Κάθε συναυλία των Rotting Christ αποτελεί γεγονός για τα πράγματα της Ελλάδας. Αλλά και στο εξωτερικό, όπου περιοδεύουν ακατάπαυστα σε κάθε πιθανό μέρος της Γης, ακόμη και εκεί που δεν τους αποδέχονται λόγω του “προκλητικού” ονόματος (όπου αλλάζουν επισήμως σε Non Serviam κι ας γνωρίζουν όλοι ποιοι είναι και τι κομμάτια θα παίξουν…). Μία από αυτές τις εμφανίσεις θα τελεστεί την Τετάρτη 13/11 στο Piraeus 117 Academy, με ειδικούς καλεσμένους μάλιστα τους Πορτογάλους Moonspell, μουσικούς συνοδοιπόρους τους από τα χρόνια της Century Media.
Στις αρχές του ημερολογιακού έτους είχαμε μιλήσει με τον Σάκη Τόλη, frontman και ανέκαθεν μοναδικό συνθέτη των Rotting Christ, σχετικά με το νέο τότε άλμπουμ The Heretics. Η σύγχρονη τεχνολογία “μας πούλησε” τότε, μην εγγράφοντας ποτέ το ακριβές περιεχόμενο της συνομιλίας μας, όμως τα μέρη που διεσώθησαν μπορούν να εξάγουν ένα συμπέρασμα και μια γενική εικόνα για τους RC, το πιο πρόσφατο δίσκο τους (The Heretics) και, όσο μας επιτρέπεται, τον ίδιο τον Σάκη ως άνθρωπο.
Η συζήτησή μας ξεκίνησε με... αριθμολογία.
- 13ος δίσκος για τους Rotting Christ...
- Εγώ τον θεωρώ τον 14ο, μιας και υπολογίζω και το live album μας ως δίσκο.”
- Σημαίνει κάτι για σένα το 13 ως νούμερο;
- Όχι κάτι ιδιαίτερο, αν και στο αεροπλάνο κοιτάω να διαλέγω πάντα εκείνο το νούμερο θέσης! (γέλια εκατέρωθεν)
Πρακτικά δεν πρόλαβε να ξεκινήσει η συνέντευξη και ο Σάκης έστρεψε την βασική μου ερώτηση επάνω μου - πώς μου φάνηκε εμένα ο δίσκος; Ευχαριστώ για την πάσα, Σάκη... H απάντησή μου μετά από μήνες ακροάσεων στις λεπτομέρειες από αυτή που εξέφρασα σε χρόνο λίγο πριν κυκλοφορήσει επίσημα ο δίσκος. Στο The Heretics οι Rotting Christ δεν αποστασιοποιούνται από το ύφος και από τις συνταγές της ύστερης εποχής όμως ίσως περισσότερο από κάθε άλλη φορά προσπαθούν να αναμίξουν στη μαρμίτα τους στοιχεία από όλες τις παλαιότερες εποχές της μπάντας, κυρίαρχη όμως στο στυλ του δίσκου θα πρέπει να θεωρείται η επιρροή από την εποχή του Triaichy of the Lost Lovers, A Dead Poem και του Sleep of the Angels: κομμάτια κατά κανόνα μεσαίων ταχυτήτων (Fire, God And Fear) με έντονο το black ως συναίσθημα και λιγότερο το black ως στυλιστική επιλογή. Κομμάτια όπως το Hallowed be thy Name ακολουθούν τελετουργική πορεία ενώ κομμάτια όπως το Hell and Heaven and Fire περιέχουν τα χαρακτηριστικά heavy-μεταλλάδικα riff πού έχει κατοχυρώσει ως trademark ο Σάκης Τόλης. Αυτός υποθέτω πως θα είναι και ο τελευταίος δίσκος της πρόσφατης εποχής των Rotting Christ οπότε προσωπικά αναμένω με περισσή αγωνία το επόμενο άλμπουμ όταν κλείσει και ο συναυλιακός κύκλος του Heretics.
Τι θεωρεί όμως ο ίδιος ο Σάκης; "Πιστεύω πως με αυτό το άλμπουμ έχουμε πιάσει λίγο από όλες τις εποχές μας. Οι νεότεροι δίσκοι μας έχουν τρομερή επιτυχία σε σχέση με τους παλαιότερους. Μπορεί να έχουν δυσαρεστηθεί κάποιοι παλιότεροι οπαδοί που έχουμε αλλάξει το στυλ μας, αλλά μετά από 30 χρόνια δεν μπορείς να είσαι ο ίδιος και να παίζεις τα ίδια πράγματα."
"Το άλμπουμ έχει ένα συγκεκριμένο στιχουργικό concept: μιλάει για τους Αιρετικούς κάθε μορφής. Είμαστε κι εμείς μέσα σε αυτούς. Πάντα κινούμαστε σε καταστάσεις μακριά από τα καθιερωμένα και κατεστημένα. Έχουμε ακολουθήσει το δικό μας δρόμο. Δεν μπορούμε βέβαια πλέον να ισχυριστούμε ότι είμαστε επαναστάτες, έχουμε τις έγνοιες και τα προβλήματα του καθημερινού κόσμου, αλλά σίγουρα κρατάμε για τον εαυτό μας κάποια στοιχεία που θεωρούμε πως μας ξεχωρίζουν και μας διαχωρίζουν από τις κοινές πρακτικές."
Πράγματι έχει ενδιαφέρον η σύγκριση των εποχών των Christ μεταξύ τους, ιδιαίτερα όσο απομακρυνόμαστε χρονικά. Με αυτή τη θεώρηση το Heretics, και κατ’ επέκταση η ύστερη εποχή των RC από το Theogonia και πέρα, απέχει πολλά χιλιόμετρα μακριά από το προ εικοσαετίας παρελθόν τους, με ίσως μεγαλύτερη αλλαγή στα φωνητικά που πλέον ακούγονται πιο τραχιά και πιο βαθιά και με κάπως λιγότερο “ελληνική” προφορά, η οποία αν με ρωτάτε στο παρελθόν έδινε ακόμα χαρακτηριστικότερο χρώμα στη μουσική τους και πραγματικά τους έκανε μοναδικούς και αδύνατον να αντιγράφουν από οποιονδήποτε επίδοξο clopyrighter. Δεν πρέπει επίσης σε καμία περίπτωση να ξεχνάμε πως η Ελληνική σκηνή του black metal στα πρώτα χρόνια ύπαρξης του ύφους κατείχε πλήρως αναγνωρίσιμα χαρακτηριστικά που την διέκριναν σαφώς από τους Νορβηγούς π.χ. συναδέλφους τους.
Σε αυτό το άλμπουμ ο Σάκης χρησιμοποιεί μεταξύ άλλων συνεργατών τη φωνή της Irina Zybina των Ρώσων folk metallers Grai στο Vetry Zlye, η οποία προστίθεται στις γυναικείες φωνές που προσθέτουν στο αποτέλεσμα των τελευταίων άλμπουμ. “Nαι δεν είναι γνωστή η μπάντα της, ούτε εκείνη. Απλώς είχα την ιδέα ότι στο κομμάτι θα ταίριαζε να μπει μια γυναικεία φωνή. Ταίριαξε η συγκεκριμένη και δεν με ένοιαξε αν ήταν γνωστή ή όχι”. Γενικώς με τις συνεργασίες, είτε σε δικό του άλμπουμ είτε σε άλμπουμ τρίτων, δεν φαίνεται να προβληματίζεται ιδιαιτέρως, ίσα ίσα. “Μου αρέσει να παίζω σε δουλειές ανθρώπων που φτιάχνουν μουσική. Δεν το κάνω φυσικά για τα χρήματα, όπως μπορεί να λένε κάποιοι, αλλά με ικανοποιεί πολύ να παίζω σε δίσκους τρίτων που μπορεί να μοιραζόμαστε και ένα κοινό όραμα ή όχι.” Ξεχωριστή θέση βεβαίως κατέχει μία από όλες: “Σίγουρα θα ξεχώριζα τη συνεργασία με την Diamanda Galas, είχα συγκλονιστεί που δέχτηκε να τραγουδήσει σε δίσκο μας (σ.σ. στο ανατριχιαστικό Orders From The Dead από το Aealo)”
Εδώ και πάνω από μία δεκαετία οι δίσκοι των Christ κυκλοφορούν από την μεγάλη Season Of Mist και η πρόσφατη εποχή τους ταυτίζεται απόλυτα με αυτήν την σχέση. Ο Σάκης είναι ειλικρινής στην αναφορά του σε αυτήν, μετά φυσικά από σχετική ερώτηση: “Με τη Season Of Mist τα πάμε καλά. Πάντα υπάρχουν προστριβές, όπως σε κάθε σχέση, αλλά στο τέλος επικρατεί η λογική, οπότε είμαστε ευχαριστημένοι. Από την περίοδο με την Century Media μάθαμε πολλά και βγήκαμε άλλοι άνθρωποι. Προχωράμε.”
Από την άλλη, όσον αφορά τη συγγραφή των δίσκων των Rotting Christ, έχει λόγους να είναι απόλυτα συγκεντρωτικός:
“Θα μπορούσα να δώσω και σε κάποιον άλλον να γράψει κομμάτια, ασφαλώς τα παιδιά (σ.σ. οι εκάστοτε υπόλοιποι μουσικοί της μπάντας) είναι και καλύτεροι μουσικοί από μένα. Αλλά το πνεύμα των Rotting Christ το κουβαλάμε κυρίως εγώ και ο αδερφός μου (σ.σ. Θέμης, drums) που είμαστε από την αρχή στην μπάντα. Οτιδήποτε άλλο δεν θα είναι Rotting Christ. Μπορεί να προέκυπτε κάτι πιο τεχνικό, αλλά δεν θα ήταν Rotting Christ.”
Τελικά, μετά από τόσα χρόνια μουσικής πορείας, συνεχούς δισκογραφικής και συναυλιακής παρουσίας σε παγκόσμια (πιο κυριολεκτικά δεν γίνεται) κλίμακα και διεθνούς αναγνώρισης, το χρήμα πρέπει να ρέει άφθονο στις τσέπες των Rotting Christ. Έτσι τουλάχιστον υποθέτουν κάποιοι, χωρίς φυσικά να γνωρίζουν.
“Νομίζω ότι έχουμε παίξει σχεδόν παντού, σίγουρα όλο και κάποια χώρα θα έχει μείνει. Μπορεί μερικοί να λένε ακόμη ότι οι Rotting Christ πλουτίσανε, αλλά πρέπει και ο κόσμος να ξέρει πως κάτι τέτοιο δεν έχει καμία σχέση με την πραγματικότητα. Τα πρώτα 15 χρόνια παίζαμε τζάμπα, κοιμόμασταν σε παγκάκια. Ναι, τα τελευταία χρόνια είναι καλύτερη η κατάσταση, αλλά δεν μπορώ να πω πως είμαστε πλούσιοι. Μερικές φορές ρίχνω μια ματιά να δω κι εγώ τι συμβαίνει, αλλά οι πωλήσεις δεν είναι κάτι που με απασχολεί τόσο.”
Οι σύγχρονες μέθοδοι μετάδοσης της μουσικής δεν φαίνεται να επηρεάζουν οικονομικά προς το θετικό τους Rotting Christ. Μιλήσαμε π.χ. για το streaming: “Οι μπάντες πλέον βγάζουν τα χρήματα από το merch. Οι πωλήσεις δίσκων είναι ελάχιστες και από το streaming δεν κερδίζεις απολύτως τίποτα.”
Μιας και είπαμε για το streaming, η δική του σχέση με την ακρόαση μουσικής ποια είναι;
“Είμαι κατά βάση κι εγώ οπαδός, ακούω μουσική και αγοράζω κιόλας. Βέβαια κι εγώ είμαι άνθρωπος της εποχής μου και έχω πέσει και στο streaming και στα mp3. Δεν έχω δυστυχώς τον χρόνο πλέον να ακούω όλα αυτά που θέλω όπως παλιά, αλλά και πάλι προσπαθώ να ακούω όσα περισσότερα μπορώ. Τώρα (σ.σ. η συνέντευξη έλαβε χώρα σχεδόν έναν χρόνο πριν) κυρίως το καινούριο Judas Priest, ήταν πολύ καλό”
Πώς του φαίνεται, αλήθεια, που είναι μια απολύτως αναγνωρίσιμη φιγούρα; Δεν είχε ποτέ κρίσεις “σημαντικότητας”;
“Είναι περίεργο πράγματι, γιατί έχουμε δει και τέτοιες περιπτώσεις, όμως δεν έχουν πάρει τα μυαλά μου αέρα. Κινούμαι κι εγώ στους χώρους που κινούμαστε όλοι και μπορείς να με βρεις όπου θα πήγαινε ένας καθημερινός άνθρωπος. Είμαστε όλοι στην μπάντα σαν αδέρφια, απλοί καθημερινοί άνθρωποι, με τα προβλήματα και τις ανάγκες των καθημερινών ανθρώπων. Το βλέπεις και από τη γειτονιά που μένω, που είναι πιο “λαϊκή”, χωρίς να την υποτιμώ φυσικά.” Επιβεβαιώνω...
Οι τελευταίες απαντήσεις του Σάκη είναι αφοπλιστικές:
- Πού θα πάνε οι Rotting Christ μετά από το Heretics;
- Δεν ξέρω! Όπου μας πάει, εμείς θέλουμε να είμαστε καλά, να περνάμε καλά, να παίζουμε live και όπως προκύψει.
- Φανταζόσουν ποτέ πως όταν έγραφες σε κασετόφωνο την εποχή εκείνη, πως μετά από 30 χρόνια θα είχες βγάλει τόσους δίσκους και παίξει συναυλίες σε όλον τον κόσμο;
- Όχι καθόλου, άλλωστε πιστεύω αν το είχα αυτό στο νου μου από τότε δεν θα είχαμε φτάσει ως εδώ.
- Έχεις κάποια ιδιαίτερη φιλοδοξία πλέον για τους Rotting Christ;
- Όχι κάτι ιδιαίτερο... μετράει περισσότερο να είμαστε καλά, να περνάμε καλά και όπου μας βγάλει.
Και στα επόμενα με υγεία, λοιπόν!