H ψηλάφηση του 15ου άλμπουμ των Depeche Mode είναι μια ιδιαίτερα δύσκολη υπόθεση. Ο αιφνίδιος θάνατος του Andy Fletcher, του μέλους με την ελάχιστη μουσική προσφορά αλλά με την εξαιρετική ικανότητα διαχείρισης της μπάντας και των δύσκολων σχέσεων ανάμεσα σε David Gahan και Martin Gore, προκάλεσε ένα παγκόσμιο κύμα θλίψης, με αποτέλεσμα η προσδοκία για το Memento Mori με τον επίκαιρο τίτλο (λατινικά «θυμήσου ότι πρέπει να πεθάνεις») να έχει αγγίξει πρωτοφανείς διαστάσεις. Οι ασπρόμαυρες promo φωτογραφίες των Dave και Martin ως ντουέτου πλέον, έδιναν την αίσθηση του ακρωτηριασμένου, του ανολοκλήρωτου, κι αυτό προσέθετε στο δράμα. Ήταν φυσιολογικό η κυκλοφορία του πρώτου, πράγματι εξαίρετου, single Ghosts Again και, λίγες εβδομάδες μετά, του δίσκου, να έχει γεννήσει ένα τεράστιο hype και να έχει κατασκευάσει την κλασική υπερβολή που χαρακτηρίζει το μουσικό τύπο, οι «λειτουργοί» του οποίου στη μεγάλη τους πλειονότητα είτε ακολουθούν τυφλά τα trends είτε μανιπουλάρονται με το αζημίωτο από τις εταιρείες.
Λόγω των ιδιαίτερων συνθηκών κυκλοφορίας του άλμπουμ και της αμετροέπειας πολλών σχολιαστών στα ΜΜΕ και στα social media, άφησα να περάσουν μέρες και να υπάρξουν πολλές ακροάσεις μέχρι να ξεκινήσω το κείμενο. Καταρχάς είναι σημαντικό να ειπωθεί για όσες και όσους επιδιώκουν να βρουν την άμεση διασύνδεση ανάμεσα στον θάνατο του Fletcher και στο άλμπουμ ότι οι DM πάντοτε φλέρταραν με τη «σκοτεινή πλευρά» μουσικά και στιχουργικά, ενώ το μεγαλύτερο μέρος του δίσκου είχε ήδη γραφεί πριν φύγει ο Andy (7 κομμάτια συνεγράφησαν από τον M. Gore και τον Richard Butler, ηγέτη των θρυλικών Psychedelic Furs κατά την περίοδο της πανδημίας). Όπως δήλωσε ο Martin Gore, η απώλεια του πιστού τους φίλου και συνοδοιπόρου έδωσε ένα “extra meaning” στο project, όμως το κύριο σώμα του άλμπουμ, η μουσική φυσιογνωμία και το στίγμα του ήταν ήδη έτοιμα, πριν αναχωρήσει το πνεύμα του Fletcher. Το γεγονός, βέβαια, ότι το σκοτεινό, συχνά κλειστοφοβικό, ύφος της μουσικής του Memento Mori, σαφώς επηρεασμένο από τις ιδιαίτερες συνθήκες της πανδημίας, ταιριάζει με τις συνθήκες κυκλοφορίας του, θα του αφήσει σίγουρα μια ιδιαίτερη θέση στη μυθολογία της μπάντας και στην καρδιά των πολυάριθμων οπαδών της.
Μουσικά το Memento Mori είναι ένα τυπικό Depeche Mode άλμπουμ χωρίς εκπλήξεις, αλλά αντιθέτως με την απόπειρα αισθητικής διασύνδεσης με το λαμπρό παρελθόν της μπάντας. Υπάρχουν σαφή νεύματα τόσο προς το Violator (κυρίως σε ότι σχετίζεται με τα electronics, τη σκοτεινή και βελούδινη ατμόσφαιρα) όσο και προς το Songs of Faith and Devotion (καθώς σε αρκετά σημεία διαφαίνεται μια bluesy διάθεση). Είναι αναμφίβολα το καλύτερο άλμπουμ των DM από την εποχή του Playing the Angel και σίγουρα ανώτερο από το δυνατό αλλά άνισο Spirit. Η δύναμη του άλμπουμ κρύβεται στο γεγονός ότι ακούγεται από την αρχή μέχρι το τέλος χωρίς να υπάρχουν αξιοσημείωτες πτώσεις ποιότητας. Από την ιδιαίτερη έναρξη με το ερεβώδες και παγωμένο My Cosmos is Mine μέχρι το ουράνιο και αιθέριο Speak to Me που κλείνει το δίσκο, το Memento Mori είναι απόδειξη ότι ακόμη και σήμερα, στην εποχή του γρήγορου, του πρόχειρου και του «πλαστικού», υπάρχουν ακόμη καλλιτέχνες που γράφουν με ωριμότητα, πεποίθηση στην τέχνη τους, αυτοπεποίθηση και αγάπη. Τι περίεργο που σχεδόν όλοι προέρχονται από τα τόσο συκοφαντημένα 80s…
Δεν είναι λίγες οι φορές που οι Depeche Mode στο Memento Mori σε γεμίζουν με την ηλεκτρονική αγαλλίαση και τον σκοτεινό αισθησιασμό τον οποίο προσέφεραν απλόχερα στις καλύτερες στιγμές της καριέρας τους. Ως προς τις πιο ρυθμικές στιγμές του δίσκου, το Ghosts Again είναι ίσως το πιο εύληπτο και ολοκληρωμένο hit single τους εδώ και 30 χρόνια και αποτέλεσε το ιδανικό teaser για το άλμπουμ τόσο μουσικά όσο και στιχουργικά. Η εισαγωγή με τα shimmering synths του Wagging Tongue θυμίζει την περίοδο Vince Clarke (είναι αξιοσημείωτο ότι το κομμάτι έχει γράψει ο Dave Gahan), το My Favourite Stranger έχει επίσης τα χαρακτηριστικά ενός dark, επικού club anthem και το ειρωνικά παιχνιδιάρικο People Are Good αναπόφευκτα θυμίζει το People Are People στην μηδενιστική διαπίστωση για τη φύση του ανθρώπου. Ίσως όμως μουσικά να υπάρχει περισσότερο ενδιαφέρον στις πιο αργόσυρτες μελωδίες του δίσκου. Πέρα από τα δύο κομμάτια που ανοίγουν και κλείνουν το Memento Mori (το καταληκτικό Speak to Me είναι, ίσως το αγαπημένο μου κομμάτι αυτή τη στιγμή), υπάρχει ίσως το πιο νεωτερικό κομμάτι του άλμπουμ Soul to Me που πασπαλίζει την πιο «πένθιμη» electro ατμόσφαιρά του με τζαζίστικες πινελιές και το ονειρικό Before We Drown που αρχικά δεν του δίνεις σημασία, αλλά το υποβλητικό του ξεδίπλωμα και η αγγελική του κατάληξη το κατατάσσουν στις καλύτερες στιγμές του δίσκου. Ακόμη και πιο αδύναμες στιγμές που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν ως b-sides, όπως το Caroline’s Monkey ή το Always You δεν προκαλούν δυσφορία. Μόνη παραφωνία, κατά τον υπογράφοντα, το βεβιασμένο Never Let Me Go που έχει μεν τα χαρακτηριστικά της «σίγουρης» επιτυχίας, αλλά ακούγεται τετριμμένο και πολυπαιγμένο ήδη από την πρώτη ακρόαση.
Τι να ευχηθούμε στους Depeche Mode; Σίγουρα λιγότερο δράμα στη ζωή τους και περισσότερη μουσική. Δείχνουν, άλλωστε, ότι δεν έχουν χάσει σχεδόν τίποτε από την όρεξη και τη συνθετική τους δεινότητα, όπως και την αγάπη τους για τις περιοδείες. Ας ελπίσουμε κάποιος καλός άνεμος να τους ξαναφέρει από τα μέρη μας…
8/10
