Κυριακή, 30 Ιουνίου 2019 11:29

Iconoclast: The Art of Dead Can Dance

Written by 

Αυτήν την εβδομάδα, οι Dead Can Dance θα βρίσκονται στην Ελλάδα για δύο συναυλίες σε Θεσσαλονίκη (1/7, Θέατρο Γης) και Αθήνα (3/7, Ωδείο Ηρώδου του Αττικού). Εισιτήριο δεν υπάρχει για δείγμα για καμία από τις δύο εμφανίσεις, κάτι που αποτελεί σαφή ένδειξη της αγάπης του ελληνικού κοινού για το σχήμα των Lisa Gerrard & Brendan Perry.

Εκτός από την ιδιαίτερη μουσική, το εικαστικό κομμάτι των δίσκων των Dead Can Dance έπαιξε σημαντικό ρόλο στη δημιουργία της ατμόσφαιρας που ήθελαν να περάσουν, αλλά και διαχρονικά στη δημιουργία και διαιώνιση του μύθου τους. Η ανασκόπηση των εξωφύλλων των δίσκων τους μας προσφέρει μία διεισδυτική ματιά στο σύμπαν τους. Στις περισσότερες περιπτώσεις στεκόμαστε στα λόγια του Brendan Perry όπως αυτά καταχωρήθηκαν σε διάφορες συνεντεύξεις του κατά καιρούς.

 

Dead Can Dance (1984)

Το εξώφυλλο του ομώνυμου ντεμπούτου των Dead Can Dance χωρίζεται εμφανώς σε δύο τμήματα, με αναλογία διαστάσεων πολύ κοντά στον αριθμό της Χρυσής Τομής φ≈1,618 Η αριστερή πλευρά απεικονίζει μία τελετουργική μάσκα από την Παπούα Νέα Γουινέα εν είδη μυστηριακού πορτρέτου. Η αρχική φωτογραφία ήταν έγχρωμη, αλλά μετατράπηκε σε ασπρόμαυρη για τις ανάγκες του εξωφύλλου, καθώς ο Perry θεώρησε (ορθώς, κατά τη γνώμη μας) πως η έμφαση στη φόρμα και όχι στο χρώμα θα προσέδιδε μεγαλύτερη ένταση στην εικόνα. Η δεξιά πλευρά περιλαμβάνει το όνομα των Dead Can Dance με ελληνικούς χαρακτήρες, όπως θα διαβαζόταν κάθετα από έναν αγγλομαθή στηριζόμενος μονάχα στην αισθητική τους αντιστοιχία. Προσέξτε την αντικατάσταση του Α με το Λ, του Ν με το Ζ και του Ε με το Ξ, ώστε η γραφή να να φαίνεται απόκοσμη στα μάτια των μη ελληνομαθών. Η επιλογή της συγκεκριμένης μάσκας ως εξώφυλλο αντικατοπτρίζει εν πολλοίς την ουσία του ονόματος της μπάντας. Ο Brendan Perry εξηγεί: “Για να κατανοήσετε την επιλογή του συγκεκριμένου ονόματος, σκεφτείτε τον μετασχηματισμό μίας άψυχης ζωής σε έμψυχη. Αναλογιστείτε τις διαδικασίες που αφορούν τη μετατροπή από τη ζωή στο θάνατο και από το θάνατο στη ζωή. [...] Η μάσκα, κάποτε ζωντανό κομμάτι του δέντρου, τώρα είναι υποθετικά νεκρή. Όπως και νά’ χει, όμως, μέσω της καλλιτεχνικής δεξιότητας του δημιουργού της, έχει εμποτιστεί με δική της ζωή.”

 

Garden Of The Arcane Delights EP (1984)

Στο EP που ακολούθησε το ντεμπούτο, με τίτλο που κάνει φανερή αναφορά στον πασίγνωστο πίνακα του Ιερώνυμου Μπος “Ο Κήπος των Επίγειων Απολαύσεων”, το εξώφυλλο είναι ένα σχέδιο του Brendan Perry βασισμένο πάνω στο κομμάτι The Arcane. Η αρχετυπική φιγούρα του Απόλλωνα του Belvedere δεσπόζει στο κέντρο του. Αφήνουμε τον Perry να μας εξηγήσει τα υπόλοιπα: “Μία γυμνή ανδρική φιγούρα με μάτια δεμένα, χωρίς ιδία αντίληψη για τον έξω κόσμο, στέκεται όρθια μέσα στα όρια ενός κήπου - του Κόσμου - όπου βρίσκεται ένα σιντριβάνι και δέντρα γεμάτα φρούτα. Το δεξί του χέρι απλώνεται προς το δέντρο - η τάση για Γνώση - στον κορμό του οποίου έχει κουλουριαστεί ένα φίδι. Στα τείχη του κήπου - τα τείχη που χωρίζουν την ελευθερία από την σκλαβιά - υπάρχουν δύο θύρες που εκφράζουν τη δυική έννοια της επιλογής. Πρόκειται για αναπαράσταση του σύμπαντος του William Blake, όπου η ανθρωπότητα μπορεί να λυτρωθεί και να απαλλαγεί από την τύφλωσή της, μέσω της σωστής ερμηνείας των σημαδιών και των γεγονότων που διαπερνούν το ύφασμα των νόμων της φύσης.”

Ως γνωστόν, τα σημεία που έκαναν ξεχωριστή την 4AD στα χρόνια της απόλυτης ακμής της ήταν η παροιμιώδης συνάφεια των μουσικών επιλογών του Ivo Watts-Russell και η κοινή αισθητική που επέβαλε στο εικαστικό κομμάτι ο ηγέτης της εταιρίας, με κυριότερο εκφραστή τον καλλιτεχνικό διευθυντή της, Vaughan Oliver. Όμως ο Perry θεωρούσε το σχήμα των Dead Can Dance πολύ ιδιαίτερο για να μπει σε καλούπια που θα επέβαλε κάποιος τρίτος, όσο καλαίσθητα κι αν ήταν αυτά. “Μου άρεσαν κάποια από τα εξώφυλλα της 4AD, αλλά, έχοντας περάσει όλο το προσχέδιο, δεν ήμουν έτοιμος να το αφήσω στην άκρη για την άποψη κάποιου άλλου πάνω στο πώς μοιάζει η μουσική μας. Είχα πολύ δυνατή σύνδεση με το κομμάτι της εικόνας και πάντα αναζητούσα την οπτική αναπαράστασή της, στοιχεία που ταίριαζαν στο συναίσθημά και την ατμόσφαιρά της. Δεν μπορούσα να βρω κάποιο ήδη υπάρχον δημιούργημα που να μπορούσα να το χρησιμοποιήσω ως συμβολισμό για τα τραγούδια μας, έτσι έκανα εγώ ένα σχέδιο για να τα εξηγήσω με τον τρόπο ενός αλχημιστή”.

 

Spleen And Ideal (1985)

Οι φίλοι της ποίησης θα αναγνωρίσουν την άμεση σχέση του τίτλου του δεύτερου δίσκου των Dead Can Dance με την ενότητα ποιημάτων Spleen et Idéal που περιλαμβάνεται στα Άνθη Του Κακού (Les Fleurs du Mal) του Charles Baudelaire. Η σπλήνα κατείχε εξέχουσα θέση στο σύμπαν του Baudelaire, δίνοντας (συνήθως) αρνητική σημασία στη μελαγχολία της ανίας. Μελαγχολία που είναι έκδηλη στο έργο των Dead Can Dance (η ανία, πάλι, όχι). Εδώ η μίξη παραδοσιακών στοιχείων γίνεται πιο έκδηλη στη μουσική τους και δείχνει την κατεύθυνση που θα ακολουθήσουν σε όλη την πορεία τους. Αν και φαίνεται ιδιαίτερα στυλιζαρισμένο, το εξώφυλλο δεν είναι παρά μία μάλλον αυθόρμητη φωτογραφία του Colin Gray, που τότε συνεργαζόταν με τον Vaughan Οliver στην 4AD. Όταν ο Gray και η κοπέλα του οδηγούσαν στο Trafford Park, είδαν μπροστά τους μία τεράστια αποθήκη η οποία είχε “επιβιώσει” προσωρινά από την έκρηξη που είχε στόχο την κατεδάφισή της, έχοντας λάβει αυτήν την παράξενη θέση, σαν να έπεφτε αιώνια. Η κόκκινη μπέρτα που φοράει η κοπέλα του Gray υπήρχε μέσα στο αυτοκίνητό τους ανάμεσα στα άλλα props που οι φωτογράφοι έχουν μαζί τους, ενώ το στραπατσαρισμένο λευκό άστρο που κρατάει βρέθηκε στην παρακείμενη περιοχή, ένα παραπεταμένο σκουπίδι. Το ζευγάρι έπαιξε για κάποια ώρα σε διάφορες θέσεις και, κάποιες λήψεις μετά, προέκυψε το Ταρκοφσκικό αποτέλεσμα που γνωρίζουμε. Η εικόνα τράβηξε την προσοχή του Brendan Perry όταν έριξε μια ματιά στο portfolio του νεαρού τότε φωτογράφου, που βρισκόταν στο γραφείο του Oliver. Οι συμβολιστικές έννοιες ως κεντρικό θέμα του δίσκου και η ανοιχτή σε ερμηνείες εικόνα του Gray ταίριαξαν απόλυτα. Ο Perry θυμάται: “Μοιάζει με ένα Άγαλμα της Ελευθερίας, με το άστρο να αναπαριστά το Έθνος, ή το Ιδεώδες, αλλά το ένα άκρο του άστρου είναι σπασμένο ή έστω παρηκμασμένο, όπως και το κτίριο. Εκείνη την εποχή, ειδικά γύρω από το Λονδίνο, συνέβαινε ένας οργασμός ανακατασκευής και αναγέννησης.”

 

Within the Realm of a Dying Sun (1987)

Ίσως το πιο διάσημο εξώφυλλο σε δίσκο των Dead Can Dance. Η φωτογραφία ανήκε στον Berard Oudin και απεικονίζει τον επιτύμβιο στήλη του οικογενειακού τάφου του Γάλλου πολιτικού François-Vincent Raspail στο κοιμητήριο του Père-Lachaise στο Παρίσι. Στο ίδιο κοιμητήριο, το μεγαλύτερο και γνωστότερο της πόλης, μπορεί να βρει κανείς μεταξύ άλλων επιφανών τους τάφους του Jim Morrisson (με τη γνωστή πλέον έκφραση Κατά Τον Δαίμονα Εαυτού), της Maria Callas (η τεφροδόχος της, για την ακρίβεια) και του Oscar Wilde. Η χαρακτηριστικά ασυνήθιστη γωνία λήψης βάζει στο κάδρο και την παρακείμενη βλάστηση, δημιουργώντας ένα φυσικό δίπτυχο κατ’ αναλογία με το εξώφυλλο του πρώτου δίσκου. Η ανθρώπινη σαβανωμένη φιγούρα απλώνει το χέρι της προς το παράθυρο της κρύπτης του τάφου. Πλέον το gothic rock ήταν οριστικά παρελθόν, αν και το εξώφυλλο θα μπορούσε να ταιριάξει και σε ένα τέτοιο μουσικό πλαίσιο. Σύμφωνα με τον Brendan Perry, “το Within The Realm Of A Dying Sun αναφέρεται στη νοσταλγία για μία χρυσή εποχή που έχει παρέλθει.[…] Το εξώφυλλο απεικονίζει τον θρήνο για την μνήμη, περισσότερο από οτιδήποτε άλλο, του ανθρώπου που αποχώρησε από τα εγκόσμια, και είναι τόσο υπέροχο γλυπτό, και υπέροχος τάφος.”

                                               

The Serpent's Egg (1988)

Δίσκος που ξεκινάει με το μαγευτικό Host Of Seraphim αξίζει ένα ουράνιο εξώφυλλο... όπως την αεροφωτογραφία ενός οφιοειδούς ποταμού. “Σε πολλές αεροφωτογραφίες της Γης, αν αντιληφθείς τη Γη ως έναν γιγαντιαίο οργανισμό, έναν μακρόκοσμο, μπορείς να δεις ότι η ζωοδόχος δύναμη, το νερό, ταξιδεύει με τρόπο ελικοειδή (σ.σ. “serpentine” η ακριβής αγγλική έκφραση, “σαν φίδι”)” Ο συγκεκριμένος ποταμός βρίσκεται στον Αμαζόνιο και προφανώς συνδέεται άμεσα με την εικόνα που δημιουργεί ο τίτλος του δίσκου. Ο οποίος τίτλος προέρχεται από μία ανάμνηση του Perry από μία ταινία του Ingmar Bergman, όμως στην αυθεντική του μορφή απαντάται στον Ιούλιο Καίσαρα του William Shakespeare και στα λόγια του Βρούτου: “Αυτό που είναι, μεγαλώνοντας, θα έφτανε σε τούτες και τούτες τις ακρότητες, γι’ αυτό στοχάσου τον σαν ένα αβγό φιδίσιο, που, σκάζοντας, κατά το είδος του, θα γίνει κακοποιό, και σκότωσέ τον μεσ’ στο τσόφλι”. “Μερικές φορές τα πράγματα δρουν τόσο υποσυνείδητα ώστε δεν υπάρχει κάποιος πραγματικός λόγος που τα επιλέγεις. Απλώς μου άρεσε ο τίτλος και η εικόνα. Αλλά αγαπώ τον τρόπο που μπορείς να πας από τον μικρόκοσμο μιας ζούγκλας στον μακρόκοσμό της, κοιτώντας την από πάνω, βλέποντας τους ποταμούς ως αρτηρίες του σώματος, που δίνουν ενέργεια και ζωοδόχο δύναμη. Είναι σαν να επεκτείνεις το μυαλό σου και να βγαίνεις στο ευρύτερο σύμπαν. Επίσης είναι μια αναφορά σε μας που επεκτεινόμαστε προς την παγκόσμια και λαϊκή μουσική, λαμβάνοντας διαφορετικές επιρροές από τη Νότια Αμερική και την Αφρική.

 

Aion (1990)

Αν στο ΕΡ του 1984 το εξώφυλλο έκανε έμμεση αναφορά στον “Κήπο των Επίγειων Απολαύσεων” του Ιερώνυμου Μπος, το Aion δανείζεται ένα αυθεντικό τμήμα από το διάσημο τρίπτυχο. Το εξώφυλλο προέρχεται από τη φάση της Γης, όπου ο Παράδεισος και η Κόλαση αναπαριστώνται αυθαίρετα, καθώς ο Άνθρωπος δεν έχει γνώση του τι σημαίνουν και τι αφορούν πριν τα γνωρίσει ο ίδιος. Το άνθος ενός φυτού σε σχήμα διάφανης φούσκας περιέχει ένα ζεύγος άνδρα και γυναίκας. Ο άνδρας σχεδόν αγκαλιάζει τη γυναίκα και την κοιτάει τρυφερά, ενώ η γυναίκα ακουμπάει το δεξί χέρι στο γοφό του άνδρα. Οι περιφερειακές φιγούρες δεν παίζουν τόσο μεγάλο ρόλο στο κάδρο και δεν αποσπούν την προσοχή από το κύριο θέμα. Ο Brendan Perry είχε δηλώσει κάποτε πως το ζευγάρι “του θύμισε εμένα και τη Lisa να μεταφερόμαστε πίσω στο παρελθόν μέσα σε μία αλχημιστική χρονομηχανή” (θυμίζουμε πως ο Perry και η Gerrard υπήρξαν ζευγάρι και στη ζωή για μία μακρά περίοδο). Ας συμπληρώσουμε πως εκείνη τη χρονιά το Παλλάς είχε την ευτυχία να φιλοξενήσει συναυλία των Dead Can Dance για πρώτη φορά στην Ελλάδα.

 

A Passage In Time (συλλογή, 1991)

Εξετάζουμε κατ’ εξαίρεση μία συλλογή, καθώς ήταν η πρώτη φορά που ο Brendan Perry άφησε τον έλεγχο των εικαστικών στην καλλιτεχνική ομάδα της 4AD (Vaughan Oliver, Chris Bigg). Όμως εκείνος επέλεξε την εικόνα του εξωφύλλου, την οποία εξήγαγε από μία βιβλιοθήκη φωτογραφιών και χρησιμοποίησε ένα μικρό τμήμα της. Η εικόνα προέρχεται από το φτερό μιας πεταλούδας-κουκουβάγιας και φυσικά η έμφαση δίνεται στα κυκλικά σχήματα που μοιάζουν με τα μάτια μιας κουκουβάγιας-πτηνού. Μάλιστα, όταν το συγκεκριμένο έντομο κοιμάται ανάποδα, ο θώρακάς του προσομοιάζει το ράμφος μίας κουκουβάγιας. Από την άλλη, θα μπορούσε να μοιάζει με την ηλιακή αύρα γύρω από έναν πλανήτη. Ο ίδιος ο Perry λέει πως εμπνεύστηκε το εξώφυλλο από το μεγαλείο της εξέλιξης, όπως κατά κάποιον τρόπο μία συλλογή αποτελεί ένα ταξίδι στο χρόνο. “Κι εγώ μάζευα πεταλούδες όταν ήμουν παιδί και είχα μάλιστα έξι ίδιες (σ.σ. πεταλούδες-κουκουβάγιες) σε προθήκες - μία συνήθεια που κράτησα όσο μεγάλωνα. Πλέον για μένα αυτή η συνήθεια δεν είναι τόσο εμμονική, οπότε κατά μία έννοια ήταν και η δική μου εξελικτική φάση.”

 

Into the Labyrinth (1993)


Η εικόνα που κοσμεί το Into The Labyrinth εντοπίστηκε από τον Brendan Perry ενόσω σκάλιζε τα φωτογραφικά αρχεία του καλλιτεχνικού τμήματος της 4AD. Μία ασπρόμαυρη εικόνα του φωτογράφου Touhami Ennandre, Μαροκινού που ζούσε στο Παρίσι, τράβηξε την προσοχή του. Με τίτλο Hands Of The World, απεικόνιζε τα χέρια ενός παιδιού να πιάνουν ένα μεγαλύτερο σε διάσταση χέρι ενηλίκου. Η εικόνα ταίριαξε με τις Αφρικάνικες επιρροές που είχαν οι Dead Can Dance στη μουσική τους, αλλά και με τη συμμετοχή τους στο συγκλονιστικό ντοκιμαντέρ Baraka (1992) του Ron Fricke, όπου συνεισέφεραν το Host Of Seraphim. Όμως το θέμα του δίσκου ήταν άλλο, και ένα στοιχείο δίδεται ήδη από τον τίτλο (πού σας παραπέμπει, άραγε, ο Λαβύρινθος;). Αφήνουμε τον Brendan Perry να εξηγήσει: “Το Into The Labyrinth αναφέρεται στον Μινωικό πολιτισμό, τον μυθικό βασιλιά Μίνωα και τον Μινώταυρο μέσα στο λαβύρινθο. Είδα τις γραμμές στο χέρι σχεδόν σαν γραμμές ενός λαβυρίνθου, ενός αξιδιού ζωής. Όσο μεγαλώνεις, οι γραμμές αναπτύσσονται - μία απλή αλλά δυνατή εικόνα. Επίσης, στη φωτογραφία το χέρι του μικρού παιδιού μοιάζει σαν να έλκεται μέσα στο σκότος του λαβύρινθου.”

Ο δίσκος έκανε την σχετική εμπορική επιτυχία και αποτελεί έναν από τους πλέον μοσχοπουλημένους των Dead Can Dance. Επανεκδόθηκε το 2016 αλλά, εξαιτίας λόγων copyright, έπρεπε να αλλάξει το αυθεντικό εξώφυλλο. Έτσι η ιδέα του Λαβύρινθου εξυπηρετήθηκε (έστω σε πιο αδιάφορη υλοποίηση) από ένα σχήμα που μοιάζει με την ινδουιστική mandala - μία διαλογιστική εικόνα που βοηθάει στην αυτοσυγκέντρωση. Το νέο εξώφυλλο σχεδιάστηκε από τον Vilija Valeisaite και αποτελεί εικόνα κατασκευασμένη από υπολογιστή (computer-generated, όπως το λένε στην ορεινή Αιτωλοακαρνανία).

 

Toward The Within (live, 1993)

Το Toward The Within ηχογραφήθηκε στο Mayfair Theater του Los Angeles, ως τμήμα της περιοδείας των Dead Can Dance για την προώθηση του Into The Labyrinth. Εκείνη η συναυλία αποδείχτηκε σημαδιακή, καθώς ήταν το τελευταίο μεγάλο event που συνέβη στο χώρο πριν οι καταστροφές που υπέστη από τον μεγάλο σεισμό του 1994  βάλουν για πάντα λουκέτο στο θέατρο. Ο Brendan Perry εμπιστεύτηκε ξανά το εικαστικό τμήμα της 4AD, καθώς δεν είχε κάποια συγκεκριμένη ιδέα για την οπτικοποίηση της κυκλοφορίας, live album γαρ. Η πρόταση του Chris Bigg έγινε τελικώς αποδεκτή: δύο καμπάνες έξω από έναν σταθμό μισθοφόρων στην Καλιφόρνια, ασπρόμαυρη (και αρκετά αχνή) φωτογραφία που τραβήχτηκε στις αρχές του προηγούμενου αιώνα από την Linda Connor. O Bigg είχε αγοράσει το Solos, το απολογιστικό φωτογραφικό βιβλίο της Connor, και η φωτογραφία ταίριαξε αμέσως σε αυτό που είχε στο νου του. Ο Perry θυμάται: “Η εικόνα μου θύμισε κάτι από τον βαθύ Νότο, την Καλιφόρνια ή την Αριζόνα, όπου όλα φαίνονται ξεθωριασμένα από τον ήλιο, κάνοντας έτσι τη σύνδεση με το venue. Όμως ήθελα να κατευθύνω την προσοχή στην ακουστική εμπειρία, καθόσον πρόκειται για ζωντανή ηχογράφηση και είμαστε κάπως στατικοί στην σκηνή. Έτσι, όλα κινούνται γύρω από τη μουσική, το εσώτερο: το “έσω αυτί”, όπως λένε.”                 

 

Spiritchaser (1996)

Η συνεργασία Perry και Bigg συνεχίστηκε και στο Spiritchaser του 1996, δίσκο για την προώθηση του οποίου είχαν περάσει και από τη χώρα μας για δεύτερη φορά. Σύμφωνα με τα λόγια του Chris Bigg, “ο Brendan μιλούσε επί μακρόν για αφρικανικά κρουστά, πνεύματα και τελετουργίες, μοιραζόμενος κάποιες ασυνήθιστες εμπειρίες του στα στούντιο της Quivvy Church όταν ηχογραφούσαμε τα τύμπανα. Ανέσυρα ένα βιβλίο που λεγόταν The Dance, Art And Ritual Of Africa και τελικά εστιάσαμε σε μία συγκεκριμένη εικόνα. Πρότεινα τότε να προσπαθήσουμε να την αναπαράγουμε, έτσι προσπαθήσαμε να βρούμε ένα αντίγραφο της μάκας για να μας δώσει περισσότερες επιλογές, μία δεξαμενή εικόνων με τις οποίες θα μπορούμε να δουλέψουμε. Αφού ψάξαμε ανεπιτυχώς σε μουσεία όπως τα Pitt Rivers, Horniman και Museum of Mankind, έπεσα κυριολεκτικά πάνω σε ένα μαγαζάκι στην αγορά του Portobello στο Δυτικό Λονδίνο, το οποίο ασχολούνταν με την αφρικανική τέχνη, και στο πίσω μέρος του οποίου βρισκόταν η μάσκα. Την δανειστήκαμε για το Σαββατοκύριακο και την φωτογραφίσαμε για το εξώφυλλο.” Πρόκειται για μία μάσκα πεταλούδας (αναγνωρίζετε τις εμμονές και τις συνδέσεις, φαντάζομαι) της φυλής Bobo της Burkina Faso, που χρησιμοποιείται σε χορευτικές τελετές για να γιορτάσουν τη βροχή μετά από μία μακρά περίοδο ανομβρίας και, για να χρησιμοποιήσουμε τα λόγια του Brendan Perry “η βροχή κάνει τις πεταλούδες να γεννιούνται και τα πάντα έρχονται στη ζωή. Η μάσκα εκτείνεται σαν να έχει φτερά, με μεγάλα μάτια. Έχει μέσα της το διονυσιακό πνεύμα. Αγαπώ αυτό που έκαναν ο Chris (σ.σ. Bigg) και ο Kevin (σ.σ. Westenberg, κλασικός φωτογράφος της 4AD) με αυτό το εξώφυλλο.” Η σύνδεση με το ντεμπούτο των Dead Can Dance δεν περιορίζεται μονάχα στα εξώφυλλα, όπου απεικονίζονται τελετουργικές μάσκες, αλλά εντοπίζεται και στο μουσικό κομμάτι. Σύμφωνα με την Lisa Gerrard, “τo Nierika ακούγεται σαν το Frontier, το πρώτο κομμάτι που γράψαμε μαζί με τον Brendan, περίπου όταν ήμαστε 16 ετών, πριν ακούσουμε ούτε νότα αφρικανικής μουσικής. Η μουσική μας έχει πάρει πλέον δική της ταυτότητα.”                                      

 

Wake (συλλογή, 2003)

Εκείνη την εποχή, η υπόθεση Dead Can Dance θεωρούνταν πρακτικά τελειωμένη, ή έστω στον πάγο, καθώς τα προσωπικά project των μελών τους έπιαναν όλο τον δημιουργικό τους χρόνο. Σε μία προσπάθεια να κρατήσει το όνομα ζωντανό, η 4AD κυκλοφορεί τη συλλογή Wake. Το εξώφυλλο, η μονοχρωματική αντανάκλαση ενός ήλιου που δύει πάνω σε μία λίμνη, ήταν ξανά επιλογή του Perry, ο οποίος εξηγεί πως “ως εκείνο το σημείο, πιστεύαμε πως είχαμε φτάσει στο τέλος της διαδρομής μας, έτσι ονομάσαμε τη συλλογή Θρήνο, θρήνο για κάτι που έχει πεθάνει, με έναν ήλιο που δύει.”

 

Anastasis (2012)

Η δισκογραφική επιστροφή των Dead Can Dance, μάλιστα εκτός της 4AD, έγινε τελικά το 2012. Το Anastasis είναι γεμάτο από αναφορές στην Ελλάδα, τη γλώσσα και τους ήχους της, και μάλιστα στις περιοδείες που ακολούθησαν το δίσκο έπαιζαν 2 κομμάτια στα ελληνικά! Η sepia εικόνα του Zsolt Zsigmond, με τα αποξηραμένα ηλιοτρόπια που κοιτούν ηττημένα προς το έδαφος δεν είναι τόσο απαισιόδοξη όσο αρχικά φαίνεται, αρκεί να αναλογιστούμε τον τίτλο του δίσκου: τα ηλιοτρόπια δεν είναι ακριβώς νεκρά, αλλά αδρανή - που σημαίνει πως, όταν κοπούν οι ανθοί και τα κοτσάνια τους, η ρίζα θα αναγεννήσει το φυτό. Ο συμβολισμός σε σχέση με το όνομα του συγκροτήματος είναι εμφανής.

                                                                     

Dionysus (2018)

Η ελληνική θεματολογία συνεχίζεται και στο πιο πρόσφατο άλμπουμ των Dead Can Dance. Μπορεί να φαίνεται παράδοξο ότι, σε έναν δίσκο που αποκαλείται Διόνυσος με αντίστοιχη θεματολογία, το εξώφυλλο καλύπτει μία πολύχρωμη μεξικάνικη τελετουργική (ξανά) μάσκα που αγόρασε πριν μία εικοσαετία ο Brendan Perry. Ο Perry, ως κύριος υπεύθυνος για το εξώφυλλο αλλά και για το μουσικό κομμάτι του Dionysus, εδώ προτάσσει την οικουμενικότητα του Διονυσιακού πνεύματος, η οποία “απαντάται σε διάφορους πολιτισμούς στον κόσμο. Νομίζω πως είναι εκεί από τότε που θυμόμαστε τους εαυτούς μας. Ο Διόνυσος είναι συσχετισμένος, ως θεός της γεωργίας, με τις εποχές. Έρχεται την άνοιξη, θερίζει, επιστρέφει στον Κάτω Κόσμο και γίνεται ψυχοπομπός. Κατέχει πολλούς ρόλους αλλά προφανώς έχει τη βάση του στη γεωργία. Οπότε οποιοσδήποτε πολιτισμός ή κοινωνία που γιορτάζει την φύτευση, την άνοιξη ή το θερισμό με μεγάλες εκδηλώσεις, στην ουσία τους αυτές οι γιορτές έχουν μέσα τους το διονυσιακό πνεύμα.[...] Η μάσκα στο εξώφλλο είναι άλλη μία όψη αυτής της οικουμενικότητας και προέρχεται από τους Ινδιάνους Huichol του Μεξικού (σ.σ. από τα βουνά της Sierra Madre). Χρησιμοποιείται στην ιεροτελεστία της μετάβασης, όπου εκείνοι οι Ινδιάνοι χρησιμοποιούν το πεγιότ. Πιστεύω ότι η εικόνα είναι τέλεια σε δύο επίπεδα, μερικώς διότι δείχνει αυτόν τον απελευθερωτή του μυαλού, την επέκταση του νου που συμβαίνει στην έκρηξη, αυτό το αστέρι στο μέσο του μετώπου της μάσκας. Είναι μια ένδειξη του Τρίτου Ματιού και γύρω του υπάρχουν μικρά λουλούδια από πεγιότ. Εκτός από αυτόν το συμβολισμό, με την μάσκα αντιπροσωπευόταν και εισαγόταν ο Διόνυσος στο αμφιθέατρο στην αρχή των θεατρικών έργων και τοποθετούνταν σε ένα κοντάρι στις τραγωδίες. Έτσι έφερναν την παρουσία του Διόνυσου εκεί, με μια μάσκα, διότι δεν υπάρχει κάποια πραγματική, προσωποιημένη έκφρασή του.”

Έρευνα/Υπεύθυνος για τις μεταφράσεις/μεταφορές: Μιχάλης Κουρής

Μιχάλης Κουρής

 

 

Για τον Μιχάλη Κουρή καλύτερα από οποιονδήποτε μιλάνε τα σημειώματα στο ψυγείο του: "Δεν πεινάω δεν πεινάω" "Να έρχεσαι κάθε πέντε λεπτά να με βλέπεις" "Μην πίνεις άλλο" "Δεν μπορείς να πας σε όλα τα live". Ακούει τα πάντα και δεν εννοεί "ακούω ραδιόφωνο" - στον ελεύθερό του χρόνο είναι αφουγκραστής των συμπαθών ζώων σε ζωολογικό κήπο του εξωτερικού που εύλογα επιθυμεί να παραμείνει μυστικός.

Website: www.soundgaze.gr
Νέα Δίσκοι      Συναυλίες Συνεντεύξεις Στήλες Archive    Rookie's corner   Artist Index
 Επικαιρότητα   Κριτικές Συναυλιών Text Interviews Music Scouting      
 Ενημερώσεις   Προτάσεις για συναυλίες   Memory Lane      
        Local Jams
     
        Record Shuffle      
        Άρθρα