Δύσκολη η καθημερινή για μεγάλη συναυλία, πόσο μάλλον όταν αυτή γίνεται εκτός των τειχών. Όμως η έλευση του Manu Chao στην Αθήνα μετά από 7 χρόνια ήταν σίγουρο πως θα αποτελούσε πόλο έλξης για 2-3 δεκάδες χιλιάδες κοινού έτοιμου να χορέψει και να διασκεδάσει. Το πολύχρωμο μπουκέτο από ελληνικές μπάντες που θα προετοίμαζε το έδαφος για το κυρίως όνομα εγγυόταν μία ευχάριστη αναμονή σε χαλαρό κλίμα. Ευτυχώς η δροσιά της εξοχής του Terravibe κέρδισε τον ήλιο που σιγά σιγά έπεφτε πίσω από τα βουνά της Μαλακάσας.
Το προπαρασκευαστικό dj set της DJ Spery το απόλαυσαν μόνο οι λίγοι τολμηροί που αψήφισαν τον μεσημεριανό ήλιο. Εμείς εισήλθαμε στο χώρο όσο οι Les SkartOi έπαιζαν ένα medley που περιελάμβανε, μεταξύ άλλων, διασκευές στο Night Boat To Cairo των Madness και μια ska εκτέλεση του I Wanna Be Sedated (Ramones). Πολύς κόσμος βρισκόταν επί σκηνής (εννιά άτομα!) και η πρώτη παρατήρηση, που επιβεβαιώθηκε ως το fun fact της ημέρας: όλες οι μπάντες της σημερινής ημέρας είχαν τουλάχιστον ένα πνευστό στη σύνθεσή τους. Ευχάριστη μουσική και ευχάριστοι μουσικοί, με σχετικά generic άποψη επάνω στους Specials κατά κύριο λόγο να χρωματίζει τα δικά τους κομμάτια, αλλά δεν χρειαζόταν κάτι παραπάνω για το live ξεκίνημα της ημέρας. Το, υπό συνθήκες ζέστης όχι και τόσο λιγοστό τελικά, θαρραλέο κοινό είχε βρει στην πλειονότητά του καταφύγιο σε όποιο σκιερό μέρος έβρισκε.
Το ενδιαφέρον αυξήθηκε κατακόρυφα όταν ανέβηκαν οι Fundracar στη σκηνή στους... λαϊκοdub ρυθμούς του Στροφή Στο Λαϊκό. Αυτή η χαλαρή downtempo reggae κυριάρχησε στο μεγαλύτερο μέρος του σετ τους, χωρίς να φοβούνται να το σκληρύνουν στο πιο rock όταν απαιτούταν - όπως π.χ. στο εναρκτήριο κομμάτι, αλλά και στην (παρόλα αυτά μέτρια) διασκευή τους στο Feel Good Hit Of The Summer των Queens Of The Stone Age (ταίριαζε και με τη γενικότερη νοοτροπία τους, αν με εννοείτε). Περισσότερος κόσμος πλησίασε την σκηνή με το Obi Wan Kenobi, αλλά και την σταδιακή αποχώρηση του ήλιου πίσω από τα βουνά. Οι Fundracar έχουν έντονα προσωπικό ήχο με κυρίαρχη ψυχεδελική funk άποψη στο downtempo σημεία τους που μας μετέφερε νοητά στην παραλία της αρεσκείας μας - έστω κι αν οι στίχοι ανήκαν “αλλού”. Το σετ τελείωσε σχεδόν όπως ξεκίνησε - λαϊκοreggae με τη Νοικιασμένη Καρδιά και συμμετοχή του Εισβολέα στα φωνητικά. Είναι πάντα ευχάριστο όταν εγχώριες μπάντες που ακολουθούν ξενόφερτα στυλ (και το rock και η reggae ανήκουν σε αυτά, προφανώς) χρησιμοποιούν στοιχεία της ευρύτερης μουσικής ελληνικής παράδοσης ως μέσο διαφοροποίησης από τους ξένους συναδέλφους τους. Σπουδαία εμφάνιση από την ίσως πιο ενδιαφέρουσα μπάντα της ημέρας και άριστος οιωνός για τη συνέχεια.
Πάνω στην προηγούμενη πρόταση σχετικά με την εισχώρηση οικείων ακουσμάτων, οι Θεσσαλονικείς Baildsa έχουν στηρίξει επάνω τους την ανοδική τους πορεία με μπολιάσματα από βορειοελλαδίτικα ακούσματα και βαλκανικά πνευστά. Ξεκινώντας με το ομώνυμο τραγουδι-κεραυνό και έχοντας την ευτυχία να παίζουν σε ολοένα αυξανόμενο πλήθος κόσμου, σήκωσαν τη Μαλακάσα στο πόδι. Το σετ τους βασίστηκε και στα δυο άλμπουμ που έχουν κυκλοφορήσει και η πολυπολιτισμική τους άποψη άγγιξε πολύ κόσμο που τους ακολούθησε στο πάρτυ που έστησαν. Στη διαβαλκανική φιέστα τους δεν παρέλειψαν να τραγουδήσουν αλβανικά στο παραδοσιακό Jarnasali, να μνημονεύσουν τους Active Member στο πέρασμά τους από το Φυσάει Κόντρα και να καλέσουν άπαντες σε χορό με το Kalashnikov του Goran Bregovic. Με αξιοσημείωτη συνοχή και αέρα στην σκηνή, φανέρωσαν στοιχεία έμπειρης μπάντας που έχει διανύσει πολλά χιλιόμετρα σε μικρές και μεγάλες σκηνές. Κλείνοντας ξανά με το Baildsa (πάντα στραβομουτσουνιάζω όταν μία μπάντα παίζει σε live δεύτερη φορά ένα τραγούδι της), διασκέδασαν το κοινό και με το παραπάνω, ζεσταίνοντας το κλίμα ακόμη περισσότερο για τον αναμενόμενο headliner της βραδιάς.
Δεν είμαι ο μεγαλύτερος fan του Manu Chao που παραβρέθηκε στο live, όμως θα εθελοτυφλούσα αν δεν παραδεχόμουν το έρεισμα που έχει στο ελληνικό κοινό. Αλλιώς δεν θα υπήρχε λόγος να μαζευτούν περίπου 25 με 30 χιλιάδες κόσμου (οι οποίοι μάλιστα συνέχιζαν να προσέρχονται αρκετή ώρα μετά την έναρξη) - λιγότεροι από τη συναυλία το 2008 στον ίδιο χώρο αλλά εξίσου εντυπωσιακά απλωμένοι στον χώρο της μεγάλης σκηνής. Υπό αυτές τις συνθήκες, κανείς δεν θα έλεγε όχι σε ένα video wall την ημέρα που αναμενόταν να συγκεντρώσει το μεγαλύτερο πλήθος κόσμου (κάτι που αναμένουμε να επιβεβαιωθεί και στα επίσημα νούμερα), όπως και σε έναν πιο δυνατό ήχο που θα μπορούσε να ταρακουνήσει και να βάλει αυθεντικά μέσα στο live τους πιο αδιάφορους στα πίσω σημεία του Terra Stage (όσοι φέτος είχαν έρθει στους Black Keys - με την ιδιαιτέρως χαμηλή ένταση - και τους Prodigy - όπου δεν μπορούσες να μιλήσεις στον διπλανό σου αν δεν φώναζες μέσα στο αυτί του ακόμη και αν βρισκόσουν στον πάγκο του merch - έχουν μια ιδέα τι θέλω να πω). Ελπίζω βέβαια να μην πιστεύετε πως αυτές οι λεπτομέρειες θα εμπόδιζαν το κοινό να περάσει καλά, να χορέψει και να τραγουδήσει με την ψυχή του, ως ένα “ξέδωμα” από την πραγματικότητα. Και όχι, δεν μπορώ να δεχτώ πως, παρά την ένταση των ημερών, αυτό που τράβηξε το μεγαλύτερο μέρος του κοινού ήταν η κοινωνικοπολιτική στιχουργία του συμπαθούς Manu που σύναδε απόλυτα με τα “ευχαριστούμε για την ενέργεια και το κουράγιο” που αναφωνούσε τακτικά, με το αντιναζιστικό σύμβολο κάτω από τα ντραμς και με την ελληνική σημαία που, με συνθήματα αλληλεγγύης όπως “Liberta” και “Όχι στο φόβο” κοσμούσε την σκηνή καθ’ όλη τη διάρκεια του live. Προσοχή, δεν αμφισβητώ τα κίνητρα ενός καλλιτέχνη που ζητάει προσιτό εισιτήριο στις εδώ εμφανίσεις του για να μπορούν να τον παρακολουθήσουν όσο δυνατόν περισσότεροι. Άλλωστε και η δική του διάθεση δεν ήταν τόσο να φέρει στην πρώτη γραμμή τα προβλήματα της, αυτήν την περίοδο ιδιαίτερα εύπλαστης, ελληνικής κοινωνίας. Ειδικά όταν το ξεκίνημα, για την ακρίβεια σχεδόν ολόκληρο το πρώτο μέρος πριν τα encore, ήταν καταιγιστικό και σε ταχείς χορευτικούς ρυθμούς, χωρίς λεκτικές εισαγωγές. Η ανταλλαγή ενέργειας μπάντας και κοινού συνεχιζόταν σε όλο το live, με άπαντες - και την μπάντα και τον ίδιο τον Manu, που δεν είναι και κανένας πιτσιρικάς πια - να χοροπηδούν συνεχώς στα κεφάτα medley που σκαρώνονταν επί σκηνής. Κάτω από αυτήν, χώρια από τον ασταμάτητο χορό, εστίες καπνογόνων εμφανίζονταν σε διάφορα σημεία της αρένας (γηπεδικό “έθιμο” του οποίου οι κίνδυνοι είναι αυτονόητοι, ειδικά σε τόσο πυκνές μαζώξεις…)
Καλύτερα να μην αναζητήσουμε στιγμές που να ξεχώρισαν από το σύνολο, γιατί η ουσία του live περικλειόταν στην αλληλουχία των κομματιών και το περίτεχνο στήσιμο του setlist. Αν σταχυολογήσουμε κάποια σημεία-κλειδιά, αυτά δεν θα μπορούσαν παρά να είναι τα γνωστότερα κομμάτια που ακούστηκαν: το εναρκτήριο Mr. Bobby, το μελαγχολικό Clandestino, οι διάφορες παραλλαγές του Me Gustas Tu, η ξεσηκωτική συρραφή των Mala Vida και Sidi ‘H’ Bibi από τις μεγάλες στιγμές των Mano Negra. Με τρία encore και πάνω από δυόμιση ώρες μιας υπέρ το δέον τίμιας και κεφάτης συναυλίας με μουσικές παγκόσμιας απήχησης, ουδείς δικαιούται να έχει παράπονο. Ούτε καν εγώ και οι ενστάσεις μου.
Η λήξη του επετειακού 20ου Rockwave Festival μας βρήκε σε μία δύσκολη για τη χώρα συγκυρία, σίγουρα την δυσχερέστερη αυτών των 20 ετών. Όμως, και οργανωτικά αλλά και από πλευράς προσέλευσης, η διοργάνωση ολοκληρώθηκε με μεγάλη επιτυχία. Ποτέ δεν θα λείψουν τα παράπονα σε μία διοργάνωση με μεγάλες απαιτήσεις, που κάνει σοβαρές μετακλήσεις (με σημαντικότερες φετινές, εξαιρώντας τους τακτικότερους επισκέπτες - Prodigy, Judas Priest και Manu Chao - τους Black Keys και τον Robbie Williams), που απευθύνεται σε μαζικότερο κοινό, πιθανότατα με μεγάλη διασπορά κοινωνικού και οικονομικού (ας μην πω πολιτιστικού προς το παρόν) υπόβαθρου. Όμως η βελτίωση είναι εμφανής, η προσπάθεια που έγινε αναμφίβολα μεγάλη, δεδομένων και των οικονομικών συνθηκών που αναποδογύρισαν εν μία νυκτί, και το αποτέλεσμα στο σύνολό του θα πρέπει να άφησε την πλειονότητα του κοινού ευχαριστημένη. Τουλάχιστον αποδείχτηκε πως διοργανωτικά αξίζει το οικονομικό ρίσκο να έρθει ένα μεγάλο όνομα που θα συσπειρώσει το κοινό, ακόμη και μέσα στην οικονομική κρίση, ακόμη και με όχι τόσο προσιτό εισιτήριο.
Κείμενο: Μιχάλης Κουρής / Φωτογραφίες: Cristina Alossi
(Ευχαριστούμε την Didi Music για την παραχώρηση του φωτογραφικού υλικού).
