Πέμπτη, 13 Σεπτεμβρίου 2018 21:00

Tangerine Dream – The Pink Years Albums 1970 - 1973 (Esoteric Recordings, 2018)

Written by 

Όταν γίνεται λόγος για ηλεκτρονική μουσική, δεν είναι δυνατό να μείνουν έξω από τη συζήτηση οι Tangerine Dream. Μια μπάντα που πρωτοστάτησε στην εξερεύνηση των δυνατοτήτων που είχαν τα συνδεδεμένα στο ρεύμα πλήκτρα, περιδιαβαίνοντας και, παράλληλα, ορίζοντας νέα μουσικά τοπία που έγιναν γνωστά ως space music και kosmische musik

Ο ιθύνων νους του ευέλικτου αυτού σχήματος, που ξεπέρασε τα εξήντα άλμπουμ, ήταν ο Edgar Froese, ο οποίος στα μέσα της δεκαετίας του ’60 μετακόμισε στο Δυτικό Βερολίνο για να σπουδάσει καλές τέχνες. Στην πόλη αυτή έφτιαξε το πρώτο του συγκρότημα, τους The Ones, που αγαπούσαν το ψυχεδελικό rock, αλλά έζησαν για να κυκλοφορήσουν μονάχα ένα single. Ο Froese όμως, που ήταν φτιαγμένος για να υλοποιήσει καινοτόμες ιδέες, άρχισε να πειραματίζεται, παίζοντας με διάφορους μουσικούς στο χώρο ελεύθερης έκφρασης Zodiak Free Arts Lab. Εκεί γνωρίστηκε με την καλλιτεχνική πρόκληση που ονομαζόταν Salvador Dalí, γεγονός που είχε ως αποτέλεσμα να συνθέσει μουσική που ήταν άμεσα συνδεδεμένη με τη λογοτεχνία και τη ζωγραφική. Το όλο σουρεαλιστικό υπόβαθρο, υποβοηθούμενο αφενός από τη χρήση των πρόωρων multimedia και αφετέρου από τις έντονες τάσεις πειραματισμού που ήδη κατηύθυναν την έμνευσή του, λειτούργησε ως ιδανικό εφαλτήριο για την αχαλίνωτη έμπνευσή του. Κι αν ήταν εκ των πραγμάτων δύσκολο να βρει σταθερούς συνοδοιπόρους στην ιδιώνυμη έκφρασή του, πράγμα που τον οδήγησε σε διαρκείς αλλαγές στη σύνθεση του συγκροτήματός του, μη ξεχνάτε όμως πως τότε ήταν η καταλληλότερη εποχή για να υποστηρίξεις και υλοποιήσεις ακόμα και την πιο «ακραία» ιδέα σου. Η απόφαση είχε ήδη ληφθεί, η πορεία είχε ξεκινήσει από το 1967 και το όνομα του νεογέννητου ήταν το σουρεαλιστικό Tangerine Dream, που ήταν εμπνευσμένο από το στίχο "tangerine trees and marmalade skies" από το τραγούδι Lucy in the Sky with Diamonds των Beatles. Ο Froese ήταν από την αρχή φανατικός με τη μουσική τεχνολογία, αλλά και πολύ ικανός και ευφάνταστος στο να συνθέτει με πρωτοποριακούς τρόπους. Έφτιαχνε δικά του μουσικά όργανα και ηχογραφούσε διάφορους φυσικούς ήχους, τους οποίους ακολούθως παρενέβαλε στις συνθέσεις του.

Μέσω της Esoteric Recordings επανακυκλοφορούν μαζί με ένα πόστερ re-mastered οι τέσσερις πρώτοι δίσκοι των Tangerine Dream, οι οποίοι περιλαμβάνονται στη χρονική περίοδο 1970 - 1973, που ονομάστηκε The Pink Years. Στην αρχική τους μορφή οι δίσκοι κυκλοφόρησαν από την εταιρεία Ohr, στην οποία είχαν φιλοξενηθεί δίσκοι των Embryo, Birth Control, Amon Duul, Ash Ra Tempel και Mythos.

 

Electronic Meditation (1970)

Το ντεμπούτο άλμπουμ Electronic Meditation ηχογραφήθηκε στο Βερολίνο τον Οκτώβριο του 1969 από την πρώτη σύνθεση της μπάντας, δηλαδή τους Edgar Froese (κιθάρες, όργανο, εφέ), Klaus Schulze (ντραμς, κρουστά) και Conrad Schnitzler (τσέλο, βιολί). Αν και δεν μνημονεύονται ρητά στους συντελεστές, στην ηχογράφηση συμμετείχαν επίσης οι Jimmy Jackson (όργανο) και Thomas Keyserling (φλάουτο). Ήταν ένα κατά βάση avant-garde πειραματικό άλμπουμ, το οποίο με άξονα τα ψυχεδελικά 60s έθεσε τις βάσεις για να εξερευνηθούν νέοι τρόποι μουσικής έκφρασης, όχι τόσο έντονα αντισυμβατικοί, όσο καλυμμένοι με το μανδύα της ελιτίστικης αναζήτησης. Η όλη κατάσταση έμοιαζε με το σάουντρακ που θα συνόδευε το πρώτο ταξίδι του Jimi Hendrix στο αχανές διάτημα. Η σημειολογική εναρκτήρια σύνθεση Genesis δίνει εύγλωττα το στίγμα της όλης κυκλοφορίας, που χαρακτηρίζεται από ελεγχόμενους αυτοσχεδιασμούς, φαζαρισμένες κιθάρες, VCS3 synthesizer, «περίεργα» κρουστά, βαρύγδουπο τσέλο και διάφορα ηλεκτρονικά εφέ. Η μελωδία δεν είναι αυτοσκοπός, με μικρή διακριτική εξαίρεση το ατμοσφαιρικό Cold Smoke, που δείχνει καλύτερα το τι θα ακολουθήσει στα επόμενα χρόνια στη Virgin, παρά τις «καταστροφικές» για τις παραδοσιακές φόρμες τάσεις του Schulze. 

 

Alpha Centauri (1971)

Το Alpha Centauri ηχογραφήθηκε στο Dierks studio του Stommeln από τους Edgar Froese, Chris Franke και Steve Schroyder, με guests τους Udo Dennebourg (φλάουτο) και Roland Pualyck (synthesizer). Το άλμπουμ αυτό δεν επαναπαύτηκε στα τοπία που είχανε ξερευνηθεί στο προηγούμενο, αλλά ακολούθησε διαφορετικά μονοπάτια. Τα synthesizers είχαν σημαντικότερο ρόλο από την αρχή, με το Sunrise in the Third System να ανοίγει επιβλητικό το δρόμο στα σχεδόν απάτητα ηχητικά μονοπάτια. Οι τρεις του συνθέσεις βρίσκονται σε κατάσταση απόλυτης αλληλοδιαδοχής μέσα ένα ενιαίο διαστημικό μουσικό περιβάλλον, που αρχίζει πλέον να σκιαγραφείται με ευκρίνεια, για να ολοκληρωθεί στα μεγαλειώδη Phaedra και Rubycon. O Froese, πιστός στη στενή παρακολούθηση των μουσικών τεχνολογικών εξελίξεων, χρησιμοποιούσε τα τελευταία επιτεύγματα, είχε εξοικειωθεί με τα φορητά synthesizers, ανήκοντας στην εμπροσθοφυλακή των δημιουργών που εκμεταλλεύονταν τη νέα τεχνολογία για να συνθέσουν ήχους που έμοιαζαν τελείως πρωτοποριακοί. Ο δίσκος εναλλάσσεται μεταξύ ήρεμων και έντονων ηχοτοπίων, ταξιδεύοντας σε ηλεκτρονικά φουτουριστικά τοπία, που αποδεικνύονταν αρκετά πρώιμα για να υιοθετηθούν από το ευρύ κοινό, αλλά, κατά έναν λίγο - πολύ ακατανόητο τρόπο για τα δεδομένα της εποχής, έτυχαν σχετικά ευρείας απήχησης. Πλέον, τα σημεία αναφοράς της ηλεκτρονικής μουσικής, μαζί με εκείνα των εμπνευσμένων επικεφαλής Kraftwerk, είχαν μόλις γίνει γνωστά.

 

Zeit (1972)

Το (ελαφρώς) καλύτερο από τα τέσσερα αυτά άλμπουμ. Ήταν διπλό, με δύο μεγάλες συνθέσεις ανά πλευρά, ηχογραφημένο επίσης στα Dierks studios με τη συνδρομή των Florian Fricke (Popol Vuh), Steve Schroyder και του The Cologne Cello Quartet. Ο Μίδας της εποχής, που άκουγε στο όνομα John Peel, έβαλε το χεράκι του κι έτσι το άλμπουμ έγινε σημείο αναφοράς στό όχι και τόσο προετοιμασμένο για κάτι τέτοιο Βρετανικό κοινό. Εδώ η λεγόμενη space music έλεγχε τις αντοχές της απέναντι στη μοντέρνα κλασική, με progressive rock δομές και νοοτροπία. Τελείως διαστημικό και, εν τέλει, εσωστρεφές τόσο κι εντελώς πρώιμα kraut-rock, που καταλήγει να είναι τολμηρό έως «προσβλητικό». Μα, έτσι δεν ήταν, τουλάχιστον στη βάση τους, όλα τα σουρεαλιστικά έργα; Μη ξεγελαστείτε όμως: δεν είναι πειραματικό με τον ίδιο τρόπο που ακουγόταν το Autobahn των Kraftwerk. Ήταν rock, electronic, space και avant-garde μαζί, αλλά έμοιαζε με κάτι καινούργιο, που δεν απευθυνόταν με τίποτα σε ό,τι θεωρούσαμε ως τότε ως mainstream κοινό. Με άλλα λόγια, ήταν σχετικό, όπως και ο χρόνος. Κι εδώ έγκειται η αλληγορία του: ακούγεται τόσο «απόκοσμο», που καταντά «εύληπτο» στον μέσο και λίγο - πολύ ψαγμένο ακροατή της εποχής.

 

Atem (1973)

Πιστοί στο άτυπο δόγμα «ένα άλμπουμ το χρόνο» οι Tangerine Dream κυκλοφόρησαν το Atem, που έμελλε να είναι το τελευταίο τους στη δισκογραφική εταιρεία Ohr. Η διαφορά του σε σχέση με τα προηγούμενα ήταν ότι μπορούσε κανείς να διαπιστώσει εύκολα τις «μελωδικότερες» τάσεις, λόγω των εμφανών prog rock στοιχείων. Χωρίς όμως να επιθυμώ να γίνω κουραστικός, απλά θέλω να επαναλάβω ότι οι ετικέτες progressive rock, art rock και space music, ουσιαστικά καθιερώθηκαν μετά τη συνειδητοποίηση του ότι το rock & roll, όπως τουλάχιστον το γνωρίζαμε ως τότε, ήταν «νεκρό», επιτρέποντας σε διαφορετικούς τρόπους έκφρασης να μας εκπλήξουν. Στο δίσκο αυτό συνυπάρχουν ήπιες και ατμοσφαιρικότερες στιγμές μαζί με δυνατότερες, όπου προεξάρχει το Mellotron. Η μπάντα φαίνεται να έχει συνειδητοποιήσει ότι πρέπει να κινηθεί προς τις παραδοσιακότερες φόρμες, αν θέλει να εγγυηθεί κάποιος τη βιωσιμότητά της, με αποτέλεσμα να θέσει τα θεμέλια του ήχου των επερχόμενων δίσκων που διασφάλισαν τη μακροζωία της. Το μωρό που εικονίζεται στο εξώφυλλο είναι το μετέπειτα μέλος της μπάντας Jerome Froese, γιος του Edgar, που δεν είχε συμπληρώσει ακόμα δυόμιση χρόνια ζωής. Η τρομερή επιτυχία του άλμπουμ στη Βρετανία οφείλεται στον John Peel, με αποτέλεσμα να ακολουθήσουν απανωτές ταχυδρομικές παραγγελίες του δίσκου, οι οποίες οδήγησαν τον Richard Branson στην απόφαση να τους εντάξει στο δυναμικό της εταιρείας του.

Η ώρα για την κυκλοφορία του Phaedra πλησίαζε, μαζί με την εμπορική καταξίωση, με τα Virgin Years να βρίσκονται προ των πυλών...

Νέα Δίσκοι      Συναυλίες Συνεντεύξεις Στήλες Archive    Rookie's corner   Artist Index
 Επικαιρότητα   Κριτικές Συναυλιών Text Interviews Music Scouting      
 Ενημερώσεις   Προτάσεις για συναυλίες   Memory Lane      
        Local Jams
     
        Record Shuffle      
        Άρθρα