Στην κοχλάζουσα Αθήνα με χιλιάδες να την εγκαταλείπουν το Σαββατοκύριακο που πέρασε προκειμένου να βρουν λίγη δροσιά, υπήρξαν 15.000 γενναίοι που αψήφησαν τις δύσκολες συνθήκες για να απολαύσουν ένα ροκ υπερθέαμα. Μια ανερχόμενη δύναμη της βρετανικής σκηνής (Sleaford Mods), τον κραταιό Liam Gallagher, έναν από τους ελάχιστους εναπομείναντες stars της πατρίδας του, και τον αγέραστο, θρυλικό Iggy Pop.
Σε σχέση με τις προηγούμενες ημέρες που εγώ παρακολούθησα, ένα πράγμα ήταν φανερό. Ότι η μεγάλη πλειονότητα του κόσμου ήταν οπαδοί κι όχι περιφερόμενοι περαστικοί που ήθελαν να δηλώσουν στους φίλους τους ότι «ήταν εκεί» ή απλώς να ποστάρουν χαριτωμένες στιγμές στο ίνστα. Εξ ου και το «γηπεδικό» κλίμα στην εμφάνιση του Liam Gallagher με πυροτεχνήματα και συνθήματα, εξ ου και η απόλυτη έκσταση από το σύνολο των παριστάμενων στην εμφάνιση του Iggy.
Σαφώς είναι αδύνατον να κάνεις έλεγχο στα φρονήματα και στις αντιλήψεις των προσερχόμενων σε ένα giga event, πόσο πιο ωραίο όμως είναι όταν χιλιάδες like-minded άνθρωποι με πραγματική, ανυπόκριτη και χωρίς όρια αγάπη για τη μουσική συγκεντρώνονται σε ένα χώρο; Αυτό συνέβη χθες και οι περίπου 7 ώρες της συναυλίας ήταν ένα μεγάλο, ξεσηκωτικό rock’n’roll party.
Γ.Χ.
Ας τα δούμε όμως λίγο πιο αναλυτικά:
The Noise Figures
Οι Noise Figures εκπροσώπησαν επάξια την εγχώρια εναλλακτική σκηνή, όντας το μοναδικό ντόπιο όνομα της όγδοης μέρας του Release. Το ντουέτο των Γιώργου Νίκα (τύμπανα – φωνή) και Στάμου Μπάμπαρη (κιθάρα – φωνητικά) δεν πτοήθηκε από την κάψα του απογεύματος (παρότι είχε πάει ήδη 6:00, η ζέστη ήταν αφόρητη) και παρουσίασε ένα αντιπροσωπευτικό της δουλειάς του σετ γεμάτο από rock & roll δυναμικότητα, alternative rock νοοτροπία και με λίγες heavy “τζούρες” για ακόμα πιο πικάντικο αποτέλεσμα. Black Caravan, Shoot the Moon, The Perfect Spell μερικά από τα κομμάτια που ακούσαμε και μας έκαναν να λικνιστούμε και να ιδρώσουμε, θυμίζοντας μας παράλληλα ότι δεν χρειάζονται πολλά για να κάνεις κάτι πολύ πετυχημένο και ουσιαστικό.
Κ.Α.
The K's
Οι The K's, οι οποίοι εμφανίστηκαν δεύτεροι στη σειρά, ήρθαν από την Αγγλία και έφεραν την αύρα του Νησιού από κάθε πλευρά. Τόσο μουσικά όπου μας θύμισαν brit pop μεγαλεία και μαντσεστερ-ιανά κλέη, όσο και από πλευράς χιούμορ (για όσους το αντιλήφθηκαν...) αλλά και από άποψη προφοράς όπου μας έκαναν να αναρωτηθούμε μήπως χρειάζονται ξεσκόνισμα τα πτυχία Αγγλικών μας...
Με άφθονη ενέργεια, καλή διάθεση και cool ύφος μας παρουσίασαν τη δουλειά τους, η οποία όπως θα καταλάβατε ήδη πατάει γερά στον indie ήχο περασμένων δεκαετιών. Κάθε τόσο μάλιστα φρόντιζαν να παίζουν με τον κόσμο ξεκινώντας εισαγωγές γνωστών τραγουδιών (πχ Under Pressure), με αποκορύφωμα το intro του I Wanna Be Adored που ξεσήκωσε το κοινό αλλά κατέληξε στο... Girls Just Want to Have Fun! Όπως καταλαβαίνετε οι νεαροί Βρετανοί διασκέδαζαν και με το παραπάνω την πρώτη τους επίσκεψη στη χώρα μας. Εδώ να δώσουμε τα εύσημα και στον τεχνικό κιθάρας – πέμπτο μέλος ο οποίος την περισσότερη ώρα ήταν επί σκηνής παρά στο πλάι (ο θεούλης εισέβαλε χαλαρός στο stage για να μοιράσει το σετλίστ ενώ το live ήταν ήδη σε εξέλιξη...).
Τώρα επί της ουσίας, παραθέτω το σχόλιο του σύντροφου Χριστόπουλου, ως πλέον ειδικού: Η ορμή της μπάντας από τη βορειοδυτική Αγγλία δεν μπόρεσε να ανακοπεί ούτε από τις αντίξοες καιρικές συνθήκες και τον ανελέητο Αττικό ήλιο που έψηνε την Πλατεία Νερού. Αντίθετα, η φρέσκια, ανανεωτική τους μουσική πρόταση τράβηξε την προσοχή των παριστάμενων και δικαιολόγησε το ντόρο γύρω από το όνομά τους στα βρετανικά ΜΜΕ. Σημειώστε το όνομά τους, ίσως μια ημέρα τους δούμε ως headliners
Κ.Α
Sleaford Mods
Είναι 8 παρά τέταρτο και ήδη η μισή Πλατεία έχει γεμίσει. Στην άδεια, χωρίς backdrop, χωρίς ηχεία, monitors, όργανα, σκηνή, ανεβαίνουν δύο τύποι που πόρρω απέχουν από την τυπική εικόνα του ροκ σταρ. Ο Jason Williamson, ηγέτης του σχήματος, και ο Andrew Fearn, παραγωγός της μπάντας.
Και ο χείμαρρος της μουσικής που ήταν ένα μίγμα punk, hip-hop, indie και electronica ξεκίνησε και ταυτόχρονα ξεκίνησε και η απαγγελία-ραπάρισμα-τραγούδι του Williamson. Απορημένοι πολλοί από τους θεατές έψαχναν να βρουν τα όργανα, το synth, ένα drum machine τέλος πάντων, αλλά δεν έβρισκαν τίποτα. Ο ένας τραγουδούσε κι ο άλλος απλώς χόρευε, έχοντας το ρόλο του Bez στους Happy Mondays.
Παιδεύτηκα πριν γράψω δυο λόγια για την εμφάνιση των Sleaford Mods. Κατέληξα τελικά ότι μάλλον δεν θα πρέπει να κριθεί ως μια τυπική, παραδοσιακή συναυλία, αλλά ως ένα τελείως διαφορετικό στυλ performance που αναμιγνύει το karaoke, τη stand up comedy, την απαγγελία, τη ρητορική τέχνη. Όσο μπόρεσα να καταλάβω από τους στίχους (έντονη η προφορά της περιοχής του Grantham, γενέτειρα της Θάτσερ και πόλη όπου έζησα για κάποιο χρονικό διάστημα) είναι έντονα πολιτικοί-κοινωνικοί. Επομένως, θα μπορούσε κάποιος να πει ότι οι Sleaford Mods επιδίδονται σε ένα ιδιότυπο είδος κοινωνικής διαμαρτυρίας, χρησιμοποιώντας pre recorded μουσική.
Λίγοι, πάντως, ενοχλήθηκαν από το κοινό για το γεγονός της απουσίας μιας κλασικής live music performance. O κόσμος ήθελε να χορέψει και εξέλαβε την εμφάνιση των Mods ως ένα πάρτι. Η αλήθεια είναι ότι ο Williamson (μεταφορικά και κυριολεκτικά) ίδρωσε το φανελάκι του τρέχοντας πάνω-κάτω, φτύνοντας στίχους και άφθονα μπινελίκια, κάνοντας πλάκα με τους μπροστινούς και αποκαλύπτοντάς μας την ελληνική του καταγωγή (η γιαγιά του είναι/ήταν από την Αθήνα και ερχόταν να τη δει τα καλοκαίρια). Το στυλ της απόδοσης των στίχων μου θύμισε ένα μείγμα Shaun Ryder, Mark E. Smith και Jim Bob (των Carter). Τούτου λεχθέντος, πόσο θα προτιμούσα μια μπάντα διαμαρτυρίας σαν τους έξοχους Carter…
Οι Sleaford Mods «έπαιξαν» πολλά κομμάτια από το τελευταίο τους άλμπουμ Spare Ribs που κατόρθωσε πέρσι να μπει στο top 5 των βρετανικών τσαρτ. Επίσης, «έπαιξαν» μια διασκευή των Yazoo, το Don’t Go, αλλά δεν ξέρω, αν ο Vince Clark ή η Alison Moyet θα ενέκριναν… Πάντως προς το τέλος του σετ τους η σχεδόν γεμάτη Πλατεία τους αποθέωσε. Κάτι παραπάνω θα ξέρουν οι καλοί φεστιβαλιστές…
Γ.Χ.
Liam Gallagher
Campeones, campeones… Το σύνθημα των οπαδών της Manchester City ακούστηκε δυνατά από τα γιγάντια ηχεία προκαλώντας παραλήρημα ενθουσιασμού στα αριστερά (όπως κοιτάζεις τη σκηνή) όπου είχε συγκεντρωθεί ο πυρήνας των οπαδών του Liam Gallagher, ενός από τα ελάχιστα εναπομείναντα icons της (φτωχής πλέον) βρετανικής σκηνής και κατόχου μιας αυθεντικής ροκ φωνής. Pyros και συνθήματα "Liam-Liam" ενώ ήδη παιζόταν ως εισαγωγή το Fuckin' In The Bushes, με το οποίο επιλέγει συνήθως να εμφανίζεται στη σκηνή.
Και νάτος! Κρατώντας τις κλασικές μαράκες, φορώντας ένα πολύχρωμο παρκά (!) μέσα στη ζεστή καλοκαιρινή νύχτα, κοιτώντας με το γνωστό, αλαζονικό του ύφος το ελληνικό κοινό, ο Liam Gallagher πέταξε ένα “Yes, Athens” και άρχισε το πολυαναμενόμενο set του εν μέσω αποθέωσης κυρίως από τους brit pop diehards που είχαν πάρει από νωρίς τη θέση τους κοντά στη σκηνή κρατώντας πανό και πλακάτ. Το ξεκίνημα ορμητικό. Hello, μετά το οργιαστικό Rock ’n’ Roll Star και η καταιγίδα του Morning Glory. Χέρια δεμένα πίσω από την πλάτη, αγριεμένο, cocky βλέμμα και η χαρακτηριστική, ελαφρώς βραχνή φωνή, που ζοριζόταν λίγο να πιάσει τις ψηλές νότες. Ο Liam τσαμπουκαλεύεται, όπως συχνά πράττει σε συναυλίες, με άτομα από το κοινό. «Είσαι ο πιο αστείος σγουρομάλλης του κόσμου» λέει σε κάποιον που προφανώς κάτι φώναξε και μετά “put that red shit down” σε κάποιον άλλον που (πιθανότατα) ύψωσε φανέλα της (μισητής για τους Citizens) United. Όμως όλα αυτά είναι μέρος του show.
Στη συνέχεια ακολουθούν τρία solo κομμάτια και οι παλμοί πέφτουν κάπως. Η φωνή εξακολουθεί να προκαλεί δονήσεις, αλλά η μουσική δεν μπορεί να πιάσει τα standards της συνθετικής ευφυίας του Noel, αν και το νέο άλμπουμ C’mon You Know είναι μάλλον η καλύτερη προσπάθειά του μετά τους Oasis, όπως φαίνεται από το σέξι και γκρουβάτο Everything’s Electric. Η κατάσταση «ισιώνει» με μια παθιασμένη εκτέλεση του Stand By Me. Το Roll it Over και το εμβληματικό Slide Away αποκαθιστούν προσωρινά την τάξη και μετά το μοναδικό κομμάτι της μπάντας που έφτιαξε μετά τους Oasis, τους Beady Eye, το Soul Love που πάντα μου έφερνε στο μυαλό Paul Weller της περιόδου Wild Wood. Τρία ακόμη solo κομμάτια εκ των οποίων ξεχώρισα το ευαίσθητο More Power και η ώρα για το grand finale είχε έρθει.
Τρεις δυναμίτες για το κλείσιμο προκάλεσαν την έκρηξη και τη συλλογική ευφορία του κοινού. Cigarettes and Alcohol, Wonderwall και Champagne Supernova ξετύλιξαν το κουβάρι των αναμνήσεων και θύμισαν σε όλους πόσο ξεχωριστή μπάντα ήταν οι Oasis και ποια ήταν η πολιτισμική τους αξία, λειτουργώντας ως γέφυρα ανάμεσα στα swinging '60s και στη λαμπερή δεκαετία του ’90 που δυστυχώς όμως αποδείχθηκε ένα πυροτέχνημα που έκαψε τη βρετανική σκηνή, η οποία εσχάτως δείχνει κάποια δειλά σημάδια ανάκαμψης.
Ο Liam είναι ένας μεγάλος frontman, μια σπάνια φωνή και το χθεσινό set είχε τα πάντα. Καινούρια κομμάτια και τα αγαπημένα των Oasis. Πρέπει όμως να ομολογήσω πως κάτι μου έλειπε για να χαρακτηρίσω φανταστική τη συναυλία, όπως το έκανα, πχ, για τον Cave ή τους Pet Shop Boys. Ίσως να έλειπε ο Noel, ίσως η αισθητή διαφορά στην ποιότητα του παλαιότερου με το νεότερο υλικό, ίσως το γεγονός ότι έχει εγκλωβιστεί τόσο πολύ στην περσόνα που έχει χτίσει, με αποτέλεσμα να θυμίζει κάποιες φορές καρικατούρα. Ήταν όμως μια πολύ καλή συναυλία από έναν πραγματικά μεγάλο και ελπίζω να τον ξαναδούμε σύντομα (με τον αδερφό του, κατά προτίμηση).
Γ.Χ.
Iggy Pop
Δεν ξέρω, αν έχουν δίκιο κάποιοι (κυρίως της alt.right) που μιλούν για την παρακμή του δυτικού πολιτισμού, όμως είναι αλήθεια πως με εξαίρεση τους Fontaines DC, αυτοί που έκλεψαν τις εντυπώσεις στο Release ήταν κυρίως καλλιτέχνες που μπαίνουν ή έχουν ήδη μπει στην τρίτη ηλικία. Δεν ξέρω, αν είναι καλύτεροι ως μουσικοί, ξέρω όμως ότι η τέχνη τους έχει πάθος και αλήθεια.
Σταδιακά μετά τα μισά των '90s τα πολλά διαφορετικά είδη, όπως είχαν αποκρυσταλλωθεί στα '80s κυρίως, άρχισαν να συμπλέκονται δημιουργώντας υβρίδια, άλλοτε ενδιαφέροντα, άλλοτε όχι. Αντί όμως αυτός ο εσωτερικός μουσικός διάλογος να οδηγήσει σε μεγαλύτερη έμπνευση, δημιουργικότητα, διαφοροποιήσεις, έφερε μια σταδιακή ομογενοποίηση που συνέπεσε στη συνέχεια με την ανάδυση του φαινομένου των talent shows και την ανάδειξη του six pack ή των φτιαγμένων βυζιών/γλουτών ως βασικής προϋπόθεσης για καλλιτεχνική επιτυχία. Έτσι σήμερα, όταν στην εποχή του ίντερνετ έχεις τη θεωρητική δυνατότητα πρόσβασης σε χιλιάδες νέα πράγματα, διαπιστώνεις έντρομος πως η συντριπτική πλειονότητα των καλλιτεχνών παίζουν περίπου το ίδιο τραγούδι. Φτηνά beats, πλαστικές μελωδίες και παρόμοιες, ζαχαρωμένες φωνές που επαναλαμβάνουν βαρετές soul μανιέρες. Σε μια τέτοια εποχή, δεν μου προκαλεί καμιά εντύπωση ότι οι εμφανίσεις του Cave ή των Pet Shop Boys ή του Iggy Pop φαντάζουν σχεδόν επαναστατικές. Η διαφορά του τότε με το σήμερα είναι δυστυχώς χαοτική.
Έτσι ίσως εξηγείται ότι οι χιλιάδες που γέμισαν την Πλατεία είχαν την πιο μαζική ανταπόκριση, ακόμη περισσότερο και από τους Pet Shop Boys, θαυμασμού για τον 75χρονο Iggy. Μετά το ονειρικό, ατμοσφαιρικό εισαγωγικό, γραμμένο από την υπέροχη, στιλάτη Sarah Lipstate (aka Noveller), ο James Newell Osterberg Jr. ντυμένος με ένα perfecto (αν είδα καλά) μπήκε με φούρια στη σκηνή ανεμίζοντας χέρια-πόδια σαν να χτυπούσε έναν αόρατο αντίπαλο. Με έναν άγριο βρυχηθμό έδωσε το έναυσμα στην εκπληκτική του μπάντα να ξεκινήσει με το μεθυστικό T.V. Eye των Stooges και μετά η Πλατεία Νερού πήρε φωτιά. I Wanna Be Your Dog, The Passenger και Lust for Life προκάλεσαν χάος και ίσως για πρώτη φορά φέτος στο Release, δεν υπήρξε άνθρωπος που δεν χόρευε. Από τις μπροστινές σειρές μέχρι τους τελευταίους, οι οποίοι παρακολουθούσαν τη συναυλία από τη μεγάλη οθόνη. Ο Νονός του Punk κατέθεσε την ψυχή του, παρά τα χρόνια του, παρά το γεγονός ότι είχε σοβαρότατο πρόβλημα με τη φωνή του που ακουγόταν ως κρώξιμο (και για την οποία απολογήθηκε προς το τέλος).
Τι σημασία είχε όμως; Ο λαός του ελάχιστα ενδιαφερόταν για το πώς θα τραγουδούσε ο Iggy αλλά για το τι είναι, τι συμβολίζει ο Iggy, και κυρίως ενδιαφερόταν για να ζήσει ψήγματα άλλων εποχών, όταν η ροκ μουσική ήταν φορέας αλλαγής κι όταν οι άνθρωποι πίστευαν ότι μπορούν να φτιάξουν έναν καλύτερο κόσμο. Δεν ενδιαφερόταν καν για το ποια κομμάτια θα παίξει (άλλωστε ο Iggy δεν έκανε καμιά αναλυτική αναδρομή, από τη solo καριέρα του εκπροσωπήθηκαν μόλις τα 5 από τα 19 άλμπουμ του), αλλά για να δουν έναν ήρωα που ακόμη και τώρα, στην όγδοη δεκαετία της ζωής του, αποπνέει χάρισμα, ζωτικότητα, αρχέγονη σεξουαλικότητα, κίνδυνο. Όπως έγραψε αμέσως μετά τη λήξη της συναυλίας ο Liam Gallagher που παρακολουθούσε από το πλάι της σκηνής, “Iggy Pop still dangerous, his band were biblical last night” κι αυτό περίπου συνοψίζει το τι είδαμε χθες.
Το αμείωτο ενδιαφέρον του κόσμου φάνηκε κι από το γεγονός ότι, παρά το γεγονός ότι ο Iggy ξεμπέρδεψε γρήγορα με τα μαζικά hits, ο χορός γινόταν όλο και πιο παθιασμένος, πιο φρενήρης όσο περνούσε η ώρα. Από το Five Foot One στο μαγνητικό I’m Sick of You κι από το αρχέγονο punk του Search and Destroy στο βρώμικο funk του Sister Midnight που έκλεισε τη συναυλία και μας έφερε στο μυαλό τον δημιουργό του, David Bowie, τον άνθρωπο που ανέστησε τον Iggy.
Η αίσθηση της θνητότητας είναι παρούσα στον καθένα, ιδίως όσο περνάει ο χρόνος. Ο Iggy Pop μας έδωσε ένα φιλί αθανασίας, καλώντας μας να ζήσουμε έντονα μέχρι το τέλος. Άλλωστε, δεν είναι ένας συνηθισμένος άνθρωπος. Είναι ένα ανεπανάληπτο φαινόμενο. Όπως έγραψε και ο ίδιος “I'm a street walking cheetah with the heart full of Napalm/I'm the runaway son of the nuclear A bomb”.
Iggy, σε ευχαριστούμε. Και σε περιμένουμε και πάλι σύντομα.
Γ. Χ.
Κείμενο: Γιώργος Χριστόπουλος (Sleaford Mods, Liam Gallagher, Iggy Pop), Κωνσταντίνος Αναγνωστόπουλος (The Noise Figures, The K's) / Φωτογραφίες: Μιχάλης Κουρής
