Concerts for the People of Kampuchea (1981)
Track listing: Baba O'Riley – Sister Disco - Behind Blue Eyes - See Me Feel Me (The Who) - The Wait – Precious - Tattooed Love Boys (The Pretenders) - The Imposter (Elvis Costello & The Attractions) - Crawling from the Wreckage (Rockpile) - Little Sister (Rockpile + Robert Plant) - Now I'm Here (Queen) - Armagideon Time (The Clash) - Hit Me with Your Rhythm Stick (Ian Dury & the Blockheads) - Monkey Man (The Specials) - Got to Get You into My Life - Every Night - Coming Up (Paul McCartney + Wings) – Lucille - Let It Be - Rockestra Theme (Rockestra).
(Atlantic ATL 60 153)
Παραγωγός: Chris Thomas
1971: Ο προ πολλών ετών οπαδός του Ινδουισμού και λάτρης της Ινδικής κουλτούρας George Harrison διοργανώνει το κονσέρτο για το Bangladesh ως φιλανθρωπική προσπάθεια για να συγκεντρωθούν χρήματα γι΄ αυτό το πολύπαθο κρατίδιο που μαστιζόταν από τον εμφύλιο και την λιμοκτονία. Η συναυλία που έγινε με την συμμετοχή πολλών γνωστών ονομάτων της εποχής (Bob Dylan, Eric Clapton, Ringo Starr και Leon Russel μεταξύ άλλων) αποτυπώθηκε σε ένα τριπλό άλμπουμ και μια κινηματογραφική ταινία, γνωρίζοντας και μεγάλη επιτυχία, καθώς ήταν και η δεύτερη μεγάλη προσπάθεια ενός πρώην Beatle να καταφέρει κάτι χωρίς την μπάντα του. Η πρώτη φυσικά ήταν το Imagine του Lennon…
1979: Μόλις οκτώ χρόνια μετά, το φιλαράκι και πατριωτάκι του Harrison, ο Paul McCartney μάλλον ζήλεψε τον φίλο του και είπε να τον μιμηθεί, αυτή την φορά όμως σε πολύ καλύτερη βάση και οργάνωση και με αποκλειστικά Άγγλους καλλιτέχνες: Ο ευρηματικότατος τότε «Μacca» σε συνεργασία με τον τότε γ.γ. του ΟΗΕ Kurt Waldheim (του οποίου ακόμα τα φιλοναζιστικά του φρονήματα δεν είχαν γίνει γνωστά –ή αποκρύπτονταν επιμελώς), διοργάνωσε για λογαριασμό της Unicef μια σειρά συναυλιών στο Hammersmith Odeon του Λονδίνου στα «τελειώματα» του 1979 και συγκεκριμένα την 26, 27, 28 και 29 Δεκεμβρίου, προκειμένου να συγκεντρωθούν χρήματα για τον λαό της Καμπότζης που λιμοκτονούσε υπό το βάρβαρο καθεστώς του μακαρίτη πια δικτάτορα Πολ Ποτ.
(Διαφημιστική αφίσα της συναυλίας)
Συγκεκριμένα στις 26 Δεκεμβρίου οι Queen έπαιξαν όλη την βραδιά, στις 27 Δεκεμβρίου έπαιξαν ο Ian Dury, οι Clash και οι Matumbi, στις 28 Δεκεμβρίου έπαιξαν οι Pretenders, οι Specials και οι Who (οι τελευταίοι για 3 ώρες) και τέλος στις 29 Δεκεμβρίου ο Elvis Costello, οι Rockpile, ο οικοδεσπότης Paul με τους Wings και η βραδιά έκλεισε με τους Rockestra δηλ. μια μπάντα απαρτιζόμενη από περίπου 30 μουσικούς από όλα τα γκρουπ που έπαιξαν αυτές τις τέσσερις ημέρες και πολλούς γκέστ και ενδεικτικά αναφέρουμε τους: John Paul Jones, John Bonham, Robert Plant (δηλ. τα ¾ των Led Zeppelin), σύσσωμους τους Rockpile και Wings, Kenny Jones και Pete Townshend (από τους Who) James Honeyman-Scott (των Pretenders), Gary Brooker (των Procol Harum) κ.α., όπου ανέβηκαν όλοι μαζί στην σκηνή για το φινάλε.
Οι καλύτερες εμφανίσεις των συναυλιών αυτών αποτυπώθηκαν σε ένα διπλό άλμπουμ με ένα απαίσιο εξώφυλλο που φέρνει σε κατάλογο κρεοπωλείου (οι Matumbi παραδόξως απαλείφθηκαν άγνωστο γιατί, αλλά αυτά γίνονταν πάντα στα σούπερ – λάιβ βλ. και Woodstock), πού όμως κυκλοφόρησε το 1981, δηλ. δύο χρόνια μετά και επίσης την ίδια εποχή βγήκε και η ομότιτλη ταινία, που μπορεί μεν να μην γνώρισαν την ίδια επιτυχία με το κονσέρτο για το Bangladesh, αλλά αξίζει να τα ξαναθυμηθούμε μετά από 35 και πλέον χρόνια για δύο λόγους:
Ο 1ος είναι ότι εδώ ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΑΜΕΡΙΚΑΝΟΣ ΟΥΤΕ ΓΙΑ ΔΕΙΓΜΑ και έχουμε μια English-to-the-core γιορτή με συγκεντρωμένη την αφρόκρεμα της παλιάς και της νέας σκηνής της Βρετανίας για καλό σκοπό.
Ο 2ος είναι ότι εδώ ΟΛΕΣ οι μπάντες τα δίνουν όλα σαν να επρόκειτο να μην ξαναπαίξουν ποτέ και οι εκτελέσεις των τραγουδιών τους είναι η μια καλύτερη από την άλλη και κλάσεις ανώτερες από το στούντιο! Τούτο σε συνδυασμό με την πολύ καλή ηχογράφηση τούτου του λάϊβ και την πολύ καλή παραγωγή του έμπειρου Chris Thomas, δεν αφήνει ούτε για μια στιγμή τον ακροατή βαριεστημένο!
Τώρα για το εάν όλοι αυτοί που έπαιξαν –δέστε λίγο ξανά τα ονόματα- το έκαναν τζάμπα και αποκλειστικά και μόνο για ανθρωπιστικούς λόγους, μου φαίνεται λίγο περίεργο γιατί πιστέψτε με, έχω παρακολουθήσει πολλά «φιλανθρωπικά» κονσέρτα και αυτοί που ήταν επάνω κι έπαιζαν μόλις που μπορούσαν να πάρουν τα πόδια τους από την βαρεμάρα και το «τζαμπέ». Η ορμή και η λύσσα όμως που ακούγεται εδώ με κάνει σήμερα πια να πιστεύω ολοένα και πιο πολύ ότι όλοι τους πήραν «καλό μαρούλι»… Αλλά αυτό δεν έχει πλέον καμμία σημασία...
Αναλυτικά:
● Who:
Μόλις ένα χρόνο μετά τον θάνατο του εκκεντρικού δυναμίτη ντράμερ τους Keith Moon, και με τον Kenny Jones (τέως Small Faces) να τον μιμείται κατά γράμμα, φαίνεται τόσο πολύ το καταπληκτικό δέσιμο της μπάντας, ώστε νομίζεις ότι ακούς πλει μπακ τις στούντιο εκτελέσεις! Ειδικά δε στο Behind Blue Eyes η κιθάρα του Townshend θερίζει και ο Dartley παρά το ότι αρχίζει να μεγαλώνει, κάνει μια από τις καλύτερες εμφανίσεις του! Όσο για το φινάλε τους See Me, Feel Me είναι ε-κ-π-λ-η-κ-τ-ι-κ-ό με τους τέσσερίς τους να κοπανιούνται κυριολεκτικά και να δείχνουν για άλλη μια φορά τι μεγάλη μπάντα υπήρξαν επί σκηνής! Σίγουρα δεν θα μπορούσαν να κλείσουν με άλλο πλην αυτού του ΑΠΟΛΥΤΟΥ highlight του δίσκου!!
(Οι Pretenders όπως εμφανίστηκαν στην συναυλία)
● Pretenders:
Και ένα μονάχα τραγούδι τους (και όχι τρία) να φιλοξενούσε ο δίσκος και πάλι θα ακούγαμε μια από τις καλύτερες στιγμές του άλμπουμ! Και τούτο διότι εδώ δεν ακούμε ένα ροκ εν ρολ συγκρότημα, αλλά ένα πάνκ συγκρότημα που (με τους πεθαμένους μέσα) παίζουν απίστευτα γρήγορα και γαζώνουν στο πάλκο με άπιαστο νεύρο και δύναμη και με μια φρεσκότατη κι ανέμελη Chrissie (Αχ! αυτά τα βογκητά της…) που ανέλπιστα μόλις τότε ξεκινούσε χωρίς να δίνει δεκάρα για το τι της επιφύλασσε το μέλλον (θάνατοι δύο μελών, «μπερδέματα» με τους Ray Davies, Jim Kerr κλπ. …). Και αν και η μόνη Αμερικάνα της βραδιάς (καθ΄ ότι Ohioίτισσα…), καθόλου «δεν χαλάει την συνταγή» καθ΄ όσον «πολιτογραφήθηκε» Εγγλέζα πολλά χρόνια πριν… Το ωραίο είναι ότι και τα τρία κομμάτια τα παίζουν απνευστί με το τέλος του ενός να είναι η αρχή του άλλου και με διακοπή ενός δευτερολέπτου στο μεταξύ χωρίς κούρδισμα και όλα αυτά μόνο με τα χέρια, τα πόδια και τα λαρύγγια τους χωρίς tapes, laptops κλπ.
Γιατί αυτό είναι το χαρακτηριστικό γνώρισμα μιας μπάντας με ΣΤΟΦΑ, ΗΘΟΣ και ΤΣΙΠΑΣ επάνω της και οι Pretenders δεν θα μπορούσαν να μην είναι τέτοιοι!!!
Αχ ρε κερατά χρόνε! Τόσο φρέσκοι και νέοι ακούγονται εδώ, δεν μπορούσες να τους μαρμαρώσεις για πάντα;
● Elvis Costello & The Attractions:
Τον ακούμε στα ντουζένια του και σε μεγάλα κέφια! Δεν είχε ακόμα αποξενωθεί από το πάνκ \ νιου γουειβ παρελθόν του και τούτο φαίνεται στο γρήγορο παίξιμό του. Και οι Attractions τον συνοδεύουν επάξια γι΄ αυτό και άντεξαν μαζί του όλα αυτά τα χρόνια…
● Rockpile:
Ένα σούπερ γκρουπ του Εγγλέζικου ρυθμ εντ μπλουζ (και ισάξιο κατ΄ εμέ των γιγάντων Dr. Feelgood) πολύ μπροστά από την εποχή τους, με μέλη τους εξαιρετικούς Dave Edmunds και Billy Bremner στις κιθάρες, Nick Lowe στο μπάσο και Terry Williams στα ντράμς, που τιμούν μια σύνθεση του άλλου μεγάλου Graham Parker! Ήταν οι τελευταίες αναλαμπές του Εγγλέζικου pub rock που τόσους και τόσους περίφημους μουσικούς ανέδειξε και μπόλιασε γενναία το πανκ…
(Οι Rockpile με τον Robert Plant σε στιγμιότυπο από την συναυλία)
● Rockpile + Robert Plant:
Αν και οι Led Zeppelin δεν εμφανίστηκαν στο show ως γκρουπ λόγω απουσίας του Page (και καταλαβαίνετε τι θα είχε γίνει αν εμφανίζονταν…), τους ακούμε εδώ «σε δόσεις»: Πρώτος ο Robert Plant ως γκέστ με τους Rockpile ως συνοδευτική μπάντα και οι υπόλοιποι στο τέλος (βλ. παρακάτω). Δυναμική εκτέλεση με την κιθάρα του Edmunds να σκίζει μαζί με τον ασύλληπτο Williams που τα δίνει όλα στα ντράμς! Ο Plant τραγουδάει θαυμάσια ένα κομμάτι που άκουγε από παιδάκι, αν σκεφτούμε ότι είναι από τις πρώτες του εμφανίσεις μετά τον θάνατο του γιου του και την εποχή που οι Zeppelin έχουν ήδη βγάλει την ΣΟΥΠΑ In through the out door και πρόκειται να «σβήσουν» σε λιγότερο από ένα χρόνo μετά (αλλά πώς θα μπορούσε να το ξέρει από τότε;;…).
● Queen:
Tι να πούμε τώρα… ακούστε τους και θα καταλάβετε γιατί είναι απλά ανεπανάληπτοι! Και τι παιχνίδισμα κάνει ο Mercury στο φινάλε με το κοινό! Κατά πολύ ανώτερη εκτέλεση από την στούντιο! θα επρόκειτο για ακόμα μια μοναδική συναυλία εάν κυκλοφορούσε αυτούσια και κακώς που περιλήφθηκε ένα μόνο κομμάτι τους! Ευτυχώς που βγήκε σε live bootleg λίγα χρόνια αργότερα και σήμερα υπάρχει στο internet για την απολαύσουμε in her entity!!
(Οι Clash σε στιγμιότυπο από την συναυλία)
● Clash:
Δεν είναι η μπάντα – δυναμίτης που ξέρω γιατί εδώ επιδίδονται σε ρέγγε παροξυσμούς, είναι βλέπετε η εποχή (Δεκέμβρης 1979) που αν και είχε κυκλοφορήσει το London Calling, έγραφαν το Sandinista! Αλλά θα ήθελα κι ένα άλλο κομμάτι από αυτούς, δεν μπορώ να πω ότι μου άρεσαν ιδιαίτερα όπως ακούγονται εδώ.
● Ian Dury & the Blockheads:
Παρ΄ ότι η πιο αδύναμη στιγμή του άλμπουμ, δεν παύει να αποτελεί ένα κομμάτι της εφηβείας μου που μου θυμίζει πολλά, κρίμα όμως που δεν περιλήφθηκε η εκτέλεση τους στο Sweet Gene Vincent με τον Mick Jones των Clash ως guest που την είχα δει και στην τηλεόραση και ήταν κλάσεις ανώτερη απ΄ αυτή τη μετριότητα! Το σαξόφωνο πάντως δίνει ρέστα!
● Specials:
Οι τεράστιοι τότε ska πιονέροι τιμούν το δάσκαλο Toots Hibbert με μία σύνθεσή του σε εκτέλεση που κάνει τους Clash (όταν παίζουν ρέγγε, να εξηγούμαστε) να φαίνονται νάνοι μπροστά τους! Πολύ νεύρο, μεγάλα κέφια, ατμόσφαιρα γηπέδου, εορταστική (πανηγυριώτικη θα πρόσθετα εγώ) και να γιατί οι ska μπάντες είχαν τόση πέραση στην Βρετανία εκείνη την αυγή των 80’s…
● Wings:
Ο οικοδεσπότης McCartney αποδεικνύει για άλλη μια φορά πως ξέρει να αποζημιώνει το κοινό του (κρίμα που δεν μπήκε εδώ σφήνα για έστω μια και μοναδική φορά ο Lennon πριν πεθάνει, αλλά καταλαβαίνετε και πάλι τι θα είχε γίνει…) και το ατού του άλμπουμ και αυτό που του προσδίδει ιστορική αξία είναι ότι αυτή η εμφάνιση είναι η τελευταία τους ever! Μόλις κατέβηκαν από το πάλκο οι Wings έπαυσαν να υπάρχουν και δεν ξανασχηματίστηκαν ποτέ ξανά…
Άψογες οι εκτελέσεις (εμ, τι περιμένατε με τον απαιτητικότατο «Macca» από πίσω;)
(Οι Rockestra σε στιγμιότυπο από την συναυλία)
● Rockestra:
Αυτό θα μπορούσε να μην υπάρχει. Όχι γιατί εδώ απαντώνται τόσοι διάσημοι μουσικοί μαζί με τα ¾ των Led Zeppelin μέσα τους (μόνο ο Page λείπει όπως είπαμε και ο Plant δεν τραγουδάει, αλλά παίζει μια…ακουστική κιθάρα!!) αλλά διότι αυτό το «μπούγιο» δεν αποτυπώνεται σωστά με τον έναν να προσπαθεί να υποσκελίσει τον άλλον (που να ακουστούν δηλ. πέντε κιθάρες, πέντε μπάσα, έξη κήμπορντς και άλλα τόσα πνευστά, κρούστα και φωνητικά;) και πάντα με τον δεσπότη McCartney στα lead vocals να υποσκελίζει όλους τους άλλους και με τόσο καλούς μουσικούς μέσα, αυτό είναι κρίμα. Μεγάλο παράπονο πάντως τον ακούμε να βγάζει στο Let it Be εννιά χρόνια μετά τους Beatles…
Όσο για το Rockestra Theme… ένα αδιάφορο μάλλον rockabilly της συμφοράς. Καλύτερο θα ήταν να τζαμάρανε!!
Ο Μάκης Μηλάτος σε άρθρο στον μουσικό τύπο της εποχής με τον τίτλο «…Κι άλλες συλλογές του ΄81» γράφει για τον δίσκο: «…Αυτό το διπλό άλμπουμ ξεφεύγει από τα κλασικά πρότυπα της συλλογής, χωρίς όμως να ξεφεύγει απ΄ το νόημα, αφού είναι ένα άλμπουμ με διαφορετικούς καλλιτέχνες που, συν τοις άλλοις, ανήκουν και σε διαφορετικές εταιρείες, και που απλώς συγκεντρώθηκαν στα πλαίσια ενός φιλανθρωπικού κονσέρτου, υπό την αιγίδα της Unicef, για την Καμπότζη.
Στην ηχογράφηση αυτή που είναι ζωντανή, ακούγονται οι Who (στα Baba O'Riley, Sister Disco, Behind Blue Eyes και See Me, Feel Me), οι Pretenders (στα The Wait, Precious και Tattooed Love Boys) ο Elvis Costello (στο The Imposter) οι Rockpile (στο Crawling from the Wreckage), οι Rockpile με τραγουδιστή τον Robert Plant (στο Little Sister) οι Queen (στο Now I'm Here), οι Clash (στο Armagideon Time), ο Ian Dury με τους Blockheads (στο Hit Me with Your Rhythm Stick), οι Specials (στο Monkey Man), ο Paul McCartney με τους Wings (στα Got to Get You into My Life, Every Night και Coming Up) και οι Rockestra ένα τζάμ με όλους σχεδόν τους μουσικούς στην σκηνή (στα Lucille, Let It Be και Rockestra Theme).
Με τέτοιες συμμετοχές φυσικό είναι η συναυλία να θεωρείται ένα σπάνιο happening με μεγάλο ενδιαφέρον και ανάλογη αξία. Για τους ίδιους ακριβώς λόγους και το διπλό αυτό άλμπουμ έχει μια αξία που δεν μπορούμε να την παρακάμψουμε, αλλά αντιθέτως μας τραβάει να αγοράσουμε αυτό το άλμπουμ…».
Να το «αγοράσουμε» φυσικά το άλμπουμ ως βινύλιο δεν μπορούμε σήμερα (παρά μόνο οι συλλέκτες αφού βάλουν βαθιά το χέρι στην τσέπη…), αλλά τίποτα δεν μας εμποδίζει να συμφωνήσουμε απόλυτα με τα λόγια του αλήστου μνήμης Μάκη Μηλάτου!
Κατόπιν όλων αυτών ο δίσκος έχει φοβερή συλλεκτική και ιστορική αξία καθόσον αποτελεί ένα πολύτιμο μνημείο της εποχής κοντά 40 χρόνια πριν, όπως και η ταινία (την οποία ειρήσθω εν παρόδω ότι την είχα δει πιτσιρίκος ακόμα σε αποσπάσματα στην Ετ-2 τότε το 1981…), αν σκεφτείς ότι κανένας από όσους ακούγονται εδώ δεν υπάρχει σήμερα: είτε τα΄χει παρατήσει, είτε έχει πεθάνει (για μετρήστε νεκρούς, είτε μεμονωμένους είτε μέλη συγκροτημάτων…). Μόνο ο McCartney και ο Costello συνεχίζουν μέχρι σήμερα (αν μπορείς να το πεις κι έτσι…).
Λέτε να πήραν τίποτε οι Καμποτζιανοί από τα λεφτά που βγήκαν; Τώρα…μην με ρωτάτε να σας απαντήσω! Αρκεί να πω μόνο ότι ο Harrison μόλις 10 χρόνια μετά το κονσέρτο για το Bangladesh και συγκεκριμένα το 1981, όντας μπλεγμένος άσχημα σε μάνατζερς, συμβόλαια, εφορίες, δικαστήρια κλπ. κατόρθωσε κι έδωσε μια επιταγή ενός εκατομμυρίου δολαρίων στην Unicef για το Bangladesh ενώ τα κέρδη ήταν περίπου εικοσαπλάσια!
Όλα αυτά σας φαίνονται φιλανθρωπικά; Εμένα όχι…
(✶✶✶½)
(για τον δίσκο)
(✶)
(για το εξώφυλλο)
Γιώργος Δ. Δημόπουλος
Πηγές:
Wikipedia
Discogs
YouTube
Ποπ και Ροκ τεύχος №: 47 (Ιανουάριος 1982) σελ. 79.
