Κάθε ευκαιρία επαφής με τη μουσική του Michael Gira, είτε στη solo πορεία του είτε μέσω των συγκροτημάτων του, είναι μια εμπειρία από αυτές που δύσκολα σε αφήνουν ασυγκίνητο. Ο Gira έστω και μόνο με τη συνοδεία μιας ακουστικής κιθάρας είναι ικανός να δημιουργήσει ένα καθηλωτικό live. Αυτό ακριβώς έκανε και στο Temple.
Στις 9 ακριβώς, όπως προέβλεπε το πρόγραμμα, ανέβηκε στη σκηνή η Azraq Sàhara. Όπως μας ενημέρωσε, ταξίδεψε για την περίσταση από το Μάντσεστερ όπου διαμένει και φυσικά ήταν πολύ χαρούμενη που ήταν μέρος της συγκεκριμένης βραδιάς. Όπως και οι άλλοι δύο μουσικοί που ακολούθησαν, είχε μαζί της μόνο μια κιθάρα (ηλεκτρική), η οποία της ήταν αρκετή για να παρουσιάσει άρτια τη μουσική της (την οποία η ίδια ονομάζει desert goth). Το υλικό που ακούσαμε προερχόταν από το ντεμπούτο της Radamenes (2015), ενώ στο τριαντάλεπτης διάρκειας set της χώρεσε και κάποιες νέες συνθέσεις οι οποίες θα βρίσκονται στο επόμενο άλμπουμ της που αναμένεται κάποια στιγμή μέσα στο 2020.
Χωρίς πολλές καθυστερήσεις, ο Norman Westberg διαδέχτηκε την Azraq Sàhara επί σκηνής, έχοντας κι αυτός μαζί του μόνο την ηλεκτρική κιθάρα του, με τη διαφορά πως φρόντισε να γεμίσει έναν πάγκο με τα πεντάλια του! Ο Westberg ξεκίνησε την εμφάνιση του εντελώς ανορθόδοξα, ζητώντας από τον κόσμο να μιλάει όσο το δυνατό περισσότερο κατά τη διάρκεια του live του… Στην αρχή επικράτησε μια κάποια αμηχανία, καθώς οι περισσότεροι θεώρησαν πως επρόκειτο για κάποιο τρολλάρισμα για την τόσο κακή συνήθεια που διακρίνει το ελληνικό κοινό. Κι όμως το εννοούσε και μάλιστα ζήτησε όταν κάνει το ανάλογο σινιάλο να ενταθούν ακόμα περισσότερο οι συζητήσεις μεταξύ των παρευρισκόμενων, κάτι που όντως συνέβη προς το τέλος, με τον Westberg να λουπάρει τη φασαρία από τις συνομιλίες και να την εντάσσει στη μουσική του σύνθεση! Ο κιθαρίστας των Swans και μακροβιότερος συνεργάτης του Gira («είμαστε παντρεμένοι πολλά χρόνια» είπε αργότερα χαριτολογώντας ο Gira) στη σύντομη εμφάνιση του επιδόθηκε σε noise και κατά διαστήματα ambient πειραματισμούς, όπως αναλόγως πράττει στο πλαίσιο της αρκετά εκτεταμένης προσωπικής του δισκογραφίας. Κάποια στιγμή αισθανθήκαμε ότι ίσως χρειαζόταν κάτι ως συνοδευτικό (για παράδειγμα, προβολές στο background) για να μπορέσει να διατηρηθεί το ενδιαφέρον του ακροατή, μιας και από τη φύση τους δεν είναι ιδιαίτερα εύκολα προσβάσιμα τέτοιου είδους εγχειρήματα.
Η πλειοψηφία όσων προσήλθαν στο Temple δεν είχαν βρεθεί πριν 16 χρόνια στο An, όταν ο Michael Gira είχε εμφανιστεί εκεί, έχοντας ως support κάποιον εντελώς άσημο μουσικό ονόματι… Devendra Banhart, ο οποίος τότε ήταν προστατευόμενος του. Πολλοί ίσως τον είχαν δει σε κάποια από τις τέσσερις συναυλίες των Swans την τρέχουσα δεκαετία, αλλά σε κάθε περίπτωση εδώ είχαμε να κάνουμε με μια διαφορετική εμπειρία. Λογικό λοιπόν ήταν να επικρατεί μεγάλη ανυπομονησία, την οποία ο Gira φρόντισε να μην επιτείνει περαιτέρω, εμφανιζόμενος περίπου ένα τέταρτο νωρίτερα από το ανακοινωμένο (όσοι συνηθίζουν να πηγαίνουν αργά στις συναυλίες, κακό του κεφαλιού τους…).
Αφού λοιπόν έκατσε στην καρέκλα του και μας ενημέρωσε πως ονομάζεται Μάικλ Ζιρά (λύνοντας μια για πάντα τις απορίες για την ορθή προφορά του επώνυμου του), ζήτησε πολύ ευγενικά από ένα θεατή να τον βοηθήσει να στερεώσει καλύτερα το stand του μικροφώνου. Αργότερα βέβαια το ύφος του θα άλλαζε, όταν με αυστηρό τόνο ζήτησε να μην χρησιμοποιούνται κινητά τηλέφωνα κατά τη διάρκεια του live του (αυτός που σίγουρα δεν συμμορφώθηκε με την παράκληση του ήταν ο Westberg, ο οποίος παρακολούθησε όλη την εμφάνιση μέσα στο κοινό, βγάζοντας τον φωτογραφίες, μιλάμε για τόσο true άτομο!). Φυσικά δεν είπε κάτι παράλογο, εξήγησε μάλιστα ότι πάνω στη σκηνή προσπαθεί να αποδώσει τη μουσική του και είναι ενοχλητικό κάποιος την ίδια στιγμή να χαζεύει στο κινητό του. Λίγο αργότερα ήταν η σειρά του ηχολήπτη να ακούσει τα σχολιανά του, ενώ ούτε ο κλιματισμός του χώρου έμεινε ασχολίαστος (χαρακτηριστική η ατάκα «προτιμώ να ιδρώνω παρά να μην μπορώ να τραγουδήσω αύριο»). Περιέργως, μόνο το κάπνισμα, που δυστυχώς έκανε την ατμόσφαιρα αποπνικτική, δεν τον ενόχλησε.
Εντάξει το ξέρουμε όλοι πως δεν είναι ο πιο εύκολος άνθρωπος του κόσμου αλλά ως μουσικός είναι ΤΕΡΑΣΤΙΟΣ! Κι αυτός με τη σειρά του είχε ως μόνο εφόδιο την κιθάρα του (ακουστική όμως) και μονάχα με αυτή, τα δάχτυλα του και τη φωνή του κατάφερε να κάνει μαγικά. Μπορεί ως μετριόφρων καλλιτέχνης να είπε ότι δυστυχώς δεν μπορεί να τραγουδήσει σαν τον Nick Drake και ούτε πρόκειται να το καταφέρει, όμως η αλήθεια είναι πως με την στεντόρεια φωνή του προκαλούσε ανατριχίλες. Όσο για την διάρθρωση του setlist, για άλλη μια φορά ακολούθησε την πάγια τακτική του να παίζει υλικό από τον επόμενο δίσκο! Πόσοι άραγε μουσικοί στον κόσμο θα είχαν τα κότσια να περιοδεύουν συνεχώς παίζοντας συνθέσεις ουσιαστικά άγνωστες στους ακροατές (καθότι μη δισκογραφημένες). Η απάντηση είναι «ελάχιστοι». Ένας μουσικός του διαμετρήματος του Gira μπορεί να το κάνει μην υπολογίζοντας οποιοδήποτε κόστος.
Στην προκειμένη περίπτωση, όπως εξήγησε, είχε σκοπό να παίξει κυρίως υλικό από το νέο δίσκο των Swans. Μπορεί λοιπόν να μην είχαμε τη δυνατότητα να ακούσουμε κάτι από τη solo δισκογραφία του (την οποία επαινέσαμε εδώ) είχαμε όμως το προνόμιο να ακούσουμε το μεγαλύτερο μέρος του Leaving Meaning, μια εβδομάδα πριν την κυκλοφορία του. Και μπορεί τα It’s Coming It’s Real και The Hanging Man να τα είχαμε ακούσει ήδη μέσω της επίσημης σελίδας τους στο Youtube, με κομμάτια όμως όπως τα Sunfucker, Annaline,What Is This? και My Phantom Limb, αυτή ήταν η πρώτη μας επαφή. Το ακυκλοφόρητο Leaving Meaning είχε λοιπόν την τιμητική του, υπήρχε μάλιστα και στο πάγκο του merch και, όπως μπορείτε να φανταστείτε, έγινε ανάρπαστο (όλοι επιθυμούσαν να το αποκτήσουν και να τον ακούσουν πριν τις 25 Οκτωβρίου, που είναι η επίσημη ημερομηνία κυκλοφορίας του). Ακόμα κι όταν αποφάσισε να παίξει κάτι εκτός Leaving Meaning δεν γύρισε πολύ πίσω στο παρελθόν, αλλά στο αμέσως προηγούμενο άλμπουμ των Swans The Glowing Man (2016) για το ομώνυμο καταληκτικό κομμάτι, αλλά και - άτυπα - στο Love Of Life του 1992, όπου υπάρχει η πρώτη εκτέλεση του Amnesia, το οποίο επαναδιασκευάζεται στο νέο δίσκο.
Τα 75 λεπτά της εμφάνισής του ήταν αναμφίβολα απολαυστικά. Ο Gira απέδειξε πόσο μεγάλος τεχνίτης είναι, πως με τα λιγότερα υλικά (μια ακουστική κιθάρα) μπορεί να πλάσει κάτι μεγαλειώδες. Ήταν σαν να μας επέτρεψε να παρακολουθήσουμε τον τρόπο δουλειάς του, όταν χτίζει ένα δίσκο από την αρχή, πριν τον παραδώσει στους Swans (στην οποιαδήποτε μορφή τους) για να μεταμορφωθεί σε κάτι άλλο.
Αφού λοιπόν έπαιξε την τελευταία νότα στην κιθάρα του και υποκλίθηκε μαζί με τον Westberg, αποχαιρέτησε προσωρινά το κόσμο, δίνοντας ραντεβού, όπως συνηθίζει πάντοτε, στο πάγκο του merch. Μετά από 10-15 λεπτά, όντως εμφανίστηκε εκεί, υπογράφοντας πρόθυμα (με όλη την σημασία της λέξης) το ολοκαίνουριο βινύλιο του Leaving Meaning αλλά και δισκογραφίες ολόκληρες που ήρθαν από το σπίτι για αυτό το λόγο (ονόματα μη λέμε…), CD, εισιτήρια, poster, ενώ δεν αρνήθηκε σε κανέναν μια χειραψία ή ακόμα και μια φωτογραφία. Μια ειλικρινής ένδειξη σεβασμού προς τους ακροατές του και ένα πραγματικό μάθημα προς τους νεότερουςομότεχνους του, που ακολουθούν μηχανικά το καθιερωμένο «γεια» - τυπική χειραψία - «ευχαριστώ» μέσα από τα δόντια. Κι όλα αυτά από ένα άνθρωπο με διαδρομή τεσσάρων δεκαετίων και κάποιας ηλικίας πλέον.
Βγαίνοντας από το Temple νιώθαμε μια τέτοια πληρότητα, που σπάνια αισθάνεσαι μετά από οπουδήποτε συναυλία. Αυτό χάρη στον Michael Gira, που όταν έχει τα κέφια του, είναι ικανός για θαύματα.
Κείμενο: Κωνσταντίνος Αναγνωστόπουλος
Φωτογραφίες: Μιχάλης Κουρής
