταχτο ήχο τους. Από το 1985 κυκλοφορούσε παράλληλα και προσωπικά άλμπουμ, χωρίς να μπορεί να χαλιναγωγήσει την αστείρευτη έμπνευσή του. Το 1991 ίδρυσε τους εξαιρετικούς, αλλά δυστυχώς βραχύβιους, The Aints, που μας έδωσαν το επίσης κορυφαίο Ascension. Κύριο χαρακτηριστικό της ιδιαίτερης μουσικής προσωπικότητάς του είναι η του ευελιξία και ο δημιουργικός τρόπος με τον οποίο αφομοιώνει τις διαφορετικές επιρροές που δέχεται.
10. Louis Tillett - Ego Tripping At The Gates Of Hell (Citadel, 1987)
Who is who: Η πολυδιάστατη προσωπικότητα του τραγουδοποιού, πολυοργανίστα και ερμηνευτή Louis Rohan Tillett ξεχώρισε από νωρίς. Είχε μια πολύ αξιόλογη διαδρομή, την οποία προσπάθησε να συντηρήσει τα επόμενα χρόνια, χωρίς ιδιαίτερη επιτυχία. Ξεκίνησε την πορεία του ως ιδρυτής των επιδραστικών The Wet Taxis, ενώ στη συνέχεια μετείχε στους Paris Green and The Aspersion Caste. Επίσης, βοήθησε από δεύτερο πλάνο τους Laughing Clowns, The New Christs και Catfish, ενώ συνεργάστηκε με πολλούς μουσικούς, μεταξύ των οποίων ξεχωρίζουν ο Ed Kuepper, ο Rob Younger και, κυρίως, ο Charlie Owen. Κυκλοφόρησε επτά προσωπικούς δίσκους σε χρονικό διάστημα δεκαεννέα ετών. Υπήρξε πάντα μια ήρεμη δύναμη και ένας πολυτάλαντος μουσικός, που διακρινόταν για τα ατμοσφαιρικά και συχνά εφιαλτικά μονοπάτια που περιδιάβαινε μέσω της μουσικής του.
Β. 10 ΑΚΟΜΑ ΑΞΙΟΛΟΓΑ ΣΥΓΚΡΟΤΗΜΑΤΑ ΜΕ ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΑ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ
1. Died Pretty - Everybody Moves
2. Beasts of Bourbon - Psycho
3. The New Christs - Born out of Time
4. The Scientists - Atom Bomb Baby
5. The Lime Spiders - Slave Girl
6. Hoodoo Gurus - Out That Door
7. The Hitmen - I Don't Mind
8. The Stems - Under Your Mushroom
9. Cosmic Psychos - Nice Day to Go to the Pub
10. New Race - Alone in the Endzone
Γ. FURTHER READING
Επειδή είναι σίγουρο ότι τέτοια τραγούδια θα σας… στείλουν αδιάβαστο στο Αυστραλέζικο μουσικό παρελθόν, προτείνω μερικά ακόμα συγκροτήματα και μουσικούς, για να πάτε να το εξερευνήσετε πιο διαβασμένοι, μέσα από μια πολύ - πολύ μεγαλύτερη λίστα που έχω στο μυαλό μου. Όσους περιμένατε να βρείτε και δεν τους βρήκατε, να είστε σίγουροι πως δεν τους ξέχασα – κι αυτό δεν είναι υπεκφυγή. Αν το έκανα όμως οι λίστες θα ήταν πολύ μακροσκελείς και, κατά συνέπεια, καθόλου λειτουργικές. Οπότε, παίρνω βαθιά ανάσα και, πριν ολοκληρώσω αυτό το άρθρο - αφορμή για περαιτέρω εκ μέρους σας διατριβή επί του θέματος, παραθέτω τριάντα επιπλέον πολύ σημαντικά πεδία εξερεύνησης:
The Aints
Laughing Clowns
The Lipstick Killers
The Trilobites
Wet Taxis
Foetus
Huxton Creepers
Crime & The City Solution
Sacred Cowboys
Exploding White Mice
Harem Scarem
The Bamboos
MInuteman
The Eastern Dark
The Wreckery
The Plunderers
Porcelain Bus
Toys Went Berserk
Ratcat
The Moffs
The Visitors
Τhe Passengers
Lubricated Goat
The Kryptonics
The Acid Drops
Swirl
The Apartments
Decline of the Reptiles
The Cruel Sea
The Blackeyed Susans
* Η πρώτη μορφή του παρόντος άρθρου δημοσιεύτηκε στο διαδικτυακό τόπο rockandrollmonuments.gr
